Làm du lịch gần 30 năm, tôi chứng kiến bao lần tăng giảm của khách du lịch đến nước ta.
Lượng khách xuống nhanh nhất lúc dịch Sars, rồi cúm gà, cúm chim, song tất cả đều nhẹ nhàng trôi qua vì đó là khó khăn khách quan. Nhưng sự sút giảm của năm nay thì không xem nhẹ được. Vì sao?
Dĩ nhiên khách Trung Quốc và khách Nga giảm có lý do của nó, nhưng khách châu Âu, Bắc Mỹ, rồi khách đường bộ cũng xuống trầm trọng. Vài công ty mất hẳn nguồn khách Pháp, Tây Ban Nha. Một công ty làm thị trường Nhật năm nay lần đầu tiên không đạt chỉ tiêu sau 10 năm kinh doanh.
Nguyên nhân hàng đầu phải nói đến sự suy giảm kinh tế toàn cầu đã tác động mạnh mẽ lên truyền thống đi du lịch hằng năm. Bây giờ người ta lựa chọn không đi hoặc đi nơi nào an toàn, chi phí thấp và lý thú. Có nghĩa là vẫn có khách, nhưng sao họ không chọn Việt Nam? Phải chăng điểm đến của chúng ta có những điều chưa phù hợp với ý thích và nguyện vọng của một số khách?
An ninh và an toàn là đề tài hằng ngày, trở thành “kinh nhật tụng” cho hướng dẫn đoàn. Trước khi đi, hướng dẫn viên luôn nhắc xin quý khách coi chừng hành lý, túi xách. Nhớ quấn dây máy chụp ảnh vài vòng vào tay cho chắc... Tâm trạng lo sợ bị giật tư trang làm ai trong đoàn cũng lo lắng. Đi xích lô cầm máy ảnh càng lo lắng hơn nên phải quấn vài vòng vào cổ. Sao có tiền đi du lịch mà lại đi vào điểm đến không an toàn cho tính mạng và đồ đạc?
Môi trường vệ sinh không như mong muốn. Nhiều hướng dẫn viên có ước mơ làm sao đi thuyền sông nước miền Tây không bị rác quấn vào chân vịt, không thấy rác tràn dọc bờ kênh, bến tàu. Đến nỗi khi ngủ một hướng dẫn viên mơ thấy mình đang dẫn khách đi giữa rác và phải cúi lượm rác dọc các con sông bờ kênh ở miền Tây.
Hôm 22-3, có đoàn 22 khách Anh chèo thuyền kayak ở rừng Cần Giờ, phải đi qua phà Bình Khánh nên ai cũng ngồi dãy ghế trên, dưới chân toàn rác. Một khách nói với tôi lần đầu đến Việt Nam thấy cảnh đẹp muốn chụp ảnh nhưng sao nhìn chỗ nào cũng thấy rác, đưa máy lên chụp cố né rác cũng không được.
Thái độ phục vụ ngày càng tốt lên và chuyên nghiệp hơn nhưng sao vẫn lác đác còn những hạt sạn làm hư chén cơm ngon.
Hôm 15.2, tàu biển du lịch Crystal (tàu du lịch 6 sao của Mỹ) vào cảng Chân Mây, một hướng dẫn viên ở Đà Nẳng khi cầm chương trình của hai khách đi Hội An đã nói thẳng với người điều hành của công ty du lịch đón tàu: “Anh nghĩ cái mặt như tôi mà chỉ đi với hai khách thôi à?”. Nói xong, anh vứt chương trình bỏ ra về vì cho rằng với trình độ của mình thì phải đi hướng dẫn cho đoàn đông hơn mà không hiểu rằng hai người khách anh được phân chăm sóc là những người khách giàu có nhất trên tàu!
Chưa hết, ngày 19-3 hướng dẫn viên đưa khách của tàu Balmoral của Vương quốc Anh vào Hội An đã tự ý cắt bỏ điểm thăm bảo tàng để đưa khách vào điểm mua sắm theo ý mình. Hậu quả, công ty du lịch đón tàu phải đền bù lại cho khách.
Vé máy bay đi Việt Nam từ châu Âu, châu Mỹ vẫn cao ngất ngưởng so với đi Singapore hoặc Thái Lan. Đầu vào thắt cổ chai thì làm sao có khách?
Tóm lại, nói chi chuyện xa xôi. Cứ nhìn những chuyện nho nhỏ và rất phổ biến ấy là hiểu được vì sao khách du lịch đến Việt Nam sụt giảm.
Phan Xuân Anh, Chủ tịch HĐTV Công ty Du Ngoạn Việt (Theo TTO)
