Trong tiềm thức của nhiều người, hình ảnh của những đứa trẻ sinh đôi hay sinh ba, sinh bốn luôn gắn liền với sự giống nhau cả về diện mạo lẫn tính cách. Tuy nhiên thực tế và Y học đã có nhiều nghiên cứu chứng minh, điều này không hoàn toàn đúng. Có nhiều cặp sinh đôi, sinh ba nhưng lại khác nhau, thậm chí còn khiến những người xung quanh không nhận ra hoặc không tin các bé là song sinh, tam sinh,...
3 nhóc tỳ sinh 3 nhưng ngoại hình khác nhau.
Điển hình rõ ràng nhất là 3 anh em ruột trong một gia đình ở Trung Quốc, mới đây khi bố mẹ các bé đăng loạt ảnh khoe các con lên mạng xã hội và cho biết tụi nhỏ sinh 3, tuy nhiên sự thật này lại khiến cộng đồng mạng phản ứng mạnh mẽ. Cụ thể, đa số mọi người đều bày tỏ sự ngạc nhiên, hoang mang vì họ không thể tin vào mắt mình là 3 đứa trẻ khác nhau rõ ràng về ngoại hình như thế nhưng chúng lại sinh cùng giờ cùng tháng cùng năm bởi 1 người mẹ.
Theo đó được biết, 3 nhóc tỳ sinh đôi thì bé trai là anh lớn, còn 2 bé gái lần lượt là chị thứ và em út. Tuy nhiên, nhìn diện mạo bên ngoài thì ai cũng thấy cậu anh trai lại là người có chiều cao thấp nhất và còn tương đối gầy. Trong khi đó, cô em giữa là người cao nhất và cũng là người có thân hình mũm mĩm, cao lớn nhất trong ba anh em. Bố mẹ của 3 bé tiết lộ không những ngoại hình, mà tính cách của các con cũng hoàn toàn trái ngược nhau, không bé nào giống bé nào.
Chính vì vậy cho nên mỗi lần gia đình đi ra ngoài, cặp bố mẹ phải nhiều lần khẳng định các con là sinh ba nhưng người khác đều nhìn vào rồi lắc đầu khó tin. Thậm chí có người còn “trêu” ông bố cần đi xét nghiệm ADN huyết thống, vì nghi ngờ các bé không phải là anh em ruột có cùng bố mẹ.
Vậy lý do tại sao một số cặp sinh đôi, sinh ba trông giống hệt nhau trong khi những cặp sinh đôi, sinh ba khác lại hoàn toàn khác nhau?
Sự giống nhau hay khác biệt giữa các cặp song sinh và sinh ba liên quan đến hai yếu tố chính: di truyền và môi trường.
1. Di truyền
Trước tiên, về mặt di truyền, các cặp song sinh được chia thành hai loại chính: song sinh cùng trứng (monozygotic) và song sinh khác trứng (dizygotic).
Song sinh cùng trứng: Những cặp song sinh này phát triển từ một trứng duy nhất được thụ tinh, sau đó phân chia thành hai phôi thai. Do cùng một bộ gen, họ thường có ngoại hình rất giống nhau, từ màu tóc, màu mắt cho đến hình dáng khuôn mặt. Không chỉ vậy, nghiên cứu cũng cho thấy rằng tính cách của họ có thể tương đồng, như sự nhạy cảm, tính cách hướng nội hay hướng ngoại. Tuy nhiên, sự tương đồng không phải lúc nào cũng hoàn hảo. Các yếu tố nhỏ trong quá trình phát triển, như sự phát triển não bộ trong bụng mẹ, có thể tạo ra những khác biệt nhất định.
Song sinh khác trứng: Những cặp này phát triển từ hai trứng khác nhau và thường không có sự tương đồng nhiều hơn hai anh chị em thông thường. Họ có thể chia sẻ một số đặc điểm di truyền, nhưng điều này không đảm bảo rằng họ sẽ giống nhau về ngoại hình hay tính cách. Sự khác biệt rõ rệt giữa họ là minh chứng cho cách mà di truyền có thể tạo ra sự đa dạng trong cùng một gia đình.
2. Môi trường
Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về sự khác biệt, chúng ta không thể bỏ qua yếu tố môi trường. Môi trường mà một đứa trẻ lớn lên có thể ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của nó. Ngay cả trong những cặp song sinh cùng trứng, môi trường có thể đóng một vai trò quyết định.
Chế độ dinh dưỡng: Một đứa trẻ có thể nhận được dinh dưỡng đầy đủ trong khi đứa trẻ còn lại lại gặp khó khăn trong việc tiếp cận thực phẩm. Điều này có thể dẫn đến sự khác biệt về chiều cao, cân nặng và sức khỏe tổng thể.
Giáo dục: Những trải nghiệm giáo dục khác nhau cũng có thể ảnh hưởng đến tính cách và sở thích. Nếu một đứa trẻ được khuyến khích tham gia các hoạt động nghệ thuật trong khi đứa trẻ còn lại tập trung vào thể thao, họ có thể phát triển những sở thích và năng lực khác nhau.
Tình cảm và tâm lý: Môi trường gia đình, sự chăm sóc và tình yêu thương từ cha mẹ cũng có tác động lớn. Những đứa trẻ lớn lên trong môi trường ấm áp, tích cực thường phát triển tốt về mặt cảm xúc và xã hội hơn so với những đứa trẻ trong môi trường căng thẳng hay thiếu thốn tình cảm.
3. Sự tương tác giữa di truyền và môi trường
Điều quan trọng là di truyền và môi trường không hoạt động độc lập mà tương tác với nhau để hình thành nên cá tính và hành vi của mỗi người. Ví dụ, một đứa trẻ có gen di truyền cho tính cách hướng ngoại có thể không phát triển theo cách đó nếu lớn lên trong một môi trường khép kín, ít giao tiếp xã hội. Ngược lại, một đứa trẻ có gen di truyền cho tính cách hướng nội có thể trở nên cởi mở hơn nếu được khuyến khích tham gia vào các hoạt động xã hội.
