Vậy nguyên nhân nào khiến một đứa trẻ từ thông minh lại trở nên bình thường như vậy? Theo các chuyên gia giáo dục, hiện tượng này là do các nguyên nhân sau đây:
Quá ỷ lại vào trí tuệ vượt trội
Trẻ thông minh thường học giỏi, dễ dàng tiếp thu kiến thức và kỹ năng mới. Tuy nhiên, các em có thể trở nên quá phụ thuộc vào sức mạnh trí tuệ của mình mà bỏ qua những phẩm chất và nỗ lực quan trọng khác. Khi gặp khó khăn, thử thách, các em thiếu khả năng đương đầu, kiên trì nên dần đánh mất đi lợi thế của mình.
Trẻ thông minh có thể trở nên quá phụ thuộc vào sức mạnh trí tuệ của mình mà bỏ qua những phẩm chất và nỗ lực quan trọng khác. Ảnh minh họa
IQ cao nhưng EQ thấp
EQ hay trí tuệ cảm xúc chính là một trong những nguyên nhân quan trọng khiến phần lớn những người được gọi là thần đồng về sau không tỏa sáng nữa. Điển hình như trường hợp của Ngụy Vĩnh Khang.
Ngụy Vĩnh Khang sinh năm 1983, sống tại tỉnh Hồ Nam được mẹ dạy dỗ từ nhỏ và nhanh chóng trở thành "thần đồng" với loạt thành tích đáng nể. 2 tuổi đã thành thạo 1.000 ký tự tiếng Trung, 4 tuổi học xong cấp 2, 8 tuổi đỗ vào trường cấp ba danh tiếng của tỉnh.
Bà Tằng Học Mai (mẹ của Ngụy Vĩnh Khang) cho rằng, tương lai của con trẻ phụ thuộc vào việc học tập. Chính vì vậy bà Tằng chăm sóc cho con trai từ A- Z để cậu chỉ cần học là được. Mọi sinh hoạt cá nhân của Ngụy đều được mẹ lo tất. Từ những công việc nhà như giặt quần áo, dọn dẹp phòng đến ăn cơm, tắm rửa.
Nghe thì thật khó tin nhưng Ngụy Vĩnh Khang lên trung học vẫn được mẹ đút cơm cho ăn, được mẹ rửa mặt cho. Đến đi đánh răng cũng có mẹ bóp kem ra bàn chải sẵn. "Khi con trai đói, tôi mang cơm vào tận phòng cho con. Khi con khát tôi mang nước dâng tận miệng. Thậm chí có hôm con mắc tiểu, tôi còn mang bô tới tận nơi. Với tôi khi đó, chỉ cần Vĩnh Khang học giỏi là đủ, tất cả việc khác đã có mẹ phục vụ", bà Tằng kể lại cách nuôi dạy con sai lầm của mình với báo chí.
Ngoài việc nuôi dạy như "em chã", bà Tằng còn không cho con ra ngoài chơi với lý do "ở nhà học tập để có tương lai". Mỗi khi bạn bè của Ngụy Vĩnh Khang đến nhà rủ cậu đi chơi, bà Tằng đều khéo léo đuổi về. Lâu dần Ngụy Vĩnh Khang chẳng còn người bạn nào và chỉ ở nhà cả ngày để đọc sách. Điều này khiến thần đồng thiếu hụt kỹ năng giao tiếp, không biết cách nói chuyện, hòa nhập với người xung quanh.
Khi Ngụy Vĩnh Khang vào đại học, bà Tằng cũng khăn gói đi theo để chăm sóc con. Nhưng khi Ngụy đi học nghiên cứu sinh thì Viện Khoa học Trung Quốc không đồng ý. Nhà trường yêu cầu cậu phải sống và học tập một mình.
Vốn quen có người phục vụ tận chân răng nên Ngụy sau đó hụt hẫng, không thể thích nghi với cuộc sống thiếu vắng mẹ. Anh ta không biết tự xúc cơm ăn, trời nóng cũng không biết cởi áo. Trời lạnh cũng không biết mặc thêm áo ấm. Quần áo mặc xong, Ngụy Vĩnh Khang không mang đi giặt mà vất bừa bãi trong phòng. Căn phòng Ngụy ở như một bãi chiến trường vì chủ nhân không biết dọn dẹp.
Đến ngày thi tốt nghiệp, Ngụy Vĩnh Khang cũng quên mất thời gian nên nhận điểm 0, làm mất cơ hội học lên tiến sĩ. Tháng 8 năm 2003, Ngụy Vĩnh Khang khi ấy 20 tuổi bị Viện Khoa học Trung Quốc cho nghỉ học với lí do không thể thích nghi được với việc học nghiên cứu sinh. Sự thực là do cậu không thể thích nghi được với cuộc sống không có mẹ chăm bẵm.
Còn Ngụy Vĩnh Khang cũng không dám về nhà gặp mẹ. Thần đồng ngày nào giờ lang thang, sống bờ bụi khắp các tỉnh thành.
Có thể thấy, chính sự nuôi dạy sai cách của mẹ đã khiến Ngụy Vĩnh Khang thiếu hụt kỹ năng giao tiếp, kỹ năng xã hội, chỉ số EQ kém vô cùng. Những điều đó đã khiến thần đồng một thuở trượt dài, đánh mất tương lai tươi sáng.
Thần đồng Ngụy Vĩnh Khang.
Thiếu nỗ lực và kiên trì
Những đứa trẻ thông minh có xu hướng đạt điểm cao trong học tập và chúng hiếm khi cần phải nỗ lực nhiều hơn. Tuy nhiên, các em có thể gặp trở ngại và khó khăn khi bước vào giai đoạn học tập nâng cao hơn hoặc đối mặt với những vấn đề phức tạp hơn.
Thiếu kinh nghiệm nỗ lực, kiên trì nên các em có thể nản lòng và từ bỏ việc trở nên xuất sắc, ưu tú hơn. Từ đó các em dần trở nên tầm thường.
Theo đuổi vùng thoải mái
Trẻ thông minh thường thích nghi dễ dàng với nhiều tình huống khác nhau. Tuy nhiên, điều này cũng có thể khiến các em tìm kiếm sự thoải mái, dễ chịu và tránh đối mặt với những thách thức và rủi ro.
Các em không sẵn sàng bước ra khỏi vùng an toàn của mình, ngại thử những điều mới, ngại đối mặt với những thách thức mới. Dần dần các em đánh mất cơ hội để tiến bộ và phát triển.
Trẻ thông minh thường thích nghi dễ dàng với nhiều tình huống khác nhau. Tuy nhiên, điều này cũng có thể khiến các em không sẵn sàng bước ra khỏi vùng an toàn của mình. Ảnh minh họa
Thiếu tự chủ
Có một thí nghiệm kẹo dẻo nổi tiếng trong tâm lý học. Cho một nhóm trẻ mẫu giáo ngồi trên ghế với những món ăn nhẹ yêu thích của chúng như kẹo dẻo. Nếu có thể chịu đựng được 15 phút trước khi ăn, trẻ sẽ được cho thêm. Nhưng nếu ăn ngay sẽ không có thưởng.
Sau thí nghiệm, các nhà nghiên cứu đã tiến hành một cuộc điều tra theo dõi lâu dài trên những đứa trẻ này và nhận thấy rằng, những đứa trẻ kiên trì được trên 15 phút hầu hết sẽ có sự nghiệp thành công trong công việc và cuộc sống sau này. Ngược lại, trẻ ăn kẹo dẻo nhanh không giỏi ứng phó với căng thẳng và thiếu khả năng ứng phó với cuộc sống.
Để rèn luyện khả năng tự chủ của trẻ, cha mẹ phải cho con quyền lựa chọn. Chỉ những đứa trẻ có khả năng đưa ra quyết định mới có thể kiểm soát bản thân tốt hơn. Ngoài ra, cha mẹ phải làm gương tốt để khuyến khích trẻ có tính tự giác, tự chủ.
Tập trung quá nhiều vào kết quả mà bỏ qua quá trình
Những đứa trẻ thông minh thường hướng đến kết quả và thành tích. Chúng đã quen với việc đạt điểm cao và được khen ngợi.
Tuy nhiên, khi quá tập trung vào kết quả, các em có thể bỏ qua những chi tiết và trải nghiệm quan trọng trong quá trình học tập. Các em có thể chọn lối tắt và không sẵn sàng đầu tư thời gian và sức lực để hiểu và nắm vững kiến thức, dẫn đến hiểu và nắm vững kiến thức một cách hời hợt.
