Chợ cá Giao Hải, nằm tại huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định, là một trong những chợ đầu mối hải sản sầm uất nhất khu vực. Không họp theo phiên cố định, chợ hoạt động theo nhịp điệu của những chuyến tàu đánh bắt xa bờ trở về, mang theo nguồn hải sản tươi ngon. Mỗi ngày hai lần, nơi đây lại nhộn nhịp với cảnh mua bán khẩn trương, khi những mẻ cá, tôm, mực, ghẹ... vừa cập bến đã nhanh chóng được tiêu thụ. Với giá cả phải chăng và nguồn hàng phong phú, chợ cá Giao Hải không chỉ là điểm giao thương quan trọng mà còn tạo sinh kế cho nhiều người dân địa phương.
Vào mùa hè, nguồn hải sản ở chợ Giao Hải rất phong phú, đa dạng với các loại như mực, tôm, cua, ghẹ, bề bề, cá bơn, cá đuối, cá đối, cá nục, cá bạc má... Do các tàu thuyền đánh bắt gần bờ với thời gian hoạt động tương đối ngắn (chỉ khoảng 10 đến 12 giờ), hải sản khi đưa vào bờ vẫn giữ được độ tươi nguyên, không cần ướp đá, đảm bảo chất lượng cao và dễ tiêu thụ. Đặc biệt, giá cả tại đây rất cạnh tranh, chủ yếu bán buôn với mức giá rẻ hơn đáng kể, có nhiều loại hải sản chỉ bằng một nửa so với giá bán ở các chợ khác trong khu vực.
Chợ diễn ra hai lần mỗi ngày: buổi sáng từ 5h đến 7h và buổi chiều từ 13h30 đến 15h30. Giá cả thay đổi tùy theo con nước, và nếu mua với số lượng lớn sẽ có giá tốt hơn. Chẳng hạn, một số loại cá chỉ dao động trong khoảng 20.000 - 35.000 đồng/kg.
Tại chợ, hải sản được phân loại rõ ràng theo chất lượng. Bề bề, cua, ghẹ được chia thành ba hạng: "nước 1" là những con to, chắc thịt, có trứng (gạch); "nước 2" nhỏ hơn và ít thịt hơn; còn "nước 3" bao gồm những con đã chết, dù to hay nhỏ. Nhờ vào cách phân loại này, giá cả của từng loại hải sản cũng có sự chênh lệch.
Ví dụ, bề bề loại "nước 1" có giá từ 110.000 - 120.000 đồng/kg, loại "nước 2" từ 80.000 - 90.000 đồng/kg, trong khi "nước 3" chỉ khoảng 40.000 - 50.000 đồng/kg. Cá đối loại "nước 1" được bán với giá từ 25.000 - 30.000 đồng/kg, còn loại "nước 2" dao động từ 15.000 - 20.000 đồng/kg. Riêng cá bạc má, loại "nước 1" (loại lớn, tươi xanh) thường được thương lái thu mua với giá 40.000 đồng/kg, còn loại "nước 2" và "nước 3" có giá từ 30.000 - 35.000 đồng/kg.
Chợ cá Giao Hải được hình thành nhằm tiêu thụ hải sản đánh bắt từ các tàu thuyền của ngư dân trong huyện Giao Thủy và các vùng lân cận. Ngoại trừ những ngày biển động, chợ vẫn hoạt động đều đặn hai lần mỗi ngày, vào buổi sáng từ 4h30 - 6h30 và buổi chiều từ 13h - 15h, trùng với thời điểm tàu cá cập bến.
Khung cảnh tại chợ lúc nào cũng nhộn nhịp với cảnh người mua kẻ bán, tàu bè tấp nập cập bến mang theo hải sản tươi rói. Các tàu nhỏ thường vào sát bờ, trong khi tàu lớn phải neo ngoài vùng nước lặng rồi dùng thuyền nhỏ hoặc bè phao để vận chuyển hải sản vào bờ.
Một điểm đặc biệt của chợ cá Giao Hải là không có quầy hàng cố định hay khu vực bán cụ thể. Người mua và người bán giao dịch ngay trên bãi cát, tạo nên khung cảnh buôn bán sôi động. Nhiều tiểu thương chờ sẵn từ khi tàu còn chưa cập bến, thậm chí có người còn lội nước ra tận bè phao để chọn hàng trước. Khi hải sản được đưa vào bờ, người mua sẽ nhanh chóng xem xét, cân đo và mặc cả để có giá tốt nhất.
Không khí mua bán diễn ra vô cùng khẩn trương, bởi ai cũng muốn tranh thủ thời gian để hải sản giữ được độ tươi ngon trước khi đưa đi tiêu thụ. Những mẻ tôm, cá, ghẹ, bề bề, mực... được mua bán nhanh chóng, chỉ vừa đặt xuống bờ đã được cân ngay rồi cho vào các thùng xốp có đá để vận chuyển đến các chợ khác.
Cứ như vậy, mỗi ngày hai lần, chợ cá Giao Hải diễn ra sôi động với sự tấp nập của người mua kẻ bán, những chuyến tàu đầy ắp hải sản liên tục cập bến. Từ khi được thành lập đến nay, chợ không chỉ là trung tâm giao thương hải sản mà còn tạo công ăn việc làm ổn định cho hàng trăm người dân địa phương.
