 |
| Để con bớt ích kỷ, không nên chiều và dành cho con quá nhiều đặc quyền, đặc lợi ngay từ khi con còn bé - Ảnh: beechacres.org |
Nhiều cha mẹ than phiền với tôi về việc con ích kỷ. Khi một đứa trẻ không biết lo cho bản thân, có bao nhiêu cũng chia sẻ hết cho người khácthì bị cha mẹ mắng là ngu. Con lo cho chính mình nhiều quá thì lại bị bố mẹ mắng ích kỷ. Cha mẹ đừng bao giờ đánh giá gì trước khi phân tích kỹ càng: Ích kỷ là gì? Tính đó có từ bao giờ?
Ích kỷ chính là lo lắng cho lợi ích của mình quá đáng mà không quan tâm đến những người khác. Tính ích kỷ có ở trong mỗi người ngay từ khi mới lọt lòng mẹ. Bản năng con người là luôn chăm lo cho bản thân, đó là bản năng mà bất kể loài sinh vật nào cũng có cả. Dù việc gì thì đầu tiên, con người cũng nghĩ cho mình trước. Vì thế, nếu trẻ có ích kỷ thì cũng là bản năng bình thường của con người. Để cho trẻ bớt ích kỷ, bài thuốc ở đây chỉ có hai từ: công bằng và làm gương.
Việc đầu tiên cha mẹ phải lưu tâm là công bằng. Sự công bằng càng tuyệt đối thì tính ích kỷ càng giảm. Vậy công bằng là gì?
- Đó là khi có một món ăn mẹ mua về, mẹ phải chia đều phần ăn cho cả nhà, con nhìn vào và thấy khẩu phần của mọi người như nhau, con sẽ quen với việc tôn trọng quyền lợi của người khác.
- Đó là khi mẹ đưa con đi chơi thì không chiều theo mọi yêu cầu của con mà quan tâm đến lợi ích của tất cả mọi người trong nhà.
- Đó là khi anh em/chị em tranh giành nhau một món đồ gì đó, cha mẹ phân xử công bằng chứ không bắt ai nhường ai cả. Có thể tịch thu luôn món đồ đang bị tranh giành.
- Đó là khi thấy con ăn, cha mẹ cũng phải xông vào đòi ăn như con. Các cha mẹ thấy hành vi đó là hài hước và mất tư cách nhưng lại làm cho con hiểu rằng, cha mẹ cũng có nhu cầu như những người khác, và đặc biệt như con.
- Đó là khi công việc nhà cũng được chia đều để con không thấy con có đặc quyền đặc lợi gì hơn những người khác trong nhà.
- Đó là khi con hỏi mẹ yêu ai nhất thì mẹ phải trả lời: mẹ yêu bố và con như nhau.
Với tất cả những hành động đó được lặp đi lặp lại liên tục, con sẽ hình thành được thói quen tôn trọng những quyền lợi của người khác.
Cha mẹ cũng đừng quên thực hiện nghiêm chỉnh các trách nhiệm của cộng đồng giao phó. Ví dụ, nếu cha mẹ được phân công quét hành lang khu chung cư trong tháng thì cũng nên làm nghiêm chỉnh để làm gương cho con cái. Đừng ỷ lại vào hàng xóm nhé. Cha mẹ cũng đừng xông ra hôi của khi có điều kiện vì được vật chất nhưng cái mất chính là đạo đức của con cái mình.
Ngoài ra, lâu lâu cha me rủ con hoạt động thiện nguyện cũng là một hình thức có lợi cho việc dạy con sẻ chia và chung tay với cộng đồng.
Tiến sĩ Vũ Thu Hương
Đại học Sư phạm Hà Nội
