Nỗi sợ khi lái xe chính là một nhược điểm tai hại bởi nó sẽ khiến bạn không đến được những nơi cần đến và thậm chí có thể can thiệp vào những công việc yêu cầu phải lái xe. Nếu nỗi lo lắng phía sau vô-lăng nắm quyền kiểm soát và ngăn bạn lái xe, việc thật sự quan trọng là đối mặt với sợ hãi để có thể điều khiển chiếc xe với sự tự tin. Sau đây là một vài gợi ý:
1. Hiểu rõ nỗi sợ xuất phát từ đâu
Những nỗi ám ảnh, sợ hãi thường có căn nguyên là bản tính tự nhiên, mặc dù nỗi sợ lái xe có thể không giống thế. Tuy nhiên, nếu bạn cũng mắc chứng ám ảnh từ bố mẹ, thì điều đó rất dễ được di truyền sang con cái. Nỗi sợ có thể xuất phát từ việc chứng kiến hoặc tự mình trải qua điều gì đó gây chấn động, sau đó phát triển thành dạng tránh né những cơ hội phải làm hoặc thỏa hiệp khi đối diện với một vật hay tình huống gây lo sợ.
Việc sợ lái xe có thể phát triển dần dần hoặc rất nhanh, và có thể xuất phát từ những trải nghiệm hay tình huống như: bạn là nhân chứng hoặc từng gặp tai nạn xe hơi; bạn từng la hét hoặc rất kích động khi cố gắng học lái xe; bạn là nạn nhân hoặc thậm chí là thủ phạm của một cuộc cạnh tranh tốc độ; bạn bị căng thẳng trước tình trạng giao thông tồi tệ. Ngoài ra, lý do có thể là bạn từng thực hiện một hành trình nguy hiểm, không có tai nạn nhưng có thể khá đáng sợ, ví như lái xe trong tuyết, trên băng trơn, chạy qua một đoạn đường hay có các loài thú chạy qua đường, trời mưa lớn, sương mù khiến việc lái xe trở nên vô cùng khó khăn...
Cuối cùng là bạn thấy sợ hãi khi nghe hay đọc được các câu chuyện về những vụ tai nạn giao thông tồi tệ.
2. Tìm cách nhận diện dấu hiệu sợ hãi của bản thân
Nếu phải chịu một nỗi ám ảnh nào đó, bạn có thể trải qua một loạt phản ứng từ cảm xúc tới thân thể, một số khá nhẹ nhàng, nhưng một số có thể gây suy nhược. Những phản ứng từ nỗi ám ảnh nhìn chung gồm: dừng hành động - bạn có thể không bao giờ có khả năng lái được xe nữa; hoặc bạn có thể không bao giờ muốn học lái xe nữa.
Phản ứng về cảm xúc thường là đổ mồ hôi, đau đầu, cắn môi, đau ngực, tim đập loạn xạ, buồn nôn, khô họng, cảm thấy sắp lả, chân run, hoa mắt chóng mặt...
Có thể bạn cảm thấy chiếc xe mất thăng bằng, dường như sắp lật khi bạn vào cua hay sẽ trượt khỏi mặt đường và rơi xuống vực... Phanh quá nhiều khi không cần dùng đến phanh cũng là phản ứng thường gặp từ những tài xế hay lo lắng.
Bạn lên lịch trình quá công phu và thậm chí dài hơn nhiều so với cần thiết, chỉ vì để tránh những con đường đáng sợ, đặc biệt là các đường cao tốc, hoặc bất cứ giao lộ và khu vực nào có quá nhiều xe.
Bạn có thể trở nên thích tranh luận với ai đó muốn bạn lái xe đưa họ tới nơi nào đó và thay vì thú nhận là mình sợ, bạn lại tìm mọi cách để bào chữa và những lý do khó khăn để tránh né.
3. Tìm tư vấn và trợ giúp
Thực sự rất khó để vượt qua nỗi ám ảnh, đặc biệt nếu bạn để nó lớn dần qua thời gian. Nhưng điều đáng sợ đó có thể được xử lý dễ dàng và nếu không tìm sự trợ giúp, bạn có thể phải chịu đựng một cách vô ích. Nỗi sợ lái xe cũng có thể khiến bạn trở nên dễ tổn thương. Hãy tìm tới bác sĩ và thảo luận về những gì bạn cảm thấy. Bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn nên theo một khóa hành động, trong đó gồm việc đến gặp một chuyên gia trị liệu với việc "lập trình lại nhận thức". Các bước thực hiện sẽ giúp bạn vượt qua nỗi ám ảnh bấy lâu.
Nói ra nỗi sợ là một bước quan trọng bởi đó là chìa khóa của việc đối mặt và chấp nhận rằng bạn cần làm việc gì đó để thay đổi. Các biện pháp tâm lý tùy vào mỗi người. Có những người chuyên giúp các tài xế hay lo sợ trở lại với việc lái xe và các buổi học thường diễn ra ở những nơi an toàn với bài thi tốt nghiệp thường là những con đường hay những nơi họ sợ nhất.
4. Tránh suy nghĩ tiêu cực, phức tạp
Tự thuyết phục rằng ngồi trong một chiếc xe sẽ thu hút một tai nạn xe hơi là một dạng suy nghĩ tiêu cực. Điều này thường diễn ra sau khi bạn từng gặp tai nạn. Về cơ bản, bạn tự đưa ra giả thuyết rằng khi bạn không ngồi trong ôtô , bạn sẽ tránh khỏi tai nạn, và khi bạn ở trong xe, tức bạn sẽ gặp tai nạn.
Hãy chấp nhận rằng lái xe vốn dĩ là việc nguy hiểm nếu lái xe một cách vô trách nhiệm. Ngược lại, hãy lái xe có trách nghiệm, với sự cẩn thận, luôn đề phòng và biết giới hạn của bản thân. Không bao giờ lái xe sau khi đã uống rượu, bia. Nếu mệt mỏi, tốt nhất hãy dừng lại và nghỉ ngơi để đợi đến khi hoàn toàn tỉnh táo để lái xe. Nhưng mệt mỏi không phải lý do để không bao giờ trở lại cầm vô-lăng.
5. Học cách giảm căng thẳng khi lái xe
Nếu bị căng thẳng, bạn sẽ hạn chế thông tin và phản ứng từ não. Hãy thả lỏng, thư giãn trước khi lái xe. Lái xe không bị căng thẳng sẽ giúp bạn trở thành tài xế an toàn. Nếu không thể tự giúp mình thư giãn, hãy hỏi ý kiến các chuyên gia tâm lý.
7. Trở lại cầm vô-lăng
Nếu bạn không lái xe một thời gian, có thể hữu ích khi quay lại ghế lái một cách từ tốn, từng bước một. Ngồi vào trong xe và làm quen với mọi thứ một lần nữa. Thử cần số, xoay vô-lăng...
Sau đó lái một đoạn ngắn quanh khu vực mà bạn thật sự quen thuộc. Tăng dần khoảng thời gian lái xe từ nhà tới một nơi khác. Thường xuyên nghỉ giữa chừng, như nghỉ 10 phút sau mỗi khoảng 5 phút lái xe.
Sau một thời gian hãy lái tới những con đường ít thân quen hơn. Chỉ làm điều này khi bạn tin rằng mình không cần gấp rút trở về nhà vì thấy sợ. Có thể nhờ ai đó đi cùng nếu bạn trở lại với những con đường cao tốc hoặc đông xe, và lái xe thật từ tốn. Cần biết chỗ nào là đường ra khỏi cao tốc trong trường hợp muốn thoát nhanh chóng.
7. Chắc chắn bạn làm đúng mọi thứ khi đang lái xe
Lái xe một cách cẩn thận và đúng giới hạn tốc độ. Lái xe cẩn thận cũng có nghĩa lái xe an toàn. Nên hiểu rằng lái xe là một hành động phổ biến và diễn ra hàng ngày. Bạn là một tài xế cảnh giác đang tham gia vào một hoạt động chung với sự cẩn thận.
Không chạy quá nhanh và luôn chạy ở làn bên phải nếu muốn đi chậm hơn xe khác. Không gây nguy hiểm khi chuyển làn ở những giây cuối cùng. Nếu bỏ lỡ một lối rẽ, có thể đi lại đoạn đường trước đó miễn là mọi thứ phải thật an toàn.
Bạn cần lên lịch trình từ lúc bắt đầu tới khi kết thúc. Biết rõ nơi sẽ đến và khi nào cần chuyển làn để ra khỏi đường đi. Về cơ bản là cần chuẩn bị thật tốt.
8. Tạo thói quen an toàn khi lái xe
Kiểm tra các gương chiếu hậu có thật thẳng và có các góc quan sát phù hợp hay chưa mỗi khi ngồi vào ghế lái. Chỉnh ghế để có tư thế thích hợp.
Sửa chữa những bộ phận hỏng hóc ngay khi có thể. Chỉ một gương chiếu hậu gãy hay một đèn pha hỏng cũng có thể gây nguy hiểm.
Những thực tế có thể hữu ích nếu bạn sợ lái xe:
Nên biết rằng không chỉ có bạn cảm thấy sợ hãi mỗi khi cầm vô-lăng. Điều quan trọng là hiểu rằng việc đó có thể được giải quyết. Mọi người đều lái xe, vậy tại sao bạn lại không thể?
Cũng nên biết rằng không có ai là hoàn hảo, nhưng thành công trong việc cầm vô-lăng là điều hoàn toàn có thể. Có thể bật nhạc thư giãn khi lái xe. Âm nhạc có thể giúp ai đó vượt qua cảm giác nỗi sợ dâng trào thay vì phải nghe tiếng ồn từ giao thông xung quanh.
Mỹ Anh