Thông thường, trẻ em nhận được sự quan tâm và giám sát thường xuyên của người lớn song không thể tránh khỏi được những tình huống ngoài ý muốn: Trẻ vô tình nuốt một thứ gì đó và bị mắc ở cổ họng. Vậy hãy cùng tìm hiểu cách xử trí tình huống nguy cấp này.
Cách xác định một đứa trẻ bắt đầu bị nghẹn
Có khá nhiều dấu hiệu để có thể nhận biết được:
- Nếu đứa trẻ bắt đầu ho có nghĩa là đường hô hấp đang bị chặn bởi một thứ gì đó và nó cần phải ho để loại bỏ vật đó. Hay nôn mửa cũng có thể xảy ra, đó là do phản xạ của cơ thể khi có vật lạ ở thanh quản. Những phản ứng này được xem là tự nhiên, sẽ giúp làm sạch cổ họng trẻ mà không gây ra vấn đề gì và cũng không cần phải dùng kỹ năng nhiều.
- Nhưng nếu trẻ bắt đầu thở hổn hển thì lại khác. Khi trẻ ngừng ho, la hét hay ngừng tạo ra âm thanh tức là đường hô hấp đang bị vướng dị vật. Âm thanh nhỏ hay không phát ra tiếng tức là trẻ đang bị nghẹt thở.
- Cho đến khi da chuyển thành màu đỏ hơi xanh hoặc đỏ tươi, không thể hít vào, sùi nước bọt là dấu hiệu rõ ràng để biết trẻ đang ngạt thở. Trong một số trường hợp, có thể trẻ sẽ bị rơi vào trạng thái mất ý thức.
Để giúp được trẻ, bạn cần phải bình tĩnh, gọi ngay xe cứu thương, đồng thời thực hiện các thủ thuật cứu hộ trong thời gian chờ bác sĩ đến.
Lưu ý, đừng cố gắng móc dị vật ở cổ họng trẻ ra bằng tay vì có thể vô tình, tay bạn sẽ đẩy dị vật đi vào sâu bên trong mà chỉ lấy khi mắt bạn có thể nhìn thấy nó mà thôi.
Đối với trẻ dưới 1 tuổi
Trong giai đoạn này, trẻ thường sẽ bị nghẹn thức ăn hoặc bị trào ngược dạ dày. Trường hợp trẻ bị nghẹt thở xảy ra khi chúng rất đói, chúng ăn nhanh, ăn không kịp nuốt hay sữa mẹ quá nhiều, uống không kịp. Hoặc cũng có thể là do thức ăn chưa được nghiền đủ nhuyễn và còn chứa miếng lớn.
Một số phương pháp có thể áp dụng trong trường hợp này:
- Đặt đứa trẻ nằm sấp trên cánh tay, nghiêng đầu trẻ cho mặt hướng xuống dưới. Vỗ 5 lần vào phần lưng phía gần vai của trẻ để di chuyển vật bị nghẹt ra khỏi miệng.
- Đặt trẻ nằm ngửa ra, dáng người nghiêng, đầu hướng xuống phía dưới. Nhấn ngón giữa và ngón trỏ của bạn vào dưới lồng sườn 5 lần.
Đối với trẻ trên 1 tuổi
Bạn sẽ cần phải thực hiện các thủ tục cứu hộ khác nhau như:
- Dùng tay đỡ đứa trẻ ngả người về phía trước, để chân và tay trẻ tự do. Vỗ liên tục vào giữa bả vai, đồng thời nhấn nhanh, mạnh khoảng 5 lần.
- Xoay người đứa trẻ hướng lưng vào ngực bạn, quỳ xuống ngồi ở ngang tầm trẻ, vòng hai tay ra phía trước ngực trẻ, nắm tay thành nắm đấm, tay này đặt lên tay kia rồi tiến hành ấn mạnh khoảng 5 lần vào điểm vào vị trí giữa sườn và rốn, theo phương từ dưới lên. Thực hiện cho đến khi vật thể mắc ở họng trẻ ra ngoài.
Hoặc nếu đứa trẻ nằm xuống thì hãy đặt bé nằm ngửa, ngồi xuống ngang với phần đầu của trẻ, đặt hai tay lên hông của chúng và tiến hành ấn mạnh ở phía dưới ngực, chuyển động theo hướng trượt về phía đầu. Lặp lại liên tục cho đến khi dị vật ra khỏi họng.
Trong trường hợp đã áp dụng những phương pháp trên những trẻ không hồi phục, hay mất đi ý thức sau khi đã loại bỏ dị vật thì cần phải tiến hành hô hấp nhân tạo hoặc xoa bóp tim gián tiếp. Nên nhớ, những kỹ thuật khi sử dụng đối với một đứa trẻ không hề giống khi dùng với người lớn.
Cách để ngăn chặn hiện tượng bị mắc nghẹn ở trẻ
Để hạn chế đến mức tối đa nguy cơ trẻ bị mắc nghẹn, bố mẹ cần:
- Theo dõi con thường xuyên và không cho chúng cầm những vật nhỏ bé, có thể cho vào miệng;
- Không để con chơi với những đồ chơi có mảnh ghép nhỏ;
- Chỉ cho con ăn quả không hạt;
- Xay thật kỹ thức ăn;
- Dạy trẻ không nên cười và nói chuyện khi ăn;
- Không để con ăn nhiều thức ăn trong miệng cùng một lúc;
- Không cho trẻ ăn và uống khi đi bộ hay chạy xe;
- Nếu trẻ đang ăn, đừng đùa giỡn hay làm mất sự chú ý của chúng;
- Hãy chắc chắn là chúng không cho bút vào miệng khi đang vẽ.
Có thể sẽ không hoàn toàn loại bỏ hết được nguy cơ bị mắc nghẹn của trẻ song nếu làm theo những điều này, bạn sẽ bảo vệ con một cách hiệu quả hơn.
Không ai trong chúng ta hy vọng một lần sử dụng những phương pháp cấp cứu khi trẻ mắc nghẹn trên đây, song cũng nên biết.
