Thông thường, các bé gái dậy thì trong độ tuổi từ 8-13, bé trai dậy thì ở lứa tuổi muộn hơn là 9-14. Tuy nhiên, rất nhiều trường hợp trẻ dậy thì sớm đã được ghi nhận.
Gần đây nhất phải kể đến trường hợp bé gái Mạnh Mạnh 4 tuổi ở Trung Quốc khi người thân phát hiện có dấu hiệu xuất hiện kinh nguyệt. Theo đó, khi bà nội tắm cho bé có phát hiện máu chảy xuống chân nhưng chủ quan cho rằng cháu nghịch ngợm nên bị thương.
Không ít trường hợp trẻ dậy thì sớm được ghi nhận mà nguyên nhân chính là do chế độ ăn uống không phù hợp. (Ảnh minh họa)
Chỉ sau một tháng, khi phát hiện bé ra máu lần thứ 2 và ngực nổi cục lớn lúc này gia đình mới đưa tiểu Mạnh tới bệnh viện kiểm tra. Tại đây các bác sĩ xác nhận tử cung, buồng trứng và bộ phận sinh dục của bé đã bắt đầu phát triển.
Nói về nguyên nhân, theo các nhà khoa học yếu tố tác động khiến trẻ dậy thì sớm là do thói quen sinh hoạt chưa phù hợp và thực phẩm mà các bé ăn uống hàng ngày.
1. Thực phẩm “siêu” bổ dưỡng
Một số loại thực phẩm được cho là "siêu" bổ dưỡng như đông trùng hạ thảo, nhân sâm, long nhãn, vải khô, sa sâm… thường dùng cho người lớn cũng được các bậc phụ huynh cho trẻ sử dụng.
Theo các chuyên gia Đông y, các loại thực phẩm trên cực kỳ bổ dưỡng song chỉ phù hợp với người trưởng thành. Với trẻ nhỏ, nếu sử dụng trong thời gian dài sẽ thay đổi nội tiết tố, mất cân bằng về thể chất và tinh thần dẫn tới tình trạng dậy thì trước tuổi.
2. Thịt cổ và nội tạng gia súc, gia cầm
Thịt cổ hay nột tạng gia cầm đều có khả năng khiến trẻ dậy thì trước tuổi, mẹ không nên cho bé ăn. (Ảnh minh họa)
Ngày nay phần lớn các loại gia súc, gia cầm được nuôi bằng thức ăn công nghiệp, chất tăng trọng cũng khiến trẻ dậy thì nhanh hơn bình thường.
Ngoài ra, một số nội tạng như kê gà, nhau thai… chứa nhiều hormone tuyến giáp, tuyến sinh dục và các cholesterol không có lợi cho bé. Đây là những thực phẩm thúc đẩy quá trình dậy thì sớm mẹ không nên cho trẻ ăn quá nhiều.
3. Rau củ quả trái mùa
Rau củ quả trái mùa có mẫu mã tươi, đẹp mắt, để lâu không hỏng là lựa chọn số 1 của các bà nội trợ. Tuy nhiên, đa phần là những loại thực phẩm được sử dụng chất bảo quản, ép chín. Trẻ nhỏ tiêu thụ quá mức sẽ có nguy cơ mắc bệnh dậy thì sớm.
4. Thực phẩm chiên rán
Các món ăn như gà rán, khoai tây chiên… luôn luôn hấp dẫn những vị khách nhỏ tuổi bởi mùi vị thơm ngon. Thế nhưng, khi nấu ở nhiệt độ cao sẽ thay đổi chất, trẻ nạp lượng lớn chất béo dư thừa dẫn tới tình trạng rối loạn nội tiết tố, dậy thì sớm.
Ăn đồ chiên rán hơn 2 lần/ tuần trẻ có khả năng dậy thì sớm hơn với các bé khác.. (Ảnh minh họa)
Ngoài ra, dầu ăn được sử dụng chiên rán nhiều lần ở nhiệt độ cao tạo ra oxy hóa cũng ảnh hưởng tới sức khỏe. Các chuyên gia dinh dưỡng chỉ ra rằng, trẻ ăn thức ăn nhanh, đồ chiên rán hơn 2 lần/ tuần có khả năng dậy thì sớm gấp 2,5 lần so với các bé khác.
5. Nước ngọt
Việc tiêu thụ nhiều nước ngọt sẽ làm tăng lượng đường trong máu, kích thích quá trình sản xuất insulin, tăng nồng độ nội tiết tố nữ (hormone estrogen và progesterone) khiến trẻ dậy thì sớm hơn.
6. Thực phẩm chức năng
Nhiều bậc phụ huynh tỏ ra lo lắng khi thấy con thấp bé, nhẹ cân hơn so với các bạn cùng trang lứa. Giải pháp mà hầu hết các bậc cha mẹ lựa chọn là thực phẩm chức năng cho bé.
Bổ sung thực phẩm chức năng bữa bãi không có lợi cho trẻ nhỏ. (Ảnh minh họa)
Tuy nhiên, không phải ai cũng biết loại thực phẩm này chỉ hỗ trợ trẻ phát triển sớm trong quá trình uống thuốc trước khi dậy thì, sau đó thì sẽ chững lại và không lớn nữa. Vậy nên, mẹ nên lựa chọn cho bé chế độ ăn uống và dinh dưỡng phù hợp để phát triển cả về thể chất và tinh thần.
Điểm danh thói quen xấu có nguy cơ khiến trẻ dậy thì sớm
Bật đèn sáng khi ngủ
Ánh sáng ban ngày kích thích sự tăng trưởng bằng cách tiết ra hormone estrogen hỗ trợ bé cao lớn và khỏe mạnh. Tuy nhiên, vào ban đêm khi trẻ đi ngủ cơ thể sẽ tiết ra hormone melatonin có vai trò điều chỉnh nồng độ nội tiết tố, ức chế sự tăng trưởng.
Nếu bật đèn sáng khi ngủ vô tình gây ức chế cơ thể sản sinh hormone melatonin, khiến trẻ phát triển sớm và dậy thì trước tuổi.
Tiếp xúc với thiết bị điện tử sớm
Nhiều bậc cha mẹ có thói quen dỗ dành con bằng thiết bị điện tử như điện thoại di động, máy vi tính, ti vi… mà không hay biết mình đã tạo điều kiện cho trẻ sớm tiếp cận với phim ảnh người lớn.
Ngoài ra, sóng điện từ từ các thiết bị công nghệ cũng ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ, hormone sinh dục phát triển mạnh mẽ dẫn tới việc trẻ dậy thì sớm.
Mẹ cần lưu ý, khi thấy con có những biểu hiện dậy thì trước tuổi thì nên cho bé tới cơ sở y tế để kiểm tra, tư vấn và điều trị kịp thời.
