Quả chuông cổ được người dân Myanmar truy tìm mang tên Dhammazedi, lớn nhất thế giới với ước lượng lên đến 290 tấn, đã nằm yên dưới đáy sông Mê Kông suốt 4 thế kỷ, mang theo nhiều huyền thoại bí ẩn và đã có không ít cuộc săn tìm kéo dài cả đời người nhưng đều vô vọng.
Lai lịch bão tố
 |
| Chùa Vàng |
Chuông Dhammazedi được làm từ 290 tấn vàng, bạc, đồng và thiếc (nặng gấp đôi chuông may mắn ở Trung Quốc, nặng 116 tấn và giữ kỷ lục thế giới kể từ khi nó được đúc xong), sau hơn 130 năm khi chuông Dhammazedi được đúc, sự tồn tại của nó đã được xác nhận trong nhật ký của Gaspero Balbi (một người buôn kim hoàn) tới Myanmar từ Venice - Italia. Ông đã ghé thăm chùa Shwedagon và viết trong nhật ký rằng cái chuông có kích cỡ quá lớn, chứa nhiều chữ viết và hình tượng mà ông không thể hiểu nổi.
Chuông nằm yên tại chùa Shwedagon cho tới năm 1608, khi lãnh đạo vùng đất Thanlyin gần đó quyết định sẽ dùng cái chuông cho mục đích nung chảy chế sung đạn. Thời đó Thanlyin đang nằm dưới sự kiểm soát của tay lính đánh thuê Filipe de Brito e Nicote - người gốc Bồ Đào Nha. Nhân vật này đã lãnh đạo quân đội Rakhine thiểu số cướp phá Thanlyin và Bago - thủ đô Hạ Myanmar.
De Brito (được biết tới ở Myanmar với tên Nga Zinga) đã bị dân địa phương căm ghét vì đã cho đun chảy nhiều quả chuông để đúc đại bác gắn trên các chiến hạm của ông ta. Vì chính quyết định đánh cướp chuông Dhammazedi phục vụ việc đúc đại bác đã khiến tên tuổi nhân vật này bị lưu truyền mãi với người dân Myanmar.
 |
| Sau khi được một nhà sư ban phước, họ đeo mặt nạ dưỡng khí vào rồi lần lượt nhảy xuống dòng sông Yangon đang chảy xiết, bắt đầu hành trình đi vào bóng tối để tìm một quả chuông huyền thoại |
Cũng có nhiều tương truyền rằng, 5 năm sau sự kiện cướp vận chuyển không thành, vua Anaukpetlun thuộc triều Taungoo đã chiếm lại Thanlyin. Anaukpetlun sau đó đã hạ lệnh dùng cọc xuyên qua người De Brito - hình phạt dành cho việc ông ta đã cướp phá các ngôi chùa Phật giáo. De Brito chết nhưng câu chuyện ông ta cướp chuông Dhammazedi vẫn được lưu truyền sau 4 thế kỷ, ám ảnh người Myanmar và một bộ phận không nhỏ dư luận thế giới.
Sức mạnh siêu nhiên, truy tìm ẩn tích
Và nay, nhờ vào số tiền quyên góp được khoản 250.000 USD cuộc tìm kiếm mới nhất lại bắt đầu dưới sự lãnh đạo của một cựu sĩ quan hải quân tên San Lin. Ông này tin rằng quả chuông quý đang được bảo vệ bởi một lời nguyền và cho rằng ông là hiện thân của 1 trong 14 người bảo vệ quả chuông và có khả năng giao tiếp với các linh hồn đang cản bước hoạt động tìm kiếm.
 |
| Đội tìm kiếm đổ sữa xuống sông để cúng tế các linh hồn bảo vệ chuông, trước khi thợ lặn triển khai hoạt động tìm kiếm |
Theo lời ông, 3 văn kiện lịch sử gần đây viết về Myanmar trong cuối thế kỷ 15 và đầu thế kỷ 16 không nói gì về quả chuông. Ngoài ra vua Dhammazedi, người thường cẩn thận ghi chép lại mọi hoạt động hiến tặng của ông, cũng chẳng nhắc gì tới việc từng cho đi một quả chuông nặng bằng 100 con voi châu Á. Dữ liệu duy nhất mà Win tìm thấy là nhật ký của một thương gia người Italy có tên Gasparo Balbi. Ông này đã đi tàu tới Myanmar trong thế kỷ 16 và viết vào nhật ký rằng ông có tận mắt nhìn thấy quả chuông khổng lồ.
Trong cuốn sách, ông cho biết có một niềm tin cho rằng chuông Dhammazedi được ngạ quỷ bảo vệ. “Người ta nói quả chuông liên quan tới các ngạ quỷ và có tin đồn nó hay nổi lên vào dịp trăng rằm. Tôi còn nghe một số người nói rằng họ thấy chuông trôi trên sông vào các đêm trời sáng trăng” - ông viết.
Dù không có chứng cứ nào cho thấy chuông Dhammazedi được quỷ bảo vệ, nhiều người vẫn chỉ vào việc con trai Nay Oo của U Chit San Win chết khi ông đang tìm chuông, là bằng chứng về việc có sự tồn tại của một lời nguyền bí hiểm. “Nay Oo là đứa con tôi yêu quý nhất. Khi mất cháu, người ta nói rằng đó là vì tôi dính lời nguyền của những con quỷ bảo vệ chuông. Tôi không mê tín, nhưng đã không muốn tiếp tục tìm chuông sau khi Nay Oo chết” - U Chit San Win chia sẻ.
Về việc San Lin đang sử dụng “thuật siêu nhiên” để tìm chuông, Win nói rằng ông chẳng tin cựu quân nhân này sẽ thành công. “Người ta không thể tìm thấy quả chuông nhờ sự giúp đỡ của thuật chiêm tinh hay các linh hồn” – Win nói – “Chuyện chẳng khác gì anh nhờ một thầy bói giúp tìm con bò lạc và ông này trả lời rằng anh nên tìm nó ở tứ phía”.
Những lời nguyền bí hiểm
Có thể trong 25 năm qua, đã có tổng cộng 7 lần người ta tiến hành tìm kiếm quả chuông cổ, sử dụng rất nhiều công nghệ hết sức hiện đại như ra-đa âm rà quét đáy sông và thiết bị hỗ trợ lặn. Năm 2001, kế hoạch tìm kiếm chi tiết do Mike Hatcher và đội cộng sự của ông đã dùng ra đa âm cá nhân để rà soát, kính nhìn đêm và thiết bị phát hiện hợp kim sulphate đồng để xác định vị trí quả chuông. Tuy nhiên nước sông quá đục, đáy sông quá nhiều bùn, dòng chảy xiết, nhiều xác tàu đắm và 4 thế kỷ thay đổi dòng chảy đã khiến việc tìm chuông trở thành nhiệm vụ bất khả thi.
 |
| Niềm tin của người dân Myanmar, cái chuông gắn với định mệnh của dân tộc |
Khi bắt tay vào hoạt động tìm kiếm chuông Dhammazedi hồi năm 2010, nhà làm phim người Australia Damien Lay có nghe nói về những lời nguyền. Tuy nhiên ông không ngán những tin đồn này, thậm chí còn khẳng định nó mang tới nét độc đáo, thú vị cho cuộc tìm kiếm chuông Dhammazedi.
Ngoài vị trí theo lời đồn, Lay còn tìm kiếm ở một vị trí khác xa các cuộc tìm kiếm trước đây và đã tiến hành khảo sát nhiều đoạn sông rộng tới 6 km2 bằng song siêu âm. Cả nhóm xác định được tổng cộng 14 xác tàu đắm trong cuộc tìm kiếm và 2 địa điểm nghi vấn cao, được cho là nơi chiếc chuông đã chìm xuống và ông cũng đã chuyển dữ liệu tới chính quyền Myanma.
Quang Huy (tổng hợp BBC, Myanmar Time, VOR)
