Như đã nói, trẻ ở độ tuổi mẫu giáo và tiểu học là giai đoạn được kích thích trí tưởng tượng, tò mò về thế giới xung quanh mạnh mẽ nhất. Song cũng vì đang trong quá trình học tập, hoàn thiện bản thân nên trẻ sẽ dễ bị thu hút, luôn quan sát và chú ý tất cả mọi thứ. Đó là lý do trẻ tiểu học được nhiều người nhận xét, vừa có óc sáng tạo nhưng cũng vừa rất thực tế, biết gì nghĩ gì hay thấy gì cũng sẽ ghi nhớ và có sự sao chép y nguyên.
Mới đây, trên nền tảng mạng xã hội Trung Quốc, một nữ giáo viên gây thích thú với cộng đồng mạng khi chia sẻ một bức tranh mà học sinh lớp 5 cô đang chủ nhiệm vẽ. Cụ thể, cô giáo cho biết hôm qua có giao bài tập vẽ về nhà cho học sinh, với chủ đề là con vật mà em yêu thích nhất.
Hôm sau đến lớp và nhận được các tác phẩm của học sinh, trong mấy chục bài thì cô giáo đã giật mình ngay giây phút trông thấy bức vẽ của một học sinh nam, bởi bức vẽ đó khá kỳ dị so với những tác phẩm còn lại. Thậm chí dù đã nhìn rất lâu, nhưng giáo viên vẫn không đoán được học sinh đang vẽ con gì vì trông các nét vẽ rất rối rắm và nguệch ngoạc.
Thế là cô giáo đã gọi chủ nhân của tác phẩm lên bục giảng, lúc này đứa trẻ mới giải thích rằng đây là bức tranh vẽ con cún cưng ở nhà. Nghe học sinh nói, nữ giáo viên không khỏi bất ngờ, làm gì có con cún nào mà kỳ dị như con cún này cơ chứ. Mãi cho đến khi giáo viên trực tiếp nhìn thấy hình ảnh thật bố mẹ cậu bé chụp lại và gửi thì mới tin.
Hoá ra, đây là trạng thái mà chú cún nhà cậu học sinh khi vừa có một trận nghịch phá, chạy nhảy khắp nơi xong, quậy chắc cũng dữ lắm nên bộ dạng mới ra nông nỗi này, vì bình thường những chú cún rất xinh xắn và đáng yêu.
Nhìn thấy tác phẩm này, nhiều người dành lời khen cho năng khiếu hội hoạ của em học sinh tiểu học, một số khác thì để lại nhiều bình luận hài hước nhắc về phản ứng của cô giáo khi xem tranh.
Song đa số đều tuyên dương sự chân thật của cậu học sinh, xuất phát từ những gì bé quan sát và cảm nhận được khi tiếp xúc với những thứ ở xung quanh mình mỗi ngày, để vẽ bức tranh đúng theo như những gì em nhìn thấy.
Theo các chuyên gia tâm lý học, trái với xu hướng ngăn cấm, bố mẹ thậm chí còn phải hỗ trợ tích cực cho giai đoạn trẻ có nhu cầu được thỏa sức thể hiện sở thích, tính sáng tạo và tưởng tượng của mình vì điều này có lợi đối với sự phát triển lâu dài của con. Trẻ sẽ thông minh, có óc quan sát và phát triển khả năng thẩm mỹ.
Cụ thể:
- Thông minh và có óc quan sát: Khi được khuyến khích phát huy tính sáng tạo và tưởng tượng, trẻ sẽ trở nên rất tò mò, chú ý quan sát và phân tích thế giới xung quanh. Điều này giúp bồi dưỡng tư duy logic, khả năng giải quyết vấn đề và trí thông minh của chúng.
- Phát triển khả năng thẩm mỹ: Các hoạt động sáng tạo như vẽ, tập viết, làm thủ công... sẽ giúp trẻ phát triển thẩm mỹ, giác quan, nhận biết và yêu thích những điều đẹp đẽ, hài hòa. Điều này không chỉ tốt cho sự phát triển tâm hồn, mà còn giúp trẻ có một cuộc sống nhiều ý nghĩa hơn.
- Tăng cường tự tin và khả năng bộc lộ bản thân: Khi được khuyến khích thể hiện sở thích và ý tưởng sáng tạo, trẻ sẽ cảm thấy được công nhận và trân trọng. Điều này sẽ giúp con xây dựng niềm tin và lòng tự trọng, cũng như khả năng bộc lộ bản thân một cách tự nhiên.
Những cách cụ thể mà bố mẹ có thể hỗ trợ trẻ phát triển sở thích và tính sáng tạo:
Ảnh minh hoạ
- Cung cấp môi trường giàu trải nghiệm
Bố mẹ cần cung cấp cho trẻ một môi trường rộng rãi, thoáng đãng để trẻ có thể vận động và khám phá tự do. Các loại đồ chơi, vật liệu như bút màu, giấy vẽ, hạt nhựa, gỗ, đất sét... cũng cần được trang bị đầy đủ để trẻ có thể sáng tạo. Ngoài ra, bố mẹ thường xuyên đưa trẻ đến các bảo tàng, công viên, nhà văn hóa để trải nghiệm nhiều lĩnh vực nghệ thuật, khoa học cũng là một cách để mở rộng sở thích của con.
- Khuyến khích và công nhận sự sáng tạo của trẻ
Bố mẹ cần chủ động lắng nghe và hỏi ý kiến trẻ về ý tưởng, mục đích, cách thức của những gì chúng đang làm. Tạo bầu không khí ấm áp, cởi mở và tôn trọng để trẻ cảm thấy thoải mái chia sẻ những sáng tạo của mình. Dành lời khen ngợi chân thành, cụ thể khi trẻ thể hiện sự sáng tạo, không đánh giá hay phê bình quá mức. Treo, trưng bày những tác phẩm sáng tạo của trẻ trong nhà cũng là cách để tăng niềm tin, sự tự hào của con.
- Tham gia vào hoạt động sáng tạo cùng trẻ
Bố mẹ cần chủ động đề xuất và làm cùng trẻ những hoạt động nghệ thuật, thủ công, khoa học... phù hợp với độ tuổi và sở thích của con. Chia sẻ ý tưởng, cùng nhau thảo luận và tìm kiếm những giải pháp sáng tạo cho các vấn đề đặt ra. Tạo bầu không khí vui vẻ, thân mật, hào hứng khi làm việc sáng tạo cùng trẻ để con cảm thấy thoải mái. Khuyến khích trẻ chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc của con trong quá trình sáng tạo.
- Cho trẻ không gian riêng để sáng tạo
Bố mẹ cần tôn trọng, và không kiểm soát quá nhiều khi trẻ đang say sưa với hoạt động sáng tạo của mình. Quan sát và cảm nhận khi nào trẻ cần sự giúp đỡ, khi nào trẻ muốn tự do sáng tạo. Kiên nhẫn chờ đợi khi trẻ muốn chia sẻ những gì mình đã làm, không vội vàng yêu cầu. Tạo cho trẻ một không gian riêng tư, yên tĩnh để con có thể tự do và thoải mái sáng tạo.
- Khuyến khích phản hồi, thử nghiệm và học hỏi
Bố mẹ không nên quá lo lắng về kết quả cuối cùng của hoạt động sáng tạo, mà quan tâm đến quá trình sáng tạo của trẻ. Chia sẻ quan điểm, góp ý một cách tôn trọng, tránh phê bình hay định hướng quá mạnh. Khuyến khích trẻ thử nghiệm ý tưởng mới, không sợ sai lầm và luôn sẵn sàng học hỏi. Chia sẻ với trẻ những câu chuyện về quá trình sáng tạo của các nghệ sĩ, nhà khoa học nổi tiếng để kích thích động lực và cảm hứng cho con.
