Đối với bố mẹ, điều hạnh phúc lớn lao là khi con cất tiếng gọi mẹ đầu tiên hay bước đi những bước chập chững. Cũng như các cột mốc phát triển khác, độ tuổi mà trẻ bắt đầu biết nói sẽ khác nhau ở mỗi trẻ.
Phát triển ngôn ngữ là một quá trình học tập cần thời gian dài, tuy nhiên sự phát triển ngôn ngữ trong năm đầu tiên rất quan trọng. Nếu trẻ có khả năng nhận thức ngôn ngữ sớm hơn bạn cùng trang lứa, chứng tỏ trẻ phát triển trí não tốt.
Bé biết gọi mẹ càng sớm là dấu hiệu con càng thông minh?
Theo một nghiên cứu, khả năng trẻ biết nói sớm hơn so với lứa tuổi là do sự phát triển sớm ở hệ thần kinh, đây là một tín hiệu đáng mừng cho bố mẹ. Nhưng đây không phải là yếu tố để đánh giá mức độ thông minh của bé.
Trẻ thông minh hay không còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác và được đánh giá bằng chỉ số IQ (chỉ số về trí thông minh). Nếu bé biết nói sớm hơn các bạn đồng trang lứa, mẹ có thể bắt đầu dạy cho bé những từ vựng theo chủ đề xung quanh cuộc sống hoặc dạy cho bé cách đếm số giúp thúc đẩy IQ của trẻ.
Từ khi trẻ sinh ra đến 3 tháng tuổi, bé đã phát ra những âm thanh đầu đời như ahh, ahh. Từ 4 tháng tuổi trẻ có thể bập bẹ những tiếng "bah, bah, muh, muh".
Giai đoạn 5-6 tháng tuổi bé biết tăng giảm âm lượng và cường độ âm thanh. Từ 7-12 tháng tuổi trẻ đã biết bắt chước người lớn phát ra những cụm từ như bah bah, dee dee.
Giai đoạn 12-16 tháng tuổi trẻ biết nói baba, mama, và có thể gọi rõ “mẹ ơi”, “bà ơi”, “ba ơi”… lúc 16 tháng tuổi. Từ 18 tháng tuổi trở lên trẻ đã có thể nói được các cụm từ từ 2 tiếng trở lên.
Đối với bố mẹ, điều hạnh phúc lớn lao là khi con cất tiếng gọi mẹ đầu tiên hay bước đi những bước chập chững.
Tuy nhiên, trẻ chỉ phát ra những âm thanh vô thức. Thường thì trẻ sẽ biết gọi ba gọi mẹ lúc bé được 12-16 tháng tuổi. Tuy nhiên, có những trẻ mới gần 1 tuổi đã biết gọi “mẹ ơi”, “ba ơi”, và đây không phải là những âm thanh vô thức, không có ý nghĩa như trước đó khi trẻ đã biết vừa cất tiếng gọi vừa nhìn vào bố mẹ như chờ đợi.
Điều này chứng tỏ trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ sớm, đã biết tương tác với môi trường xung quanh rất sớm, là tiền đề để bé học nói sau này, nếu được hướng dẫn phù hợp khi lớn lên những em bé này thường có trí thông minh vượt trội.
Nếu con đã 1 tuổi mà vẫn chỉ phát âm được những từ đơn giản, thậm chí chưa gọi được bố mẹ, thì lúc này bố mẹ cũng không nên quá lo lắng quá. Mỗi bé phát triển khác nhau, có bé sớm hơn, có bé muộn hơn, đó là điều bình thường. Bố mẹ cần quan sát thêm quá trình phát triển của con để có phương pháp nuôi dạy phù hợp, giúp trẻ lớn lên khỏe mạnh cả thể chất lẫn trí tuệ.
4 mẹo giúp phát triển ngôn ngữ và IQ đúng cách cho con
Bố mẹ có thể tham khảo một số mẹo sau đây để phát triển ngôn ngữ, nhận thức, kỹ năng giao tiếp và IQ đúng cách cho con.
Nói chuyện, đọc sách ngay khi con còn trong bụng mẹ cho đến khi sinh ra
Nhiều người nghĩ rằng trẻ còn nằm trong bụng mẹ thì con chưa biết và chưa hiểu nên vô tình bỏ qua giai đoạn quan trọng trong việc giúp con phát triển ngôn ngữ sớm.
Thính giác của bé phát triển vào tam cá nguyệt thứ hai của thai kỳ. Lúc này, mẹ nên trò chuyện hay đọc sách với con, điều này cũng giúp con phát triển thể chất, ngôn ngữ và trí não rất tốt.
Những em bé được tương tác với mẹ theo cách này khi ra đời không chỉ khỏe mạnh, thông minh mà còn có cuộc sống hạnh phúc và suy nghĩ tích cực. Trẻ cũng phát triển ngôn ngữ, nhận thức và kỹ năng giao tiếp từ rất sớm.
Đến khi trẻ chào đời, mẹ hãy tương tác, nói chuyện với con. Việc được nghe mẹ nói chuyện mỗi ngày sẽ giúp trẻ dần tích lũy và phát triển ngôn ngữ, bé sẽ biết nói từ rất sớm và rất thông minh.
Việc mẹ nói chuyện hay đọc sách cho con nghe mỗi ngày là cách để tương tác với con, điều này cũng giúp con phát triển thể chất, ngôn ngữ và trí não rất tốt.
Cho bé chơi đồ chơi bằng giọng nói
Thói quen sử dụng các trò chơi cũng là cách hữu ích giúp trẻ phát triển ngôn ngữ. Sau khi bé bắt đầu học nói, bố mẹ có thể mua cho bé một số đồ chơi giọng nói, âm thanh vui tai và màu sắc tươi sáng hơn, điều này không chỉ thu hút sự chú ý của bé mà còn giúp bé học cách bắt chước âm thanh tốt hơn
Mẹ cũng có thể sử dụng bức tranh và đặt các câu hỏi cho bé, sử dụng câu chuyện bài thơ bài hát để đặt câu hỏi liên quan đến nội dung nhân vật, bạn cũng có thể đóng vai những nhân vật hoạt hình, các con vật trẻ yêu thích để trẻ có thể tự kể ra các câu chuyện xung quanh nhân vật đó.
Ngoài ra, nếu muốn bé biết nói sớm thì cần có sự đồng hành của bố mẹ nhiều hơn, bố mẹ hãy thường xuyên trò chuyện với bé, điều này có thể khơi dậy hứng thú bắt chước và học nói của bé. Khi con lớn hơn, mẹ có thể tìm cho bé một người bạn chơi cùng tuổi, thường xuyên chơi cùng nhau thì khả năng giao tiếp của bé sẽ tiến bộ rất nhanh.
Cho bé chơi nhạc cụ
Nghiên cứu cho thấy âm nhạc giúp kích thích trí não, có sức mạnh khơi dậy cảm xúc và cũng ảnh hưởng đến trạng thái tâm lý của con người. Các nhà nghiên cứu nói rằng nghe nhạc hoặc chơi một nhạc cụ giúp tăng bộ nhớ, bộ óc thông minh hơn.
Học một nhạc cụ nào đó sẽ giúp trẻ tập trung hơn, vì không một nhạc cụ nào là dễ học trong một thời ngắn. Mẹ có thể bắt đầu cho con học nhạc cụ khi trẻ lên 3 tuổi, hay khi con có đủ nhận thức và thể hiện sự thích thú với các loại nhạc cụ.
Học ngôn ngữ mới
Mỗi trẻ em là một “biểu đồ” với các cột mốc phát triển khác nhau về cả thể chất, tâm lý, tư duy, ngôn ngữ,... Về mặt ngôn ngữ, có trẻ biết nói sớm, có trẻ biết nói muộn; có trẻ chỉ học một loại ngôn ngữ, cũng có trẻ cùng lúc học nhiều ngôn ngữ khác nhau.
Một nghiên cứu đã tìm hiểu mối quan hệ giữa việc học ngoại ngữ sớm và chỉ số IQ. Kết quả cho thấy việc học ngôn ngữ mới thông qua trò chuyện và tương tác từ 18 đến 24 tháng có lợi nhất cho khả năng nhận thức của trẻ trong cuộc sống.
Thói quen sử dụng các trò chơi cũng là cách hữu ích giúp trẻ phát triển ngôn ngữ.
