Núi Bà Đen cao 986m, đây là ngọn núi cao nhất vùng Nam Bộ hiện nay, được mệnh danh "Đệ nhất thiên sơn". Nhìn từ xa, núi Bà Đen lúc thì nổi bật giữa nền trời xanh, lúc thì ẩn hiện dưới từng gợn mây bảng lảng lẫn trong sương. Không chỉ thu hút khách du lịch nhờ vẻ đẹp thiên nhiên, ngọn núi này còn hấp dẫn khách thập phương vì những truyền thuyết tâm linh, ẩn chứa nhiều nét đặc trưng về văn hóa.
Truyền thuyết về tên gọi “Bà Đen”Có rất nhiều truyền thuyết về núi Bà Đen được kể lại qua các thế hệ, trong đó được nhắc đến nhiều nhất là huyền tích về nàng Lý Thị Thiên Hương quyên sinh trên núi với 3 lần hiển linh báo mộng, được tôn làm Linh Sơn Thánh Mẫu và trở thành biểu tượng cho tín ngưỡng của người Nam Bộ suốt nhiều thế kỷ qua.
Núi Bà Đen cao nhất Nam Bộ với nhiều huyền tích kỳ bí, thu hút khách du lịch thập phương đến chiêm bái, khám phá.
Tương truyền, nàng Thiên Hương là con gái của ông Lý Thiện - quan trấn nhậm Trảng Bàng triều Nguyễn. Từ thời niên thiếu, nàng sở hữu nhan sắc ngọt ngào, trong trẻo, là con của một nhà gia giáo, nên được rất nhiều người để ý. Trong làng có chàng tên Lê Sĩ Triệt, mồ côi cả cha lẫn mẹ, được nhà sư Trí Tân nuôi dưỡng nên văn hay võ giỏi và cũng tỏ lòng cảm mến nàng. Trong một lần nọ Thiên Hương lên núi cúng chùa liền bị một đám côn đồ vây bắt. Giữa lúc nguy cấp, chàng Lê Sĩ Triệt đã xông ra đánh đuổi và cứu được nàng.
Ðể đáp ơn chàng, cha mẹ nàng Thiên Hương hứa gả nàng cho Lê Sĩ Triệt. Nhưng giữa buổi loạn ly, hai người chưa kịp lấy nhau, chàng Lê Sĩ Triệt đã phải tòng quân ra trận, đánh đuổi Tây Sơn. Nàng hứa sẽ ở nhà, giữ trọn danh tiết chờ chồng. Khi Lê Sĩ Triệt tòng quân, ở nhà trong một lần lên núi lạy phật và thăm dưỡng nhà sư Trí Tân, thì lại bị nhóm kẻ xấu trước đó vây bắt, toan làm nhục. Để giữ lòng trung trinh, nàng đã nhảy xuống khe núi để thể hiện tấm lòng son sắc của mình. Nàng qua đời khi còn rất trẻ, do đó, có 3 lần báo mộng mà khi người trong cuộc kể lại cho hậu thế, ai cũng phải rùng mình.
Đến nay, người dân vẫn truyền tai nhau về sự tích ra đời tên gọi "Bà Đen" dựa trên huyền tích về mỹ nhân xinh đẹp chấp nhận hy sinh chứng minh tấm lòng thủy chung đối với chồng sắp cưới. Bên cạnh đó, là 3 lần báo mộng đầy ly kỳ trong sử Việt.
Lần đầu tiên, nhà sư Trí Tân - người đỡ đầu của chàng Lê Sĩ Triệt, nàng hiện về trong hình dạng một người phụ nữ đen đúa và kể lại hết sự tình. Sau khi nghe hết câu chuyện, nhà sư bèn tỉnh dậy và cho người đi tìm thi thể nàng, đem về mai táng. Vì vậy, nhà sư gọi nàng là nàng Đen và người đời sau gọi nàng là Bà Đen để bày tỏ lòng tôn kính của mình.
Chúa Nguyễn Ánh bị quân Tây Sơn đánh đuổi phải chạy đến Trảng Mang Chà vùng bùng binh hiện nay. Nghe tin đồn sự tích núi Bà Đen linh thiêng, Nguyễn Ánh liền sai quan phi ngựa lên cầu nàng chỉ cách thoát nạn. Thiên Hương báo mộng mách Nguyễn Ánh qua Xiêm cầu viện để chờ sau khôi phục cơ nghiệp, đồng thời chỉ đường chạy thoát thân cho.
Câu chuyện sự tích núi Bà Đen được đồn đại đến tai Thượng Quốc công Lê Văn Duyệt. Vị quan quyết chí tìm hiểu sự thực và hứa sẽ dâng sớ với vua phong chức cho cô gái họ Lý này nếu cô hiển linh.
Ông quyết chí tìm hiểu về bà Đen và hứa sẽ dâng sớ lên vua xin sắc phong cho Thiên Hương nếu nàng hiển linh. Một hôm, Thiên Hương nhập vào một cô gái để trò chuyện với ông, nàng nói: "Hồn của thượng quan sau này sẽ được hóa thần nhờ tài đức, tuy nhiên phần xác sẽ bị hành hạ không vẹn toàn".
Lê Văn Duyệt nói: "Bổn chức không hỏi tương lai của mình, mà chỉ muốn biết căn nguyên nỗi oan của nàng". Cô gái rưng rưng nước mắt kể lại sự ra đi của mình, và cho biết do vẫn còn trong trắng khi qua đời, nàng được trở thành tiên thánh và được cử xuống phàm trần để cứu nhân độ thế. Sau khi Bà Đen thăng thiên, cô gái bị nhập bất tỉnh, mãi lâu sau mới dậy.
Lê Văn Duyệt xin vua phong cho nàng Thiên Hương - bà Đen làm “Linh Sơn Thánh mẫu”, từ đó núi được gọi là núi Bà Đen.
Xuất phát từ những huyền tích gắn liền với núi Bà Đen, mỗi năm, có hàng triệu người từ khắp các tỉnh thành, đặc biệt là vùng miền Nam về đây hành hương, chiêm bái. Ngay dưới chân núi vào những ngày Tết hoặc Rằm tháng Giêng, rất nhiều người chọn ngủ lại, để sáng hôm sau có thể lên đỉnh núi thật sớm cầu may mắn cho cả năm.
Núi Bà Đen lúc nào cũng nhộn nhịp du khách.
Đến núi Bà Đen khám phá điều gì?Là một trong số các ngọn núi thiêng nhất tại Việt Nam, núi Bà Đen trở thành biểu tượng tâm linh của người dân Nam bộ với một hệ thống 6 chùa gồm: Quan Âm, Hang, Hòa Đồng, Linh Sơn Tiên Thạch Tự, Long Châu Phước Trung và Linh Sơn Phước Trung
Trên đỉnh núi là hệ thống công trình tâm linh độc đáo với bức tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn bằng đồng cao kỷ lục châu Á và một khu triển lãm Phật giáo lớn ngay dưới chân tượng Phật Bà.
Ngoài ra, còn có một pho tượng ngọc là tượng Linh Sơn Thánh Mẫu đặt tại Điện Bà trên núi Bà Đen. Theo ghi chép quyển “Tây Ninh đất và người”, pho tượng này là do một gia đình hậu duệ của vua Gia Long hiến cúng vào khoảng năm 2013, khối đá ngọc để tạc tượng Linh Sơn Thánh Mẫu được lấy từ mỏ đá ở Myanmar đem về cho các nghệ nhân chế tác.
Điện Bà được dựng từ một hang đá, là nơi thờ Linh Sơn Thánh Mẫu Bồ Tát. Đây là một trong các điểm đến linh thiêng mọi du khách đều đến chiêm bái khi thăm núi Bà Đen.
Bên cạnh đó, Động Ba Cô trên núi Bà Đen cũng là địa điểm du lịch tâm linh mà du khách không thể bỏ qua. Theo sự tích, vào đầu thế kỷ 20, có ba chị em thiếu nữ đồng trinh sinh sống ở miền Tây lên núi Bà Đen tu hành. Hằng ngày, ba cô thường xuống núi giúp dân nghèo chữa bệnh, tối lại lên núi thiền định ngủ ngồi suốt hàng chục năm trời. Tương truyền, nhờ hấp thu linh khí của núi Bà Đen cùng thân tâm đã vứt bỏ mọi tham sân si và thất tình lục dục, ba cô đã tỏ tường ngày giờ vãn sanh của mình. Sau khi ba cô lần lượt qua đời, người dân đã lập miếu thờ ngay tại hang động nơi ba cô tu hành. Ngày nay, động Ba Cô là một hang động huyền ảo, là nơi nhiều người đến động để cầu tình duyên và cầu sức khoẻ.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tham gia các lễ hội truyền thống như lễ hội vía Bà Đen, lễ hội rằm tháng Giêng... Nếu bạn là người yêu thích khám phá thiên nhiên, bạn có thể chinh phục đỉnh núi Bà Đen, tham quan hang động, thác nước... Từ đỉnh núi, bạn có thể ngắm nhìn toàn cảnh thành phố Tây Ninh và các vùng lân cận.
Vào buổi tối, du khách trên đỉnh núi Bà Đen có thể chiêm ngưỡng những phần trình diễn ánh sáng nghệ thuật hay tham gia dâng đăng là nghi thức văn hóa tâm linh đặc trưng tại đỉnh núi Bà Đen được tổ chức vào tất cả tối thứ Bảy. Từ khoảng 16-17h, hàng nghìn du khách tập trung tại quảng trường dưới chân tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơ.
Ngày nay, việc di chuyển lên núi Bà Đen không còn khó khăn và tốn sức như trước. Hệ thống cáp treo hiện đại, có nhiều chặng riêng biệt nên du khách có thể thoải mái lựa chọn hành trình phù hợp. Hoặc có thể mua vé trọn gói, bao gồm vé cáp treo khứ hồi và ăn uống buffet trên đỉnh núi dao động từ 500.000-700.000/khách.
