Để hạn chế tác hại của lạm dụng thuốc và dùng thuốc quá liều trong các trường hợp trẻ bị cảm cúm hay cảm lạnh thông thường thì các tổ chức y tế đều khuyến cáo cha mẹ không nên tự ý cho trẻ dưới 6 tuổi uống bất kỳ loại thuốc nào.
Vậy với các phương pháp điều trị hạn chế hiện nay, cha mẹ có thể làm được gì để giúp trẻ khỏi chảy nước mũi, ngạt mũi hay rát cổ và ho?
Cùng tìm hiểu các phương pháp an toàn và hiệu quả sau đây để giúp trẻ giảm triệu chứng cảm lạnh mà không cần dùng đến thuốc nhé!
1. Hút mũi (Điều trị nghẹt mũi và chảy nước mũi)
Hầu hết các bé dưới 2 tuổi chưa biết cách xì mũi để tự làm sạch mũi. Do đó, mẹ cần hỗ trợ hút dịch mũi ra cho bé bằng dụng cụ dạng cao su mềm như quả bóng tròn.
Cách dùng ống hút mũi: Đặt bé nằm trong lòng mẹ. Ban đầu, mẹ nhỏ vài giọt nước muối sinh lý vào mũi trẻ. Bóp nhẹ bầu ống hút mũi để tạo chân không, sau đó nhẹ nhàng đưa đầu bút vào một bên mũi bé. Từ từ thả bầu bút để các chất dịch được nhẹ nhàng hút ra ngoài. Phương pháp này áp dụng hiệu quả nhất cho các bé dưới 6 tháng tuổi.
2. Nhỏ nước muối sinh lý (Điều trị nghẹt mùi, chảy nước mũi, nước mũi khô)
Sử dụng nước muối sinh lý là một cách đơn giản nhưng rất hiệu quả trong việc làm sạch mô mũi bị viêm cũng như làm mềm chất nhầy trong mũi để hút mũi một cách dễ dàng, và đặc biệt là có tác dụng vệ sinh mũi hằng ngày để tránh sổ mũi.
Cách làm sạch mũi trẻ bằng nước muối sinh lý: Đặt bé nằm trên đùi mẹ, đầu hơi ngả về sau. Nhẹ nhàng nhỏ hai đến ba giọt nước muối vào mỗi lỗ mũi của trẻ (tránh chạm trực tiếp ống nhỏ vào mũi trẻ để hạn chế nhiễm khuẩn). Sau khi nhỏ xong, mẹ tiếp tục giữ bé ở tư thế đầu ngả về sau một vài phút. Sau đó nâng đầu em bé dậy và hỗ trợ lấy nước mũi ra cho trẻ bằng dụng cụ bút mũi.
Các mẹ cần lưu ý, khi trẻ có dấu hiệu sổ mũi thì rất có thể trẻ đã bị cảm cúm. Việc rửa mũi cho trẻ chỉ là biện pháp tạm thời giúp trẻ giảm nghẹt mũi chứ không có tác dụng làm giảm tuổi thọ của các virus cúm mà trẻ đang mắc phải. Do đó, trong vài ngày tới, nước mũi tiết ra ngày một dày hơn và có thể biến đổi từ màu trắng sang màu vàng hoặc màu xanh. Như vậy là ngay cả khi mẹ bắt đầu rửa mũi cho trẻ vào ngày đầu tiên trẻ có dấu hiệu cảm cúm thì hiện tượng sổ mũi của trẻ vẫn có thể kéo dài đến 2 tuần.
khi trẻ có dấu hiệu sổ mũi thì rất có thể trẻ đã bị cảm cúm. (Ảnh minh họa).
3. Sử dụng máy tạo hơi ẩm (Điều trị: nghẹt mũi, tức ngực và ho)
Tại sao cần dùng máy tạo hơi ẩm? Không khí ẩm là một loại thuốc thông mũi tự nhiên tuyệt vời, làm dịu đi sự khô hanh của những ngày đông, giúp bé giảm khô mũi, giảm những cơn ho kho khè. Chạy máy hơi nước trong phòng qua đêm giúp hỗ trợ hiệu quả cho quá trình hô hấp của trẻ.
Có hai loại máy tạo hơi ẩm: máy tạo hơi ẩm nóng, giải phóng nhiệt hơi. Loại máy này có nhược điểm là có nguy cơ gây bỏng cho trẻ. Loại thứ hai là máy tạo hơi mát với lưu ý khi sử dụng là: bắt đầu bật máy trước khi đi ngủ ít nhất 1 giờ và kiểm tra định kỳ mức nước trong bình chứa của máy để bổ sung khi cần. Mẹ cần chú ý, hơi nước từ máy tạo hơi mát có thể gây nấm mốc và tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Để hạn chế điều này, mẹ nên làm sạch và khử trùnh bình chứa nước thường xuyên (theo hướng dẫn của nhà sản xuất) và không bao giờ trữ nước trong bình khi máy không hoạt động.
4. Xông hơi (điều trị: nghẹt mũi, tức ngực, khò khè và ho)
Xông hơi sẽ giúp trẻ thông mũi, giảm tức ngực và giảm ho. Ngoài ra nó còn điều trị tốt bệnh viêm thanh quản ở trẻ sơ sinh.
Cách tiến hành: Mẹ có thể biến phòng tắm thành phòng xông hơi cho trẻ bằng cách đóng kín cửa và xả nước nóng vào bồn để nước nóng tỏa hơi nghi ngút. Mẹ lưu ý về việc giữ an toàn cho trẻ, tránh trẻ tiếp xúc với nước nóng dễ dẫn đến bỏng. Thời gian xông hơi hợp lý là khoảng 10 đến 15 phút. Sau khi trẻ cảm thất thoải mái, mẹ nên dùng tay vỗ lên ngực trẻ để tác động giúp trẻ hô hấp dễ dàng hơn.
Việc xông hơi cho trẻ có thể được tiến hành thường xuyên trong suốt mùa cúm và định kỳ hàng ngày vào mỗi buổi sáng hoặc buổi tối trước khi đi ngủ.
5. Sử dụng hơi tinh dầu bạc hà (điều trị tức ngực, viêm xoang, ho)
Hít hà mùi hương tinh dầu bạc hà có tác dụng kích thích các mạch máu dãn ra, “mở lối” cho không khí đi vào, giúp trẻ hít thở dễ dàng trong những ngày ngạt mũi.
Mẹ có thể đốt tinh dầu bạc hà trong phòng để tạo hương thơm nhẹ nhàng. Nhưng mẹ cần lưu ý quan sát trẻ xem liệu mùi hương như vậy có quá mạnh đối với trẻ hay không và nên ngưng sử dụng khi trẻ có dấu hiệu thở khò khe hơn.
Cảm cúm khiến bé bức bách, khó chịu (Ảnh minh họa).
6. Bổ sung thêm nước cho trẻ (Điều trị ngạt mũi, mất nước)
Việc tăng cường lượng chất lỏng với các sản phẩm sữa mẹ, sữa bột, sữa bò tươi, nước và súp, giúp bổ sung lượng nước cần thiết để có đề kháng tốt với các loại vi trùng cũng như chống nhiễm trùng.
Bổ sung bao nhiêu nước là đủ? Các mẹ nên khuyến khích trẻ uống gấp đôi lượng nước bình thường. Với trẻ bú mẹ, mẹ nên cho bé bú nhiều hơn và không hạn chế nếu bé vẫn có nhu cầu. Với các bé bú bình thì mẹ cần cho trẻ uống thêm nước giữa các lần ăn khác nhau.
Bé đang ốm thường sẽ ăn chậm hơn và gặp khó khăn khi bú do ngạt mũi. Để hỗ trợ bé, trước khi cho bé bú mẹ có thể rửa mũi hoặc hút mũi cho bé.
Các mẹ nên đặc biệt chú ý, trong những ngày này, sữa là thức ăn thiết yếu, không chỉ cung cấp calo, protein, chất béo, một số vitamin và khoáng chất mà còn bổ sung các chất lỏng cần thiết cho cơ thể trẻ.
7. Sử dụng Acetaminophen (Điều trị sốt, đau nhức)
Dùng acetaminophen có an toàn với trẻ không? Trong khi các loại thuốc trị ho và cảm lạnh nên hạn chế sử dụng cho trẻ, thì các bác sỹ nhi khoa vẫn khuyên cha mẹ có thể sử dụng acetaminophen để hạ sốt cho trẻ. Acetaminophen cũng giúp giảm đau nhức thông thường và đau nhức do cảm lạnh, ngạt và cảm cúm.
Cách sử dụng acetaminophen: Không chỉ dựa vào hướng dẫn sử dụng trên nhãn thuốc, ba mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa về liều dùng và điều kiện dùng cho trẻ. Nếu trẻ vẫn có dấu hiệu sốt sau khi dùng thuốc thì cha mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ để hạn chế các biến chứng.
8. Ăn súp gà (Hỗ trợ điều trị ngạt mũi, đau họng, hôn mê)
Ăn súp gà có thực sự mang lại hiệu quả? Súp gà là một phương thuốc dân gian cho cảm lạnh thông thường ở trẻ. Một số nghiên cứu cũng cho thất hiệu quả của các loại canh/ súp giúp giảm các triệu chứng cảm lạnh.
Các mẹ lưu ý chỉ cho các bé đã bắt đầu ăn dặm ăn súp gà và tùy thuộc vào độ tuổi của con để có cách chế biến sao cho phù hợp. Thông thường các mẹ nên xay nhuyện gà, bổ sung thêm rau và cho trẻ ăn khi súp đang còn ấm. Nếu bé không khoái món súp gà thì mẹ có thể thử cho trẻ uống trà hoa cúc hoặc trà bạc hà để thay thế.
9. Tạo tinh thần thoải mái cho trẻ
Khi chăm sóc trẻ, đặc biệt là trong thời gian trẻ ốm, mẹ cần luôn vỗ về và an ủi trẻ để trẻ cảm thấy được chăm sóc và yêu thương. Các chuyên gia đều đồng ý rằng sự quan tâm tích cực của cha mẹ sẽ làm sao lãng đi các tác động của bệnh tật. Cha mẹ nên tạo cho bé một bầu không khí thật thoải mái để bé được thư giãn và nghỉ ngơi. Cố gắng âu yếm và đọc truyện cho trẻ nghe để con dễ dàng trôi vào giấc ngủ. Nên để trẻ ngủ cạnh giường cha mẹ để tiện chăm sóc bé vào ban đêm. Có thể bỏ đi các nguyên tắc thường ngày để cho trẻ xem một bộ phim hoạt hình hoặc một chương trình yêu thích sẽ khiến trẻ thoải mái và giúp trẻ cảm thấy khỏe lại.
Nếu công việc không cho phép bạn nghỉ ở nhà chăm sóc con trong những ngày này thì có thể nhờ đến sự giúp đỡ đặc biệt của ông bà để giúp trẻ chóng khỏi bệnh.
Trẻ cần đến gặp bác sĩ khi:
Việc đưa trẻ đến gặp bác sĩ là cần thiết bất cứ khi nào bạn cảm thấy lo lắng về sức khỏe của trẻ, nhưng các mẹ đặc biệt lưu ý về các dấu hiệu mà trẻ chắc chắn cần được sự kiểm tra của bác sĩ:
- Sổ mũi và đau họng kéo dài;
- Đau tai;
- Nôn mửa hoặc tiêu chảy;
- Ho nặng tiếng;
- Sốt cao và không giảm nhiệt độ sau khi uống thuốc hạ sốt;
- Trẻ tỏ ra mệt mỏi và nằm bẹp;
- Khó thở
