Nuôi con thành công, hạnh phúc chưa bao giờ là một điều đơn giản, đặc biệt là khi xung quanh bạn luôn có rất nhiều lời khuyên, đôi khi chúng còn mâu thuẫn với nhau. Ngay cả quan điểm được đưa ra từ các giáo viên, các nhà tâm lý học đi chăng nữa cũng có thể khác nhau.
Tuy nhiên, về cơ bản, tất cả đều gặp nhau ở một điểm chung khi cho rằng, một đứa trẻ tự do, được coi trọng chắc chắn khi lớn lên sẽ trở thành một người tự tin và hạnh phúc.
Trong hành trình nuôi dạy con, chúng ta sẽ không chỉ áp dụng 1 phương pháp duy nhất. Chúng ta cần có sự cân nhắc, chọn lọc sao cho phù hợp nhất với con mình. Dưới đây là những quan điểm giáo dục của những người đã sáng lập ra những ngôi trường nổi tiếng bậc nhất trên thế giới. Nó có thể là một gợi ý cho bạn trong việc nuôi con thành người hạnh phúc:
1. Phương pháp Montessori của Maria Montessori
Maria Montessori là người phụ nữ đầu tiên ở Ý tốt nghiệp trường y, nơi mà cô làm việc với những đứa trẻ mắc các bệnh về tâm lý và thể chất. Montessori đã được đề cử giải Noel nhiều lần và phương pháp giáo dục của cô vẫn phổ biến ở nhiều quốc gia hiện nay:
Đồ chơi đơn giản như khối gỗ sẽ phát triển trí tưởng tượng tốt hơn
Phương pháp của Maria Montessori như sau:
- Một đứa trẻ xứng đáng được tôn trọng, vì vậy hãy đề nghị, yêu cầu trẻ một cách lịch sự thay vì ra lệnh.
- Đừng nhìn trẻ em từ trên cao, hãy cố gắng hạ thấp trọng tâm người, để nhìn con ngang tầm mắt, ở cùng cấp độ với mình.
- Làm cho con một cái ghế, một cái bàn phù hợp với chiều cao của con, chuẩn bị móc quần áo cho con để con tự treo đồ của mình. Con sẽ hạnh phúc hơn trong môi trường mà mình có thể tự làm chủ.
- Đừng làm những điều mà trẻ có thể tự làm cho chính mình.
- Nếu bạn trừng phạt một đứa trẻ vì tất cả những việc trẻ làm, trẻ sẽ cảm thấy có lỗi với mọi thứ.
- Nếu bạn ủng hộ con cái và để chúng bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ riêng của mình, chúng sẽ lớn lên một cách tự tin.
- Hãy để con giúp bạn làm việc nhà.
2. Phương pháp Reggio được tạo bởi Loris Malaguzzi
Nhà tâm lý học người Ý, Loris Malaguzzi đưa ra quan điểm rằng: một đứa trẻ có thể nói hàng trăm thứ ngôn ngữ. Trẻ có thể nói với cả thế giới và thể hiện suy nghĩ của mình theo những cách khác nhau như qua hình vĩ, ca hát, chơi trò chơi… Nhưng người lớn thường lại bỏ qua 99 ngôn ngữ còn lại và chỉ hiểu thông qua lời nói.
Cha mẹ nên lắng nghe con cái và dạy chúng sử dụng, phát huy nhiều ngôn ngữ trong cuộc sống hàng ngày:
Thay vì ép buộc, hãy cho con được tự đưa ra lựa chọn nhiều hơn
Quan điểm của Loris Malaguzzi như sau:
- Không có câu trả lời nào là sai: Có nhiều quan điểm khác nhau cho cùng 1 vấn đề, đừng nói với trẻ rằng chúng sai vì một điều gì đó. Hãy hỏi con tại sao con nghĩ theo cách này và chia sẻ thêm với con theo một hướng suy nghĩ khác của bạn.
- Trước khi giải thích điều gì đó, hãy hỏi con bạn đã biết về những điều này hay chưa. Nếu bạn nói với con điều con đã biết rồi, chắc chắn con sẽ chẳng có hứng thú và không lắng nghe, nó cũng giống như người lớn chúng ta vậy.
- Đặt ra nhiều câu hỏi yêu cầu câu trả lời phải chi tiết. Bằng cách này, trẻ sẽ phải học cách suy nghĩ và bày tỏ những suy nghĩ của mình.
- Hãy để con bạn đưa ra quyết định lựa chọn thường xuyên hơn, ví dụ như từ bộ đồ con muốn mặc, màu sắc chiếc balo con muốn mua.
3. Phương pháp Waldorg được tạo ra bảo Rudolf Steiner
Ý tưởng của các trường Waldorf là nuôi dạy một người tự tin, yêu thích công việc mình làm và có thể tự khám phá, tăng khả năng sáng tạo. không có điểm, không có bài kiểm tra trong những ngôi trường này nhưng học sinh vẫn có thể vượt qua các kỳ thi như những học sinh từ các trường thông thường khác.
Cho trẻ ra ngoài nhiều, phát triển tình yêu với thiên nhiên, lắng nghe những câu chuyện thú vị là điều giúp trẻ học hỏi được nhiều hơn
Quan điểm của Rudolf Steiner:
- Không có cuốn sách nào có thể dạy cha mẹ giao tiếp với trẻ. Mỗi đứa trẻ là duy nhất, vì vậy bạn cần phải đối xử với mỗi đứa trẻ theo một cách khác nhau.
- Những câu chuyện thực tế thú vị dạy cho trẻ nhiều điều hơn là những điều nhàm chán trong sách.
- Trẻ em nên dành thời gian ra ngoài trời chơi nhiều hơn: học cách quan sát, ngắm nhìn vẻ đẹp và sống hòa hợp hơn với thế giới ngoài kia.
- Đồ chơi đơn giản như khối gỗ sẽ phát triển trí tưởng tượng tốt hơn.
- Các thói quen hàng ngày sẽ giúp trẻ cảm thấy an toàn và dạy con sống có kỷ luật, có tổ chức hơn. Đó là lí do tại sao mỗi ngày chúng ta nên đọc cho con các bài thơ để hình thành những thói quen.
4. Phương pháp Summerhill, được tạo bởi Alexander Neill
Người Anh gọi ngôi trường này là ngôi trường gây tranh cãi. Học sinh được phép không học tập, thậm chí không bắt buộc phải đến lớp học. Trung bình, học sinh của trường này dành 3 tháng để không làm gì và sau đó mới bắt đầu tham gia lớp học.
Ngoài các môn học quen thuộc, ở Summerhill, học sinh có thể học cách làm việc trong photoshop, trồng cây, làm các trò ảo thuật và có các kỹ năng hữu ích khác.
Luôn ở bên hỗ trợ, không cấm đoán con thử những điều mới mẻ là điều mà bố mẹ nên làm vì con
Quan điểm của Alexander Neill:
- Khi chúng ta nói từ chối một điều gì đó với đứa trẻ, sẽ sẽ bắt đầu nói “không” với cuộc sống.
- Một đứa trẻ khó khăn là một đứa trẻ không hạnh phúc, không thể tìm thấy sự bình yên trong cuộc sống và trong chính con người mình.
- Cha mẹ của những đứa trẻ hay gặp khó khăn trong các vấn đề của cuộc sống nên để con ngồi xuống, thành thật với những câu hỏi sau: Bố mẹ có thể hỗ trợ con không? Con có thể tin tưởng bố mẹ không?
- Những đứa trẻ nên được tự sống cuộc sống của chính mình chứ không phải là cuộc sống do cha mẹ hoặc giáo viên lên kế hoạch, vạch ra.
- Trẻ em không nên phải điều chỉnh mình theo trường học mà trường học nên điều chỉnh theo quan điểm, suy nghĩ của trẻ em
- Mọi người cần được tự do. Tuy nhiên bố mẹ cần hiểu được tự do và làm bất cứ điều gì con muốn là những điều khác nhau.
- Cha mẹ thường hay khiến trẻ sợ hãi với những hậu quả khôn lường từ việc làm sai của mình nhưng tốt hơn hết, hãy dạy trẻ không cần phải sợ bất cứ điều gì.
5. Phương pháp của John Dewey
Ở Mỹ, Dewey được mệnh danh là cha đẻ của giáo dục tiến bộ. Ông tin rằng quan điểm của trường học là dạy một đứa trẻ tìm đường thoát khỏi mọi tình huống bằng cách học thích nghi với môi trường của chúng. Đó là lý do tại sao trẻ nên được dạy làm những điều, những tình huống có trong thực tế nhiều hơn là học những kiến thức trừu tượng, chung chung trong sách vở:
Thực hành lúc nào cũng tốt hơn là những điều chỉ viết trong sách vở
Quan điểm của Dewey về giáo dục:
- Trẻ em nên làm một cái gì đó thay vì được dạy một cái gì đó. Hành động sẽ dẫn đến kết quả.
- Đừng làm cho trẻ em xấu hổ về những thất bại của họ. Thất bại giúp chúng ta trở nên tốt hơn.
- Tất cả những khám phá khoa học vĩ đại đã được thực hiện bởi vì ai đó không sợ sử dụng trí tưởng tượng của họ.
6. Phương pháp Freinet của Célestin
Freinet mở trường học của riêng mình ở tuổi 24. Ông đã giúp trẻ chậm phát triển. Ngôi trường này không có bất cứ cuốn sách hoặc bài tập về nhà nào nhưng học sinh vẫn đạt được những kết quả nổi bật và đã được phát triển đầy đủ, có giáo dục.
Trừng phạt con chưa bao giờ là một phương pháp tốt trong giáo dục
Ý tưởng chính của Freinet:
- Hoạt động dễ chịu nhất có thể trở thành cực hình nếu bạn bị buộc phải làm điều đó.
- Một hình phạt là nhục nhã cho cả người trừng phạt và người bị trừng phạt.
- Trẻ càng sớm học cách làm việc nhà thường xuyên, chúng càng trở nên tự tin hơn trong tương lai.
- Thay vì cấm đoán và trừng phạt, bạn nên thương lượng với trẻ em. Trẻ em có thể sẽ thấy rằng ý kiến của họ không được tôn trọng.
