Khẩu vị ưa ngọt…
Người miền Nam thường sử dụng vị ngọt của đường rất nhiều trong các món ăn, từ món canh, mặn hay xào và nhất là trong các loại bánh, chè, hoặc cả trong các món xôi. Đặc trưng miền Nam có rất nhiều loại bánh mang vị ngọt như bánh men, bánh ít, bánh bò, bánh đậu xanh,…Bên cạnh đó người miền Nam hay sử dụng nước dừa tươi, nước cốt dừa và cả cơm dừa để làm tăng vị béo, vị ngọt của món ăn. Có khá nhiều đặc sản nổi tiếng của miền Nam dùng dừa trong chế biến như tép rang dừa, lươn um, gà rô ti hay cả trong món tương chấm kèm gỏi cuốn, nem nướng, hoặc cháo cá.
Gà nướng xôi chiên phồng
…trong những món ăn thường ngày
Khí hậu nắng nóng, nhiệt độ và độ ẩm khá cao nên ngoài các món kho, nấu, bao giờ cũng có thêm những món canh chua trong bữa ăn. Ăn cơm với canh chua vào mùa nóng không chỉ tạo cảm giác ngon miệng mà còn có tác dụng giải nhiệt, kích thích khẩu vị và giảm bớt sự mệt nhọc sau một ngày lao động nặng nhọc, căng thẳng. Canh chua miền Nam sử dụng vị chua của trái me, trái bần chín, trái khế, hay lá giang, lá cóc… Ngoài ra, trong canh cần có thêm các loại rau như muống, bạc hà, bắp chuối, giá, rau nhút, bông so đũa, điên điển, lá me non; các loại đậu bắp, đậu rồng,…rồi thêm trái thơm, cà chua, rau gia vị là các loại ngò gai, rau om...để thêm phần hương vị và tính cân bằng cho món ăn.
Canh chua cá lóc
Bên cạnh các món canh chua, người Nam bộ còn có thói quen dùng nước cốt dừa làm chất béo thay cho dầu mỡ, một nét đặc trưng của những miền đất trồng nhiều dừa như Bến Tre. Chất béo từ dừa là một loại đạm thực vật chủ yếu và không thể thiếu trong hầu hết các món kho, nấu. Người ta nạo dừa khô, nhồi với nước nóng để vắt, lọc lấy nước béo và thơm để nấu ăn. Chất béo từ dừa vừa thơm vừa dịu mà lại không hề ngấy. Cá được kho với nước dừa tươi và rất nhiều tiêu trong một tô đất đặt trực tiếp lên bếp than hồng, thêm nước mắm, ăn kèm đọt rau lang, đọt bầu, đọt bí hay thậm chí ngẫu hứng hơn là rau hái trong vườn hoặc những vùng khẩn hoang như càng cua, rau đắng, cần nước.
Tôm càng xanh kho tàu
Nét độc đáo nữa không thể không nhắc tới của khẩu vị người Nam là các món mắm mặn. Mắm ướp muối nhưng không làm mất nước mà được ủ kín, tạo điều kiện cho thực phẩm lên men yếm khí. Các vi sinh vật lên men yếm khí sẽ tạo mùi vị đặc trưng cho món ăn đồng thời ngăn cản các vi sinh vật có hại. Các món mắm Nam bộ có rất nhiều chủng loại, được làm từ nhiều nguồn nguyên liệu khác nhau, chủ yếu từ thủy sản, và cũng có nhiều cách chế biến, ướp muối khác nhau tạo nên thành phẩm hết sức đa dạng, khác nhau về mùi vị, màu sắc như mắm ruốc, mắm lào le, mắm gền, mắm cá lóc,…Mắm Nam Bộ vì thế cũng được sử dụng luôn vào chế biến thành các món như kho quẹt, mắm chiên, mắm chưng, mắm nấu, mắm kho hoặc thậm chí ăn sống, nhưng tuyệt nhiên không chấm chung với rau luộc vì sẽ làm dậy vị thanh và mất đi mùi vị thơm ngon.
Rau luộc kho quẹt
…đến khi trở thành đặc sản du lịch
Ẩm thực miền quê Nam Bộ vì thế mà mang những hương vị rất riêng biệt, độc đáo xứ Nam Kỳ lục tỉnh với nguyên liệu đơn sơ và kiểu cách cực kỳ độc đáo, tạo nên một tính cách riêng chưa từng có. Ngày nay, rất nhiều món đã biến dạng vô cùng từ nhiều vùng miền khác nhau, từ món ăn thường ngày đến các món đãi tiệc. Tuy nhiên, các món ăn này vẫn giữ được bản chất của nó dù rằng nguyên liệu và cách chế biến đã có phần biến tấu để phù hợp với khẩu vị. Tại các nhà hàng và quán xá du lịch, người đầu bếp hay là người tìm những nguồn nguyên liệu khác cho phù hợp để chế biến nhưng vẫn phải đảm bảo được tinh hoa cũng như hương vị nguyên thủy của món ăn. Tại những thành phố lớn như TP. HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng hay khó kiếm hơn là ngoài Bắc như Hà Nội, tìm được những quán hàng nấu món ăn Nam Bộ chuẩn vị quả thật vừa dễ mà lại vừa khó. Không nhiều trong số những cái tên có thể tin tưởng, lác đác như Quán Ăn Ngon, Ngon Phố, hay mới hơn là nhà Món ngon Sài thành là những cái tên có phần yên tâm vì chuyển tải được đúng phong vị ẩm thực Nam Bộ gốc như chính cách người Nam ăn, không cầu kỳ tỉ mỉ nhưng vị nào phải ra vị đó, để lại cái dư âm vừa dễ thương, vừa hào sảng. Giống như cách nói chân phương của chính họ: “Phải ăn như vậy mới đã!”.
Thông tin tham khảo:
Nhà hàng Món Ngon Sài Thành
59A Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
8 Dã Tượng, Hoàn Kiếm, Hà Nội
Hotline: 090 222 3626
