Thông thường ở trẻ sơ sinh, khi các bé đạt được một mốc phát triển sớm hơn so với dự đoán thông thường của các chuyên gia như: biết ‘theo’ trước 2 tháng, biết quay đầu khi gọi trước 4 tháng, phát triển các kỹ năng cầm trước 5 tháng, biết bập bẹ nói trước 8 tháng.. thì được các nhà khoa học xác định là những trẻ thông minh. Nó cho thấy khả năng nhận thức tốt, tiếp thu nhanh và sự phát triển vượt trội của não bộ.
Một số trẻ đạt được các mốc đó là do khi sinh ra đã tự nhiên có não bộ phát triển hơn người. Tuy nhiên, đã phần những đứa trẻ được như vậy bởi bố mẹ chúng đã có phương pháp giáo dục sớm tích cực và kiên nhẫn.
Trẻ nhỏ có thể mới sinh ra chưa được thừa hưởng gen thông minh di truyền từ bố mẹ. Tuy nhiên, cha mẹ nào cũng muốn con nếu không ngay bây giờ thì sau này cũng phải thông minh học giỏi. Vậy làm cách nào để bé được phát triễn não bộ sớm nhất có thể? Mẹ nên dành thời gian để sử dụng những phương pháp sau:
1. Nói ra tất cả những gì mẹ thấy và làm với bé.
Khi ở nhà, mẹ có thể vừa thay bỉm, vừa quấy bột cho con và vừa mô tả cho bé mình đang làm gì. Lúc ra đường, mẹ có thể chỉ cho bé cái cây, con chim, đếm các xe hơi trên đường. Có thể ban đầu, mẹ sẽ thấy việc mình đang làm khá vô ích vì trẻ không có phản ứng gì. Tuy nhiên bé thực sự đang tiếp thu và học dần qua những lời mẹ nói. Khả năng nhận thức của bé với môi trường xung quanh và lời nói của mẹ sẽ được não bộ ghi lại trong suốt quá trình và bé chắc chắn sẽ tiến bộ vượt bậc trước khi mẹ kịp nhận ra.
2. Đọc sách cho bé ngay từ ngày đầu.
Mọi người thường cười khi thấy một bà mẹ đọc sách cho con ngay từ tháng thứ 6, thứ 7? Vậy là mọi người sai. Ngay cả khi trẻ chưa biết gì, chúng cũng đã biết được phần còn lại của cuốn sách thì như thế nào. Bằng chứng là trẻ luôn lật lật các trang sách về đến trang cuối cùng. Chúng cũng hiểu được nhiều điều từ nội dung của những cuốn sách dựa trên những gì mẹ đọc và giải thích cho chúng nghe hàng ngày. Trẻ nhỏ vài tháng tuổi cũng đã có cuốn sách yêu thích của mình. Trong một ngăn tủ đầy sách, chúng luôn có xu hướng chỉ lôi ra và muốn mẹ đọc cho một quyển thích nhất.
3. Sử dụng các tấm thẻ học.
Khoa học đã chứng minh lợi ích có thật của việc dạy trẻ sơ sinh bằng các tấm thẻ ghi nhớ (ảnh minh họa)
Mẹ có thể tự làm ra chúng. Chọn những mảnh bìa cứng, cắt vuông vức tầm một quân bài. Vẽ một mặt là chữ cái hoặc số, mặt còn lại là hình ảnh. Cho con chơi với những tấm thẻ này hàng ngày thực sự có tác dụng ghi nhớ và kích thích não trẻ.
4. Luôn để con thấy những việc mẹ làm, và làm thật chậm rãi.
Khi mẹ đánh răng, thay đồ, dọn dẹp nhà cửa…hãy để trẻ quan sát và nếu có thể, nên cho bé thử làm cùng. Mặc dù như vậy sẽ khiến mẹ bị chậm đi rất nhiều và tốn kha khá thời gian. Tuy nhiên, trẻ sẽ học đơn giản hơn và nhanh hơn.
5. Tránh dùng Tivi, Ipad hay thậm chí cả những chương trình dành cho thiếu nhi, phần mềm dành cho trẻ em…để làm thay mẹ việc trông nom con.
Một số cha mẹ đôi khi quá mệt mỏi, bận rộn và quyết định cho con ‘dính’ lấy cái Tivi để bản thân có thời gian nghỉ ngơi. Tuy nhiên, không nên lạm dụng. Xem nhiều tivi sẽ khiến sẽ chậm nói, thụ động và không muốn chú ý gì tới xung quanh
6. Dạy con cách lựa chọn và cho bé quyền lựa chọn.
Đơn giản là như thế này: Mẹ có thể cầm hai đồ vật với màu sắc khác nhau, nói cho trẻ và hỏi xem con muốn màu nào. Vàng hay xanh. Nếu bé cầm một món đồ. Hãy lấy lại và lặp lại câu hỏi. Lâu dần, trẻ sẽ ghi nhớ được màu sắc cũng như tính chất, tên gọi của món đồ
7. Để cho người khác bế em bé.
Đừng ‘kibo’ con mình. Miễn người đối diện đang sạch sẽ, có thể tin tưởng được và biết bế em bé, hãy cho họ bế con mình một lúc. Trẻ em không có bất kỳ khái niệm nào về việc liệu một người nào đó béo hay gầy, họ xinh hay xấu, vui vẻ hay buồn chán. Cho phép mọi người bế con bạn và bé sẽ tự tìm hiểu về các đặc điểm của từng cá thể khác nhau. Làm quen với đám đông cũng sẽ giúp trẻ phát triển kỹ năng xã hội.
8. Cho con soi gương.
Soi gương giúp kích thích khả năng nhận thức của não trẻ (ảnh minh họa)
Cho phép bé được nhìn bản thân mình trong gương và tự khám phá về hình dạng cơ thể mình. Có thể ban đầu, bé sẽ không nhận ra người trong gương chính là mình. Tuy nhiên, sau một thời gian tiếp xúc, não trẻ sẽ có sự ghi nhận và tự động liên kết để hình thành khái niệm vầ chính mình trong gương. Khi nào bé biết người trong gương chính là bé? Hãy bôi một mẩu son lên mũi con rồi cho bé soi gương. Nếu bé giờ tay sờ vào vết son trên mặt mình tức là bé đã biết. Nếu bé giơ tay sờ vào vết son trên gương, mẹ có thể thử lại vào một dịp khác.
9. Dạy con học thêm 1-2 ngôn ngữ mới.
Đừng nghĩ rằng trẻ nói tiếng Việt còn chưa sõi thì sao nói được tiếng Tây tiếng Tàu. Thực tế, theo các nhà khoa học, độ tuổi 3-5 tuổi là thời gian thích hợp để giới thiệu với bé thêm một ngoại ngữ nữa. Học 2,3 thứ tiếng vào thời điểm này không hề khiến trẻ bị nhầm lẫn như nhiều mẹ tưởng.
10. Để trẻ chạm vào mọi thứ.
Tất nhiên, có một số thứ quá nguy hiểm ta không thể cho con chạm vào như lửa hay dao. Vậy nhưng, trừ bỏ những thứ đó, cha mẹ đừng vội hốt hoảng hay ngăn cấm khi thấy con thò tay bốc nắm cát ven đường, cầm nắm cơm, miếng thịt hay sờ tay vào những thứ bụi bặm. Hãy để con được thoải mái cảm nhận kết cấu, hình dạng của các đồ vật trong tự nhiên. Đây là cách bé làm để nhận biết về thế giới xung quanh mình. Chỉ đảm bảo bé đừng cho chúng vào miệng là được.
11. Phải luôn tươi cười.
Kể cả mẹ đã có một ngày tệ hại, tuyệt đối đừng đổ chúng lên đầu trẻ và phải luôn vui vẻ với con. Trẻ sơ sinh cảm nhận rất rõ trạng thái cảm xúc của bố mẹ và từ đó chúng cũng bị ảnh hưởng tâm trang theo. Nếu mẹ đang có tâm trạng xấu, đau khổ, buồn bã hay giận dữ, em bé cũng sẽ trở tnên đau khổ. Luôn luôn mỉm cười và làm cho em bé cảm thấy hạnh phúc. Trẻ hạnh phúc hơn là trẻ thông minh hơn.
12. Làm các khuôn mặt hài hước, các hành động ngớ ngẩn, nhiều giọng nói khác nhau và biến chuyển nó thật linh hoạt với trẻ.
Trẻ con rất thích điều này. Hầu hết chúng đều tỏ ra cực kì phấn khích và hồ hơi với những trò trêu đùa của mẹ. Tuy nhiên, không chỉ đơn gian là chơi. Những thay đổi ‘nhanh xoành xoạch’ này cũng sẽ giúp trẻ nhận thức được thực tế có hàng trăm trạng thái có thể được thể hiện chỉ qua một gương mặt, một giọng nói.
13. Cố gắng để trẻ bú mẹ càng lâu càng tốt.
Các bác sĩ nói rằng mẹ có thể cai sữa cho con khi bé đạt mốc 1 năm tuổi. Tuy nhiên, hiện có hàng trăm nghiên cứu chứng minh sữa mẹ cung cấp rất nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển tối ưu của trẻ nhỏ. Cho con bú lâu có thể rất rắc rối và mệt mỏi nhưng lại có giá trị lớn cho sự phát triển não bộ của bé.
