Con gái tôi 24 tháng đã biết đọc, 10 tháng cầm sách đã không cầm ngược bao giờ. Nhiều người khen bé thông minh, thần đồng. Cũng có nhiều báo xin phỏng vấn tôi, nhưng tôi không đồng ý. Tôi muốn con được lớn lên bình thường như bao bạn bè khác. Tuy nhiên, càng ngày càng có nhiều chị em hỏi tôi cách dạy con thế nào, hồi mang bầu ăn uống ra sao mà con “khôn” thế.
Thú thực, con tôi không “đột biến gen”. Tôi cũng không ăn tôm hùm tổ yến gì khi mang bầu. Cún biết đọc sớm, chủ yếu là do tôi cũng biết chú ý giáo dục bé từ sớm. Nhiều người cho rằng trẻ phải đợi đến 3,4 tuổi mới bắt đầu dạy con tập đọc. Thực ra như vậy là quá muộn. Lứa tuổi 12-24 tháng là lứa tuổi thiên tài về trí nhớ. Trẻ có khả năng ghi nhớ rất tốt. Việc tiếp nhận thông tin cũng khác với khi trẻ đã lớn. Bé 12-24 tháng có thể học bằng mọi giác quan. Cách dạy Cún của tôi rất đơn giản, không gây áp lực cho con. Đơn giản chỉ là vừa chơi vừa học với bé.
Khi Cún được hơn 12 tháng tuổi, tôi đã mua về cho con một bộ chữ cái to, màu sắc rõ ràng, mỗi chữ cái được in lên một tấm bìa rất đẹp và chắc chắn. Để con dần thuộc mặt chữ, tôi thường dùng cách chơi đồ hàng với con. Mỗi tối sau khi cả nhà ăn cơm xong, tôi sẽ rủ con cùng chơi đồ hàng. Bố mẹ đóng vai khách hàng, Cún sẽ là bác chủ quán. Tôi thường giả vờ yêu cầu “Bác ơi, bán cho tôi chữ A”; “Bác ơi, tôi đói quá, bán cho tôi chữ B, B – Bánh í”…và sau đó, với sự giúp đỡ của bố, Cún sẽ bán được cho mẹ đúng món đồ “khách hàng mẹ” cần mua. Những khi Cún bán nhanh và bán đúng món hàng, tôi thường khen ngợi con và tỏ ra rất hài lòng với “chủ quán Cún” để bé có thêm động lực phấn đấu.
Mỗi tối, gia đình tôi thường dành một tiếng chơi "đồ hàng" với con (ảnh minh họa)
Dần dần khi Cún đã quen mặt chữ, tôi bắt đầu dạy con ghép chữ thành từ. Lần này, tôi không gọi món đơn giản nữa. Mà chuyển sang gọi món đúng từ. Ví dụ, tôi sẽ đặt hàng con “Hôm nay bác Cún bán cho tôi món CƠM và món GÀ nào”. Lúc này, Cún sẽ bắt đầu “chế biến” trong bếp đúng món mẹ cần, tức là tìm đúng từ và ghép đúng thứ tự. Nếu đúng thì mẹ mới mua. Lúc đầu, có thể Cún sẽ phải nhờ trợ giúp của bố. Nhưng sau đó, càng ngày con càng lanh lẹ và nhớ nhiều từ hơn.
Cách dạy con ghép chữ này cũng đồng thời khiến Cún biết đánh vần rất nhanh dù mẹ không chủ ý dạy. Thương khi “gọi món” cho con bằng các từ mới mà Cún chưa được học, tôi hay gợi ý bé “Mẹ muốn ăn món CAM, A-M am, C –AM cam.” Nghe mẹ đánh vần từng từ, Cún nhanh chóng nhặt ra được các từ đó và cũng quen dần với cách đánh vần của mẹ. Tôi còn nhớ hồi Cún 15 tháng, khi tôi đặt món “CƠM”, Cún đã nhanh nhảu “À, món Ơ – M ơm, C-ƠM cơm” rồi xếp ngay ra từ CƠM cho mẹ.
Những thẻ học như thế này cũng rất có tác dụng trong việc dạy con tập đọc (ảnh minh họa)
18 tháng biết đánh vần cả 5 dấu huyền, sắc, hỏi, ngã, nặng là một bước ngoặt lớn của Cún. Tuy có những từ con không hiểu nghĩa do nhận thức chưa đủ. Nhưng vì đã thuộc mặt chữ và biết đánh vần, Cún bắt đầu háo hức tập đọc những câu từ dài. Lúc này, tôi mua sách truyện thiếu nhi về cho Cún.
Ban đầu chỉ là những quyển truyện ngắn, hình nhiều hơn chữ, mỗi trang chỉ có một câu dài. Cún ê a tập đọc rất vui. Tôi cũng không bao giờ để con đọc một mình mà luôn ngồi cạnh Cún, rủ Cún đọc cho mẹ nghe. Sau khi đọc hết câu chuyện, tôi lại giả vờ hỏi lại con mấy chi tiết trong chuyện, bàn luận với Cún về nhân vật, câu chuyện. Cứ thế, đến 24 tháng tuổi, khi kỉ niệm sinh nhật lần thứ 2 của Cún, con đã có thể tự đọc thiếp sinh nhật mọi người viết tặng con.
Quá trình dạy Cún của tôi có một điểm đặc biệt, đó là chỉ đố con bằng lời, nói chuyện với con, trao đổi với con. Tôi chưa hề bắt con cầm bút, đụng vở. Một là vì trẻ còn bé chưa nên gò ép con học theo khuôn khổ. Hai cũng là vì hệ xương của bé chứ phát triển đủ để con viết được đẹp. Bố mẹ vội vàng cho con luyện chữ giai đoạn này cũng là sai lầm, dẫn đến sau này chữ bé rất xấu.
Trẻ ở độ tuổi 12-24 tháng không học theo suy luận, logic, nguyên tắc nào cả mà đơn giản chỉ dựa vào khả năng ghi nhớ thiên tài. Mỗi một lần chơi “bán hàng” chữ viết với con, chơi ghép từng từ với bé, đọc cho bé nghe cách mẹ đánh vần…là một lần não con thêm một lần ghi lại. Biết tận dụng và khai thác điểm này, mẹ sẽ thành công trong việc dạy con sớm biết đọc.
Tôi muốn nói thêm rằng, những bé biết đọc sớm như Cún nhà tôi cũng không hiếm. Cách dạy của tôi cũng không có gì quá cao siêu. Cũng có nhiều người cho rằng cứ để trẻ vào lớp 1 rồi sẽ học đọc. Bây giờ phải để con chơi. Tôi không có ý kiến gì về quan điểm của từng người. Tôi cũng đã đã rất băn khoăn trước khi quyết định chia sẻ với chị em phương pháp dạy con biết đọc sớm của bản thân. Tôi viết bài viết này, chỉ mong nó có ích với những chị em yêu phương pháp giáo dục sớm và quan tâm đến việc phát huy tiềm năng của trẻ.
Chia sẻ của độc giả Nguyễn Khánh Hằng (Hà Đông, Hà Nội)
