Bên cạnh món trâu nướng bằng xiên tre hay cùng lá lốt, người H're ở Quảng Ngãi còn có thêm món thịt trâu nướng xà bần. Đây là món thường được họ chế biến trong những dịp quan trọng, đãi khách đường xa hoặc họ hàng thân thiết.
Để làm món ăn này khá cầu kỳ, không phải lúc nào cũng làm được vì nguyên liệu sử dụng là thịt, huyết, gan, lá lách.
 |
| Bữa cơm của cúng của người H're không thể thiếu được món trâu xà bần và trâu nướng lá lốt. Ảnh: yume |
Tất cả nguyên liệu này được làm sạch, cắt miếng nhỏ, rồi cho vào nồi đồng, đổ nước, thêm huyết và gia vị nêm nếm vừa miệng. Thịt phải được đun trên bếp liu riu cho nhừ, gia vị mới ngấm. Tùy vào loại thịt trâu mà có thời gian nấu phù hợp, thông thường mất khoảng 30 phút.
Món ăn không thể ngon nếu thiếu hai loại nguyên liệu là lá sưng và trái sả. Lá sưng có màu đỏ pha sắc tím và chuyển sang màu xanh lục sau khi tắm sương đêm. Cây lá sưng nhiều gai tua tủa, không những chỉ ở cành mà còn trong lá.
Người H' re thường ngắt những chiếc lá non đem về rửa sạch, thái mỏng, lá già phải dùng dao chuốt nhẹ để loại bỏ gai trước khi chế biến. Khi thịt chín mềm mới cho lá sưng, trái sả vào khiến món trâu dậy lên mùi vị rất riêng, có chút the the, thơm và ngọt thanh dìu dịu.
 |
| Lá sưng làm nên hương vị độc đáo của món trâu xà bần của người H're ở Quảng Ngãi. Ảnh: Tue Lan |
Người dân tộc trước đây ăn trâu xà bần không múc ra từng bát mà vẫn để trong nồi. Khi nồi xà bần chín, mọi người quây quần xung quanh và dùng mo cau quấn thành gáo để thưởng thức chung.
Khi ăn bạn sẽ cảm nhận vị ngọt của thịt trâu lẫn trong mùi thơm dịu của lá sưng. Món ăn này góp phần làm phong phú nền ẩm thực của người H're. Nếu đến Quảng Ngãi, sau khi xem những hiện vật, tư liệu được trưng bày trong bảo tàng Ba Tơ, bạn có thể thức những món ẩm thực nổi tiếng này ngay tại khuôn viên.
Anh Phương
