Đến Hòn Khói, bạn có thể tận mắt chứng kiến một ngày làm việc của diêm dân từ lúc mặt trời chưa thức giấc.
Nếu muốn tham quan và chụp ảnh, bạn phải xin phép bởi ruộng muối hòn khói thuộc quản lý của xí nghiệp muối khánh hoà nên có cổng bảo vệ.
Khi mặt trời chưa lên là lúc dễ chịu nhất bởi các diêm dân có thể tránh cái nóng gay gắt hắt lên từ những cánh đồng muối.
Quy trình làm muối bắt đầu từ việc ngâm cát cùng nước biển, cát san đều, rồi rắc muối mồi... Những ụ muối ngày càng cao cũng là lúc mồ hôi của các diêm dân đổ xuống ngày càng nhiều.
Vụ muối kéo dài từ khoảng tháng 4 đến tháng 7 trong năm. Đặc biệt tháng 4 và tháng 6 khi có những ngọn gió nồm thổi về, nắng trở nên gay gắt là thời điểm thuận lợi nhất để làm ra được những hạt muối trắng to, đậm vị và săn chắc.
Trước đây, những ụ muối trắng tinh được xúc vào đầy hai thúng để gánh về nơi tập kết. Ngày nay, xe rùa đã được dùng để thay thế, vừa thuận tiện vừa không tốn sức nhiều như trước.
Từng ụ muối được đưa lên bờ cho bốc hết hơi nước và đóng vào bao.
Công việc này đòi hỏi các diêm dân phải dùng găng tay cao su dày và ủng để tránh tác hại của nước biển với nồng độ mặn cao. Nếu có dịp đến thăm cánh đồng muối rộng mênh mông và quan sát diêm dân lao động, bạn sẽ thấy trân trọng, nâng niu hơn những hạt muối trắng.
