Toán tiểu học tưởng chừng là những bài toán đơn giản nhất mà hầu hết những người lớn đều trả lời được. Thế nhưng có rất nhiều những bài toán tiểu học được lập ra để rèn luyện tính tư duy, logic cho trẻ mà nhiều người lớn cũng phải bó tay.
Mới đây một bài toán tiểu học từng được sử dụng trong chương trình Nhanh như chớp nhí một thời gian nhưng vẫn khiến nhiều người hào hứng nhắc lại bởi có rất nhiều người đã cho đáp án sai. Theo đó, bài toán được đưa ra như sau: Trong tòa nhà có 20 bóng đèn đang được thắp sáng, cô giáo đã tắt đi 3 bóng đèn. Hỏi trong lớp còn bao nhiêu bóng đèn?
Hầu hết mọi người lớn có mặt ở trường quay đều đưa ra câu trả lời là 17 bóng đèn còn lại trong phòng học. Tuy nhiên chỉ riêng thí sinh tham gia trực tiếp Nhanh như chớp nhí đã trả lời là 20 bóng đèn còn lại trong phòng học. Mọi người đều thắc mắc về câu trả lời này của em bé học sinh tiểu học nhưng đều bật cười thích thú khi nghe em học sinh này phân tích.
Theo lý giải của em học sinh thì cần phải đọc kĩ câu hỏi rằng "còn bao nhiêu bóng đèn trong lớp học" thì kết quả là 20 bởi dù có tắt đèn hay thắp sáng đèn thì bóng đèn vẫn còn nguyên trên trần nhà và không hề bị mất đi. Nếu câu hỏi được đưa ra là "có bao nhiêu bóng đèn đang được thắp sáng" thì mới có đáp án là 17 bóng đèn. Cách lý giải của em học sinh tiểu học vô cùng thuyết phục mà nhiều người không nhận ra. Họ cho rằng rất nhiều em học sinh, thậm chí là người lớn cũng vì không đọc kĩ đề bài, không phân tích và tư duy mà cho ra đáp án sai.
Trên thực tế những tình huống như thế này xảy ra khá nhiều và nguyên nhân là do trẻ chưa hình thành kĩ năng và thói quen đọc kĩ câu hỏi khi làm bài. Toán học khó ở chỗ, không chỉ là tính toán cẩn thận, môn học này còn đòi hỏi khả năng đọc hiểu và tìm ra yêu cầu chính xác của đề bài.
Trong một bài toán, nếu các con làm vội vàng mà không xem xét đề bài kĩ càng sẽ dẫn đến sai lệch trong đáp án. Nhiều phụ huynh thắc mắc rằng kỹ năng tính toán của con tốt nhưng không hiểu sao luôn làm sai các bài toán ứng dụng. Một bài toán ứng dụng như trên sẽ chứa nhiều dạng thông tin và cả gợi ý để học sinh giải quyết vấn đề. Một khi học sinh nắm vững các thông tin từ đề bài, công thức áp dụng và tính toán cẩn thận, đáp án đưa ra sẽ chính xác. Vì vậy, điều kiện tiên quyết trước khi bắt tay làm bài là đọc kĩ các câu hỏi.
Nếu trẻ hình thành thói quen đọc kĩ yêu cầu đề bài thì sẽ dễ dàng đạt điểm cao trong kỳ thi, đồng thời cũng giúp trẻ tự tin hơn trong học tập. Tiểu học là giai đoạn quan trọng để học sinh hình thành những thói quen tốt, những hành vi tốt - ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống sau này. Vậy làm thế nào để giúp trẻ quen với việc xem xét kĩ lưỡng câu hỏi trong các bài toán tiểu học cũng như các vấn đề gặp trong cuộc sống?
1. Đọc câu hỏi là bước đầu tiên để trau dồi thói quen xem xét câu hỏi nghiêm túc
Việc rèn luyện cho học sinh thói quen xem lại câu hỏi là một nhiệm vụ lâu dài, đòi hỏi sự chung sức của phụ huynh và thầy cô. Trong quá trình dạy và học, phụ huynh có thể dùng ngón tay để đọc câu hỏi cùng con, nói chậm để đảm bảo con hiểu rõ câu hỏi, nếu con chưa hiểu thì đọc lại 2-3 lần.
Ưu điểm: thu hút sự chú ý, đồng thời củng cố khả năng đọc văn bản của trẻ. Học sinh tiểu học có khả năng nhận biết và ghi nhớ rất tốt. Nếu cha mẹ thường xuyên học và đọc cùng con cũng có thể giúp con mở rộng đa dạng nhiều kiến thức khác nhau.
2. Rèn luyện thói quen đọc hiểu
Ưu điểm của việc này là có thể nâng cao hơn nữa sự hiểu biết và ấn tượng của trẻ về nhiều đề tài khác nhau. Vì hành động và suy nghĩ có mối liên hệ chặt chẽ nên việc đọc tốt chủ đề tương đương với đọc truyện. Vậy nếu gấp đôi sợi dây dài 10cm thì mỗi đoạn dài bao nhiêu cm? Lúc này, bạn nên để trẻ tự làm, tự mình vạch ra độ dài của từng nửa gấp khúc, khi trẻ hiểu rõ ràng thì bố mẹ nên khen ngợi động viên trẻ.
3. Đánh dấu các điểm chính và phụ trong khi đọc
Các câu hỏi ứng dụng Toán học thường có nhiều nội dung và cung cấp nhiều thông tin. Do đó, các em bắt buộc phải rút ra các điểm chính khi làm bài. Đồng thời, lọc ra những thông tin quan trọng, điều này giúp các em nắm bắt chính xác yêu cầu của câu hỏi cũng như hướng giải quyết.
Việc trau dồi những thói quen này không phải “ngày một ngày hai”, mà cần phải được trau dồi trong một thời gian dài. Vì vậy, hãy đồng hành và khuyến khích con bạn nhiều hơn để chúng có được những thói quen tốt, có lợi cho việc cải thiện khả năng tiếp nhận thông tin cũng như chất lượng tổng thể của trẻ.
