Chia sẻ với VnExpress.net, chị Minh Thương cho biết bé nhà chị 30 tháng, uống sữa Similac GainPlus EyeQ từ nhỏ đến giờ. Những ngày qua Công ty Abbott Việt Nam thông báo thu hồi sữa, chị kiểm tra phát hiện con mình đang uống một lon trong những lô nghi bị nhiễm khuẩn Clotridium botulinum gây độc thần kinh, liệt cơ. Hiện chị đã cho con ngưng uống, đổi hàng, nhưng lo lắng vì không biết những lon bé đã uống hết và chị đã vứt vỏ hộp có bị nhiễm khuẩn không.
"Bé hiện chưa có dấu hiệu gì nhưng không biết khi nào các dấu hiệu nhiễm khuẩn sẽ xuất hiện và gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Không biết nên khám ở đâu và thực hiện xét nghiệm gì để biết cơ thể của bé đã nhiễm vi khuẩn chưa, ở mức độ thế nào", chị Thương bày tỏ.
Một phụ huynh khác là chị Minh cho con uống sữa Dumex từ nhỏ đến nay. 3 ngày qua bé bị tiêu chảy ngày hơn 10 lần, ói nhiều lần, sụt hết 1 kg nên chị gửi thư về VnExpress.net, băn khoăn không biết có phải con đã nhiễm khuẩn từ sữa.
 |
| Sau khi sử dụng sữa nghi nhiễm khuẩn, nếu trẻ có biểu hiện lạ, phụ huynh nên cho bé đến ngay bệnh viện để được giúp đỡ. Ảnh: Lê Phương. |
Bác sĩ CK2 Nguyễn Thị Thu Hậu, trưởng Khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi đồng 2 khuyên các bà mẹ nên bình tĩnh.
"Nếu đã từng sử dụng sữa trong lô bị nghi ngờ nhiễm khuẩn, phụ huynh nên theo dõi sát xem bé có những dấu hiệu liệt thần kinh đặc trưng của bệnh mới xuất hiện không, bắt đầu là thần kinh sọ não, thực vật, sau đó đến chi trên, hô hấp rồi đến chi dưới. Biểu hiện nhìn mờ, nhìn đôi, sụp mi, nói khó, nuốt khó, khô miệng, buồn nôn, táo bón, yếu cơ dần từ cổ sau đó đến tay, lan dần xuống chân", bác sĩ Hậu khuyên.
Triệu chứng thường xuất hiện trong vòng 18-36 giờ sau khi uống sữa nhiễm khuẩn, dao động đến 8-10 ngày sau. Theo Trung tâm kiểm soát dịch bệnh của Mỹ CDC, nếu sau 10 ngày mà không có dấu hiệu bệnh thì rất ít khi bị mắc bệnh.
Bác sĩ Hậu khuyến cáo, bé có biểu hiện mắc bệnh, phụ huynh nên cho bé đến ngay bệnh viện để được giúp đỡ. Tuy nhiên hiện nay ở các bệnh viện việc xét nghiệm tìm Clostridium botulinum còn rất hạn chế, cấy vi khuẩn yếm khí khó mọc và lâu cho kết quả, không làm đại trà. Chẩn đoán chủ yếu dựa trên khai thác bệnh sử, loại trừ các nguyên nhân khác. Nguy cơ lớn nhất gây ra tử vong là liệt hô hấp, do đó điều trị chủ yếu là hỗ trợ hô hấp.
Theo bác sĩ Hậu, Clostridium botulinum là vi khuẩn có trong tự nhiên nên hàng ngày ta vẫn tiếp xúc với chúng, ví dụ trong rau củ, gia cầm, hải sản, mật ong... Mật ong tươi có chứa nhiều vi khuẩn này, không nên dùng cho trẻ dưới 1 tuổi. Nếu vi khuẩn số lượng nhỏ, trong điều kiện không thuận lợi thì không sinh trưởng thêm được nên cũng không gây nguy hiểm cho cơ thể trẻ.
Clostridium botulinum chỉ gây ra bệnh khi sinh ra đủ lượng độc tố, và độc tố đó gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Bệnh xảy ra nếu ta ăn phải thức ăn nhiễm nhiều vi khuẩn hay độc tố. Đó là thức ăn bị nhiễm vi khuẩn nhưng không được tiệt trùng ở nhiệt độ và áp suất đủ cao, đồng thời có nước, không acid, không oxy, ở nhiệt độ thích hợp cho vi khuẩn…, thường là thực phẩm đóng gói thủ công.
Bệnh cũng có thể xảy ra nếu vi khuẩn có điều kiện tiếp tục sinh trưởng được trong cơ thể để sinh đủ lượng độc tố gây bệnh.Với những người khỏe mạnh, khi vi khuẩn qua môi trường acid ở dạ dày (pH 2-4) sẽ chuyển sang dạng bào tử. Khi vào ruột, nếu hệ khuẩn ruột khỏe mạnh thì vi khuẩn có lợi trong đường ruột sẽ cạnh tranh chỗ bám vào tế bào niêm mạc ruột, do đó Clostridium botulinum không có nhiều cơ hội phát triển. Những người dễ mắc bệnh thường có hệ miễn dịch kém, dùng kháng sinh dài ngày nên hệ khuẩn ruột rối loạn, dùng thuốc giảm tiết acid kéo dài.
Trong sữa đóng gói công nghiệp, trải qua các công đoạn tiệt trùng với nhiệt độ cao (170ºC), sấy khô và có kiểm soát vệ sinh nên vi khuẩn có thể đã bị tiêu diệt hoặc không phát triển được. Hơn nữa, nguồn nguyên liệu bị báo cáo nhiễm khuẩn là đạm whey cô đặc, chỉ chiếm lượng nhỏ trong sữa. Ví dụ, các loại sữa 6-12 tháng có khoảng 0,5-1,2g whey trong 100 ml sữa và sữa cho trẻ 1-3 tuổi có khoảng 0,5-0,66g whey trong 100 ml sữa. Hiện nay cũng chưa có trường hợp bệnh nhân nào bị nhiễm Clostridium botulinum từ nguồn whey này được ghi nhận.
Tuy vậy, bác sĩ Hậu khuyến cáo với trẻ nhỏ phải rất thận trọng với sức khỏe vì các cơ quan của bé còn non yếu. Vì vậy, mặc dù nguy cơ mắc bệnh thấp nhưng vẫn không nên dùng sữa đã bị nghi ngờ nhiễm khuẩn cho tới khi có thông báo chính thức từ cơ quan quản lý.
Lê Phương
