Nhiều người đều nghĩ, con cái khi đến tuổi đi học thì bố mẹ sẽ đỡ vất vả hơn, không cần bận rộn, lo lắng nhiều như lúc con ở nhà. Nhưng điều này không hoàn toàn đúng, thậm chí còn ngược lại, việc con cái rời xa vòng tay của bố mẹ và đến một môi trường mới học tập, sinh hoạt có thể khiến các bậc phụ huynh lưu tâm nhiều hơn.
Bởi họ sẽ không biết con trẻ ở trường có ngoan không, ăn uống như thế nào và ngủ nghỉ ra sao? Đặc biệt là trong vấn đề ăn uống ở trường. Nó thực sự quan trọng, vì điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ của trẻ.
Một cậu bé 5 tuổi (Trung Quốc) thường nói với mẹ rằng, cậu cảm thấy ăn không no ở trường mẫu giáo. Nếu các bậc bố mẹ bình thường khi nghe thấy con mình nói điều này, chắc chắn sẽ nghĩ rằng có điều gì đó không ổn ở ngôi trường con đang theo học. Nhưng người mẹ này lại tỏ ra không mấy ngạc nhiên, sau đó bà đã đến trường để nói chuyện với giáo viên mẫu giáo của con trai, và nhờ giáo viên chăm sóc con mình, tăng thêm lượng thức ăn vào mỗi bữa cho con.
Nghe phụ huynh đề nghị, cô giáo tỏ ra khá ngạc nhiên, cô cũng giải thích rằng, so với các bạn khác trong lớp thì bình thường vì cậu bé thường bảo ăn không no, nên cô cũng đã cho cậu bé ăn thêm, thậm chí còn gấp đôi các bạn. Tuy nhiên, vì lo lắng học sinh ăn quá no, lại ăn nhanh như thế thì dạ dày sẽ không tiêu hoá kịp. Quan trọng là lượng thức ăn được nạp vào cơ thể trẻ nên vừa đủ, để tránh việc bị béo phì. Đó là lý do mà cô giáo không dám cho cậu bé ăn thêm.
Trước sự trình bày của cô giáo chủ nhiệm, người mẹ đã quyết định cho cô giáo xem một số bức ảnh con mình ăn uống ở nhà như thế nào, để cô có thể hiểu rõ hơn về chế độ, cũng như sức ăn của cậu bé. Thế nhưng khi tận mắt nhìn thấy những hình ảnh bữa ăn của học sinh, cô giáo tá hoả, tỏ ra không đồng tình với việc bố mẹ cho con ăn uống như thế này.
Trong hình, cậu bé thường ăn một lượng thức ăn rất nhiều, khi thì dùng bát, khi thì dùng đĩa nhưng cái nào cái nấy đều đầy ú nụ. Không những thế, bữa ăn nào cũng rất ít rau xanh. Dường như cậu bé có hứng thú mạnh mẽ với thức ăn nhanh, chiên rán, dầu mỡ như mỳ xào, xúc xích, bánh rán, trứng chiên,... Đây toàn là những loại thực phẩm gây hại cho sức khoẻ nếu ăn thường xuyên.
Mặc dù nhìn vẻ bề ngoài cậu bé không tròn trịa, nhưng nếu bố mẹ vẫn không có sự can thiệp kịp thời để điều chỉnh chế độ ăn uống lành mạnh cho con trai thì sớm muộn gì, với việc duy trì chế độ ăn uống không khoa học này thì cậu bé sẽ sớm có sự thay đổi lớn về ngoại hình, thậm chí là bị béo phì. Là bố mẹ, hẳn không ai mong muốn con cái của mình rơi vào tình trạng sức khoẻ tiêu cực như thế.
Theo các chuyên gia, bác sĩ dinh dưỡng Nhi, chế độ ăn uống lành mạnh quyết định rất lớn đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Vậy các bậc bố mẹ đã biết, hoặc đã tìm hiểu như thế nào là một chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh đối với trẻ hay chưa?
Để đảm bảo một chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh cho trẻ, bậc bố mẹ cần tìm hiểu và áp dụng những nguyên tắc cơ bản sau:
- Đa dạng và cân đối: Cung cấp cho trẻ một khẩu phần ăn đa dạng từ các nhóm thực phẩm chính. Bao gồm rau củ, hoa quả, ngũ cốc (nguyên hạt), thịt (thịt gà, thịt bò, thịt heo), cá, trứng, sản phẩm sữa (sữa, sữa chua, phô mai). Đảm bảo trẻ được tiếp cận đủ các loại thực phẩm, để nhận được đầy đủ chất dinh dưỡng.
- Rau củ và hoa quả: Khuyến khích trẻ ăn nhiều rau củ và hoa quả trong khẩu phần ăn hàng ngày. Rau củ và hoa quả chứa nhiều chất xơ, vitamin và khoáng chất quan trọng cho sự phát triển và chức năng cơ thể.
- Ngũ cốc và sản phẩm nguyên hạt: Chọn ngũ cốc nguyên hạt, như lúa mì, gạo lứt, ngô, kê và sản phẩm từ ngũ cốc nguyên hạt (bánh mì nguyên hạt, mì nguyên hạt). Ngũ cốc là nguồn cung cấp năng lượng chính cho trẻ và cung cấp chất xơ, vitamin nhóm B và khoáng chất.
- Thịt, cá và nguồn protein: Đảm bảo trẻ được tiêu thụ đủ lượng protein từ thịt, cá, hạt, đậu và các nguồn thực phẩm khác. Protein là thành phần cần thiết cho sự phát triển cơ bắp, hệ miễn dịch và sự phát triển tâm lý của trẻ.
- Hạn chế đường, muối và chất béo không lành mạnh: Tránh cho trẻ tiêu thụ quá nhiều đường, muối và chất béo không lành mạnh. Đường có thể được tìm thấy trong đồ ngọt, đồ uống có ga và sản phẩm chế biến công nghiệp. Muối cần được hạn chế để tránh tạo ra thói quen ăn mặn. Chất béo không lành mạnh từ các loại thức ăn nhanh, chiên rán dầu mỡ nên được giới hạn để giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và béo phì.
- Thúc đẩy hoạt động thể chất: Bên cạnh chế độ ăn uống lành mạnh, trẻ cũng cần tham gia vào hoạt đột động thể chất hàng ngày. Thúc đẩy trẻ tham gia vào các hoạt động như chơi ngoài trời, thể thao, đi bộ, chạy nhảy hoặc tham gia các lớp học múa, bơi lội, võ thuật. Hoạt động thể chất giúp trẻ phát triển cơ thể, tăng cường sức khỏe tim mạch và hệ miễn dịch, cũng như giúp trẻ có giấc ngủ tốt hơn.
- Tạo môi trường ăn uống tích cực: Tạo ra một môi trường ăn uống tích cực trong gia đình. Hãy thực hiện các bữa ăn gia đình thường xuyên, nơi bố mẹ và con cái cùng nhau thưởng thức các món ăn lành mạnh. Tạo ra không gian ăn uống thoải mái và không áp lực, nơi trẻ có thể thảo luận về thực phẩm và tham gia vào quá trình lựa chọn hoặc nấu nướng.
Nếu các bậc bố mẹ gặp khó khăn trong việc tìm hiểu và áp dụng một chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh cho trẻ, bố mẹ có thể tìm đến sự hỗ trợ từ các chuyên gia dinh dưỡng hoặc tham gia vào các khóa học, chương trình giáo dục về dinh dưỡng gia đình.
Nhớ rằng, việc cung cấp cho trẻ một chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ tác động tích cực đến sức khỏe và phát triển của trẻ trong giai đoạn hiện tại, mà còn định hình nền tảng cho thói quen ăn uống, và lối sống lành mạnh trong tương lai.
Một số lợi ích chính của việc áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh cho trẻ:
- Sự phát triển toàn diện: Chế độ ăn uống lành mạnh cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết để hỗ trợ sự phát triển tâm lý, và thể chất của trẻ. Việc cung cấp đủ các loại thực phẩm, bao gồm rau củ, hoa quả, ngũ cốc, thịt, cá và sản phẩm sữa, giúp trẻ phát triển cân đối về cả chiều cao và cân nặng, hệ thần kinh và hệ tiêu hóa, cũng như hỗ trợ sự phát triển não bộ và trí tuệ.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Chế độ ăn uống lành mạnh giúp tăng cường hệ miễn dịch của trẻ. Rau củ, hoa quả và các nguồn thực phẩm giàu vitamin C và chất xơ giúp củng cố hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng và tăng khả năng phục hồi sau bệnh.
- Quản lý cân nặng và nguy cơ béo phì: Một chế độ ăn uống lành mạnh giúp duy trì cân nặng chuẩn, và giảm nguy cơ béo phì ở trẻ. Trẻ sẽ tiêu thụ các loại thực phẩm giàu chất xơ, có giá trị dinh dưỡng cao và thấp calo, giúp duy trì sự cân bằng giữa lượng năng lượng tiêu thụ và tiêu thụ.
- Phòng ngừa bệnh tật: Chế độ ăn uống lành mạnh giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tật trong tương lai. Việc tiêu thụ nhiều rau củ, hoa quả và ngũ cốc nguyên hạt giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường, bệnh ung thư và bệnh mãn tính.
- Tăng cường năng lượng và sự tập trung: Chế độ ăn uống lành mạnh cung cấp năng lượng và chất dinh dưỡng cần thiết, để duy trì sự tập trung và hoạt động của trẻ. Trẻ sẽ có năng lượng đủ để tham gia vào các hoạt động học tập, thể thao và tạo ra kết quả tốt hơn trong các hoạt động hàng ngày.
- Xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh: Việc thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh từ thời thơ ấu, giúp xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh suốt đời. Trẻ sẽ hình thành những sở thích ăn uống tích cực, và biết cách lựa chọn các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe.
- Tăng cường sự phát triển tâm lý: Chế độ ăn uống lành mạnh có vai trò quan trọng trong sự phát triển tâm lý của trẻ. Các thực phẩm giàu axit béo omega-3, chẳng hạn như cá, hạt chia,... có thể giúp cải thiện tâm trạng và chức năng não. Ngoài ra, việc cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho não bộ, như vitamin B, sắt và kẽm, cũng có thể hỗ trợ sự phát triển trí tuệ và khả năng học tập của trẻ.
- Xây dựng hiểu biết tốt với thực phẩm: Thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh cho trẻ, giúp xây dựng một "quan hệ" tích cực với thực phẩm. Trẻ sẽ học cách đánh giá và lựa chọn thực phẩm tốt cho sức khỏe, nhận biết giữa thực phẩm có lợi và thực phẩm có hại. Điều này có thể giúp trẻ phòng ngừa các vấn đề về dinh dưỡng, và phát triển một quan niệm tích cực về ăn uống.
- Tạo ra môi trường gia đình lành mạnh: Khi cả gia đình thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh, điều này tạo ra một môi trường gia đình tích cực và khuyến khích sự hỗ trợ từ tất cả các thành viên. Trẻ sẽ có cảm giác rằng việc ăn uống lành mạnh là một giá trị quan trọng trong gia đình, và bản thân có thể hình thành thói quen tốt từ môi trường này.
