Có nhiều cách để bố mẹ, thầy cô thấu hiểu được những suy nghĩ, tâm tư tình cảm của con trẻ và các bài tập làm văn chính là một trong những phương tiện hiệu quả nhất.
Cách đây không lâu, vì ấn tượng với bài văn chỉ vỏn vẹn 6 dòng của học sinh, tả người thầy giáo của mình mà một giáo viên đã chụp lại bài làm và chia sẻ lên mạng xã hội. Tác phẩm của nhóc tỳ tiểu học ngay sau đó đã nhận được sự quan tâm của nhiều người. Mặc dù câu từ còn lủng củng, diễn đạt chưa mạch lạc và còn đôi chỗ sai chính tả, nhưng đọc đến cuối bài văn 6 dòng, ai cũng xúc động trước tình cảm chân thật, ngây ngô mà bé học sinh dành cho thầy giáo yêu quý của mình.
Toàn bộ tác phẩm được nhóc tỳ trình bày như sau: “Trong lớp, người mà em yêu thương nhất đó là thầy. Thầy em tên là Văn Phong. Thầy em có một cái tính nết rất hiền nhưng tại lớp ồn ào nên thầy mới dữ chứ thầy cũng đâu có muốn vậy đâu. Thầy hét thầy cũng mệt vậy chứ cũng đâu có lợi ích gì. Thầy dạy em rất kĩ như là em viết bài không được hay thầy sẽ chỉnh sửa cho em. Tuy em chưa được ngoan chưa được giỏi nhưng em sẽ cố gắng để thầy vui. Em rất yêu thương thầy".
Qua vài dòng văn, nhiều người có thể cảm nhận rõ bé học sinh này là một đứa trẻ hiểu chuyện, và vô cùng ấm áp. Có được một học sinh như vậy, hẳn người thầy giáo sẽ hạnh phúc và “mát lòng, mát dạ” lắm! Vì bao công lao giáo dục cũng đã được học trò của mình công nhận, ghi nhớ và biết ơn.
Thực ra, có nhiều lý do khiến trẻ có thể viết ra được những bài văn cảm động giống như bài văn ở trên, bởi:
- Trẻ em thường có tâm hồn nhạy cảm và sâu sắc về cuộc sống xung quanh. Trẻ quan sát, trải nghiệm và cảm nhận được nhiều điều mà người lớn có thể bỏ qua. Khi được khuyến khích bày tỏ cảm xúc qua việc viết văn, trẻ sẽ có cơ hội thể hiện những trải nghiệm và tâm tư chân thật nhất của mình.
- Viết văn là một kênh giúp trẻ bày tỏ những thông điệp mà đôi khi trẻ sẽ rất khó nói ra bằng lời nói. Khi không dám hoặc không biết cách bày tỏ nỗi lòng, trẻ có thể chọn viết ra để tự giải tỏa và chia sẻ.
- Trẻ em thường có tâm hồn rất trong sáng và lý tưởng. Trẻ thường quan sát và suy ngẫm về những vấn đề mang tính triết lý, đạo đức như gia đình, tình yêu, sự sống... Những trăn trở này được trẻ thể hiện qua văn bản một cách chân thành.
- Viết văn còn là một cách để trẻ gây sự chú ý và được người lớn lắng nghe. Trẻ mong muốn nhận sự chia sẻ, thấu hiểu từ cha mẹ, thầy cô và hy vọng những người lớn có thể thay đổi, kịp thời đưa ra những sự hỗ trợ khi trẻ rơi vào hoàn cảnh khó khăn cần được giúp đỡ.
- Hoàn cảnh gia đình, cuộc sống của trẻ có thể là chất liệu, nguồn cảm hứng sáng tác. Trẻ sinh ra và lớn lên trong những hoàn cảnh khó khăn, hoặc có những trải nghiệm đau thương thường có xu hướng viết những bài văn sâu lắng và cảm động.
Việc bố mẹ, thầy cô giúp trẻ trau dồi năng lực văn học mang lại những giá trị gì cho bé?
- Phát triển tư duy sáng tạo và khả năng trải nghiệm
Tiếp xúc với văn học giúp mở rộng tầm nhìn của trẻ bởi văn học mang đến những thế giới, câu chuyện phong phú và đa dạng. Trẻ được tiếp cận với những quan điểm, cách nhìn nhận về cuộc sống khác biệt so với những gì trẻ vốn biết. Điều này giúp kích thích trí tưởng tượng, sự sáng tạo của trẻ.
Thông qua các hoạt động sáng tạo như viết, kể chuyện, trẻ có cơ hội thể hiện suy nghĩ, cảm xúc của bản thân. Đây là dịp để trẻ khám phá chính mình, tìm hiểu về những trải nghiệm, quan điểm riêng. Quá trình này sẽ giúp trẻ phát triển tư duy sáng tạo và khả năng tự thể hiện.
- Nâng cao kỹ năng ngôn ngữ và giao tiếp
Tiếp xúc với các thể loại văn học như truyện, thơ, kịch... sẽ giúp trẻ làm quen, hiểu và sử dụng ngôn ngữ một cách hiệu quả hơn. Trẻ học cách diễn đạt ý tưởng, cảm xúc bằng từ ngữ phong phú, chính xác hơn.
Thông qua các hoạt động như đọc, kể chuyện, thảo luận về văn học, trẻ có cơ hội thực hành và cải thiện các kỹ năng giao tiếp quan trọng như nói, nghe, đọc, viết. Điều này sẽ giúp trẻ tự tin và thành thạo hơn trong giao tiếp.
- Phát triển tính cách và giá trị nhân văn
Nhiều tác phẩm văn học chứa đựng những thông điệp, bài học về giá trị đạo đức, nhân sinh quan sâu sắc. Thông qua việc tiếp xúc với các câu chuyện, tình huống trong văn học, trẻ sẽ dần hình thành những phẩm chất như lòng nhân ái, trách nhiệm, ý chí vượt khó...
Việc tiếp thu và thực hành những giá trị này sẽ góp phần xây dựng tính cách tốt đẹp, giúp trẻ trở thành những công dân có ích cho xã hội trong tương lai.
- Thúc đẩy hứng thú học tập
Hoạt động văn học thường mang tính vui nhộn, hấp dẫn. Trẻ được tham gia vào các trò chơi, hoạt động sáng tạo liên quan đến văn học sẽ cảm thấy thích thú, vui vẻ. Điều này giúp trẻ hình thành niềm đam mê và động lực học tập tích cực.
Khi trẻ cảm thấy hứng thú với hoạt động học tập, các em sẽ tập trung chú ý và nỗ lực hơn để tiếp thu kiến thức, kỹ năng mới. Từ đó, trẻ sẽ có khả năng phát triển toàn diện hơn trong quá trình học tập.
