Đối với trẻ, canxi là dưỡng chất quan trọng nhất trong quá trình phát triển. Không chỉ giúp hệ xương chắc khỏe, giúp trẻ cao lớn, canxi còn tăng cường cho khả năng miễn dịch và tiêu diệt các loại vi khuẩn gây bệnh khi chúng xâm nhập vào cơ thể. Tuy nhiên, nếu các mẹ chỉ chú trọng vào việc bổ sung canxi mà không để ý đến những thực phẩm cản trở quá trình hấp thụ canxi, mẹ có thể sẽ khiến trẻ bị thiếu hụt canxi đằng nào không hay.
Hậu quả của việc thiếu canxi sẽ gây ra một loạt bệnh lý như khiến trẻ chậm lớn, xương nhỏ và yếu dễ dẫn đến bệnh còi xương, chất lượng răng kém, dễ sâu và răng mọc không đều. Bên cạnh đó, canxi cũng rất quan trọng với hệ thần kinh của trẻ em, những trẻ bị thiếu canxi thường có biểu hiện khóc đêm, hay giật mình và dễ nổi cáu.
(Ảnh minh họa).
Vì vậy, trước khi bắt đầu một chế độ bổ sung canxi cho trẻ, bố mẹ cần nghiên cứu về những tác nhân khiến lượng canxi trong cơ thể bị hao hụt, không chuyển hóa được:
Đồ hộp, xúc xích
Natri là một khoáng chất thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng chất lỏng trong cơ thể. Tuy nhiên, chế độ ăn quá nhiều natri có thể gây hại cho cơ thể, trong đó có việc cản trở quá trình hấp thụ canxi, khiến lượng canxi tổng hợp được ở trẻ bị sụt giảm.
Cụ thể, một số loại thực phẩm không lành mạnh như: súp đóng hộp, các loại đồ muối chua, tôm đông lạnh, nước sốt, thịt hộp, bánh quy, thịt hun khói, xúc xích… thường có hàm lượng natri cao để bảo quản thức ăn.
Vì vậy, các mẹ nên lưu ý tránh những loại thực phẩm này nếu không muốn lượng canxi trong cơ thể trẻ bị âm thầm “rút” bớt, gây ảnh hưởng lâu dài. Hoặc nếu cho trẻ ăn cũng hãy tìm hiểu hàm lượng dinh dưỡng thật cẩn thận theo khuyến nghị để tạo ra một sự cân bằng khoáng chất.
Thực phẩm chứa nhiều protein
Khi chế độ ăn tăng nhiều thịt và các thực phẩm giàu protein khác cần tăng thêm canxi vì lượng canxi đào thải qua nước tiểu cao hơn. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, bữa ăn nhiều đạm có thể làm gia tăng lượng bài tiết canxi. Cứ đưa vào 1g protein thì cần đến 10mg canxi.
Thực phẩm chứa nhiều protein có thể gia tăng bài tiết canxi.
Vì vậy, đối với các thực phẩm chứa nhiều đạm như: thịt bò, thịt lợn, thịt ngan, thịt vịt, trứng…, mẹ cần thiết lập một lượng ăn đáp ứng đủ protein so với nhu cầu protein theo khuyến nghị. Nếu chế độ ăn có quá nhiều protein so với nhu cầu khuyến nghị sẽ làm cho cơ thể tăng nguy cơ thiếu canxi. Khẩu phần ăn có quá nhiều protein sẽ tăng đào thải canxi qua đường tiết niệu và làm tăng nguy cơ sỏi thận.
Thực phẩm chứa nhiều axit phytic
Axit phytic được biết đến như một chất chống oxy hóa - bảo vệ tế bào khỏi tác động của các gốc tự do, giảm thiểu khả năng mắc bệnh máu nhiễm mỡ và một số bệnh ung thư. Tuy vậy, axit phytic lại dễ dàng kết hợp với canxi gây trở ngại cho việc hấp thụ canxi của cơ thể. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, những thực phẩm chứa nhiều axit phytic sẽ ngăn cản quá trình đồng hóa canxi khiến canxi từ đường tiêu hóa không được hấp thu vào máu.
Tuy nhiên, may mắn là tình trạng làm suy giảm sự hấp thu canxi của axit phytic chỉ xảy ra trong một bữa ăn, chứ không xảy ra với sự hấp thụ chất dinh dưỡng tổng thể suốt cả ngày. Ví dụ, ăn nhẹ các loại hạt giữa các bữa ăn có thể làm giảm lượng sắt, kẽm và canxi mà trẻ hấp thụ được từ các loại hạt đó, chứ không ảnh hưởng đến bữa ăn trong vài giờ sau.
Vậy nên thay vì từ bỏ hoàn toàn các thực phẩm chứa axit phytic rất lành mạnh (ngũ cốc nguyên hạt, lúa mì, các loại hạt, đậu…), mẹ có thể tìm cách để chế biến thực phẩm này sao cho giảm bớt axit phytic (ngâm, nảy mầm, lên men) để cho bé sử dụng.
Thực phẩm chứa nhiều phospho
Vì sự tiện lợi và chiều ý con, nhiều bố mẹ ngày nay thường cho trẻ dùng nhiều đồ uống đóng chai mà không biết vô tình điều này gây hại cho con. Bởi trong đồ uống đóng chai có nhiều hàm lượng phospho sẽ cản trở sự hấp thụ canxi.
Muốn giúp cơ thể con tổng hợp được nhiều canxi nhất, hãy tránh xa các loại đồ uống có ga, thực phẩm chế biến sẵn.
Phospho cũng có nhiều trong đồ uống có ga, khoai tây, tỏi, hoa quả sấy khô, các loại bánh mì và ngũ cốc nguyên cám có chứa hàm lượng phospho cao hơn những loại bánh mỳ làm bằng bột mỳ trắng…
Có thể lý giải rằng phospho là khoáng chất có hàm lượng cao thứ hai trong cơ thể con người (đứng đầu là canxi). Tuy nhiên trên thực tế, phospho là nguyên tố rất ít khi bị thiếu hụt trong cơ thể bởi con người đều nạp lượng phospho cần thiết cho nhu cầu sử dụng hàng ngày thông qua chế độ ăn. Nhiều loại thực phẩm giàu canxi thì cũng có chứa hàm lượng phospho khá cao.
Vì vậy, khi chế độ dinh dưỡng của trẻ đã có đủ cả canxi và protein thì chỉ cung cấp đủ lượng phospho khuyến nghị. Bởi nếu thừa phospho còn có thể ảnh hưởng đến khả năng sử dụng các khoáng chất khác như canxi. Và phospho còn có thể kết hợp với canxi gây tích lũy các khoáng chất trong các bó cơ.
Cuối cùng, tùy thuộc vào lứa tuổi, thể trạng của trẻ mà mẹ cần lựa chọn thực phẩm thích hợp để có đủ canxi cung cấp cho cơ thể. Nên ăn đa dạng các loại thực phẩm, chọn các loại thực phẩm có nhiều canxi như sữa và các sản phẩm từ sữa, thịt cá, hải sản; các loại rau có màu xanh đậm như rau ngót, ngọn bí, rau đay, mùng tơi, rau dền cơm... đặc biệt là vừng (mè), mộc nhĩ, đậu nành.
