Trong quá trình dạy con, việc thưởng phạt là chuyện hết sức bình thường, nhưng không phải bố mẹ nào cũng biết cách dạy dỗ con phù hợp khi đứa trẻ làm sai. Thậm chí, nhiều phụ huynh còn vì tức giận mà không kiểm soát được bản thân, từ đó có những lời nói hay hành vi gây tổn thương đến con cái.
Điển hình như gần đây, đoạn video được trích ra từ camera trong một gia đình đã được chia sẻ rầm rộ trên mạng xã hội xứ Trung. Điều gây chú ý, và khiến không ít người sau khi theo dõi toàn bộ diễn biến trong đoạn video trở nên bức xúc là hành động mang tính bạo lực của người bố đối với cô con gái nhỏ.
Không biết nguyên nhân là do đâu, nhưng có vẻ ông bố này đã vô cùng tức giận. Trong lúc không kiềm chế được cảm xúc của bản thân, ông bố đã ném đồ vật vào mặt đứa trẻ. Trước sự tác động vật lý bất ngờ từ bố, cô bé đã vô cùng hoảng loạn. 2 cậu em đang ngồi ăn cơm cùng cũng thất kinh không kém khi tận mắt chứng kiến cảnh bố bạo hành chị gái của mình.
Sau đó, bé gái vì sợ hãi và đau nên đã ôm mặt khóc. Các em trai thấy vậy liền tiến đến an ủi chị gái. Hoàn cảnh của 3 đứa trẻ khiến nhiều người vừa xót thương vừa phẫn nộ. Ai cũng lên tiếng chỉ trích hành động của ông bố, cho rằng dù là vì bất kỳ lý do nào thì ông bố cũng hoàn toàn sai. Bởi việc sử dụng bạo lực để giáo dục con chưa bao giờ được khuyến khích sử dụng, thậm chí còn bị lên án và loại bỏ đầu tiên.
Thực tế, những vụ việc tương tự như vậy không phải là hiếm gặp. Trong xã hội ngày nay, vẫn còn một số bậc phụ huynh áp dụng giáo dục bạo lực đối với con. Họ tin rằng việc đánh đòn và la mắng sẽ mang lại hiệu quả cao, có thể khiến con cái ngay lập tức trở nên ngoan ngoãn, răm rắp vâng lời bố mẹ.
Chính vì lẽ đó mà không ít ông bố bà mẹ phớt lờ cảm xúc và nhu cầu của trẻ, phớt lờ tính cách và đặc điểm của trẻ, phớt lờ sự trưởng thành và phát triển của trẻ. Họ không biết, hoặc cố tình không quan tâm đến việc giáo dục bạo lực không những không đạt được kết quả như mong muốn, mà còn gây ra những tổn hại không thể khắc phục được đối với quá trình hình thành nhân cách và tâm lý của trẻ.
Vậy việc bố mẹ sử dụng bạo lực để giáo dục con cái sẽ mang lại những hậu quả ra sao?
- Tác động tâm lý: Bạo lực trong giáo dục có thể gây ra sự sợ hãi, lo lắng và căng thẳng ở trẻ em. Chúng có thể phát triển những tác động tâm lý tiêu cực như sự tự ti, tức giận, giảm tự tin, cảm giác bị coi thường hoặc bị bắt nạt.
- Hình thành mô hình sai lệch: Trẻ em học từ những tình huống xung đột và bạo lực mà con chứng kiến. Sử dụng bạo lực trong giáo dục có thể làm cho trẻ hiểu lầm rằng bạo lực là cách giải quyết vấn đề, và lập mô hình sai lệch này cho tương lai.
- Làm căng thẳng mối quan hệ gia đình: Việc sử dụng bạo lực có thể tạo ra một môi trường gia đình căng thẳng và không an toàn đối với trẻ. Điều này có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến mối quan hệ giữa bố mẹ và con cái, gây xao lạc trong tình yêu thương và gây ra sự xa cách cho tất cả các thành viên.
- Tương lai xã hội: Việc sử dụng bạo lực trong giáo dục không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân và gia đình, mà còn gây hậu quả tiêu cực cho xã hội. Trẻ em trưởng thành trong một môi trường bạo lực có thể có xu hướng trở thành người sử dụng bạo lực trong quan hệ và gây ra vấn đề về an ninh, hòa bình và quyền con người sau khi lớn.
Làm thế nào để tránh sử dụng giáo dục bạo lực, và bố mẹ có thể cho con cái mình một môi trường phát triển lành mạnh nhất?
- Trước hết, bố mẹ phải xây dựng quan niệm giáo dục đúng đắn, tôn trọng và hiểu con, giáo dục con bằng tình yêu thương và trí tuệ. Bố mẹ nên thiết lập giao tiếp và tương tác tốt với con, hiểu suy nghĩ và cảm xúc của con, chú ý đến điểm mạnh và sở thích của con, đồng thời khuyến khích và hỗ trợ tinh thần ham khám phá, đổi mới của con.
- Thứ hai, xã hội phải tăng cường bảo vệ cũng như duy trì quyền và lợi ích của trẻ em, xây dựng và hoàn thiện luật pháp, quy định và cơ chế, thể chế có liên quan, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quyền và lợi ích của trẻ em. Xã hội nên quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề của trẻ em và tăng cường đầu tư, hỗ trợ cho phúc lợi của trẻ em.
- Cuối cùng, các tổ chức chuyên môn cần tích cực cung cấp dịch vụ và hỗ trợ cho bố mẹ và trẻ em, cung cấp dịch vụ tư vấn tâm lý và giáo dục chuyên nghiệp, cá nhân hóa, đa dạng và toàn diện, giúp bố mẹ và trẻ em giải quyết những khó khăn và vấn đề họ gặp phải, đồng thời nâng cao chất lượng quan hệ của bố mẹ và con cái. Các tổ chức chuyên môn cần phát hiện và can thiệp kịp thời những tình huống trẻ em phải chịu sự giáo dục bạo lực, cung cấp sự bảo vệ và điều trị cần thiết cho trẻ em là nạn nhân, đồng thời cung cấp giáo dục và điều chỉnh cần thiết cho các bậc bố mẹ có xu hướng bạo lực.
Tóm lại, giáo dục bạo lực là một cách giáo dục cực kỳ sai lầm và có hại, không chỉ xâm phạm các quyền và nhân phẩm cơ bản của trẻ, mà còn gây tổn hại đến sức khỏe thể chất, tinh thần và sự thích nghi với xã hội của bé. Các bậc phụ huynh phải kiên quyết phản đối và chấm dứt giáo dục bạo lực, sử dụng các phương pháp giáo dục khoa học, dân chủ, nhân văn để giáo dục con cái, để trẻ em được lớn lên trong môi trường gia đình ấm áp, hạnh phúc và lành mạnh.
