Liên tiếp thời gian ngắn gần đây, hình ảnh những em nhỏ tử vong do hóc hạt nhãn được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội. Thực tế, đây không phải là ca hy hữu bị tử vong khi hóc dị vật mà trước đó đã có rất nhiều trường hợp.
Các chuyên gia y tế cho rằng, chính từ những sai lầm xử lý hóc dị vật cha mẹ hay mắc phải dưới đây mà nhiều trẻ có thể rơi vào tình trạng nguy hiểm tính mạng:
- Vuốt ngực xuôi: Đây là phản xạ tự nhiên hầu như các gia đình khi thấy trẻ sặc, nghẹn hay nôn ói thức ăn chính là việc dùng tay vuốt xuôi ngực trẻ. Các này là một sai lầm vì có thể khiến thức ăn chui sâu hơn vào phổi và đẩy bé vào tình trạng nguy hiểm.
Với trường hợp hóc xương cá, cách làm này càng cực kỳ nguy hại. Xương nhỏ, chỉ vướng sơ thì có thể nuốt cục cơm trắng hay vuốt ngực có thể đẩy xương trôi xuống được, nhưng với xương lớn, vị trí mắc khó là không thể.
- Dùng tay móc miệng bé: Đâu là điều không nên làm bởi do không xác định được chính xác vị trí của dị vật dẫn đến dị vật không những không được lấy ra mà còn bị rơi vào sâu hơn, thậm chí đi vào đường thở gây khó thở, tím tái và suy hô hấp. Ngoài ra dùng tay móc hoặc các vật cứng không đảm bảo vệ sinh để chọc, ngoáy trong họng dễ gây tổn thương họng trẻ, khiến họng bị trầy xước gây ra các biến chứng như viêm họng có mủ, viêm thanh quản... hoặc kích thích gây co thắt thanh quản.
Đã từng xảy ra không một trường hợp tử vong không đáng có khi bị hóc xương đã cố lấy tay móc, mấy hôm sau bị sưng phù ở vùng cổ. Khi vào viện, các bác sĩ phải đặt ống nội khí quản, phải thở bằng máy, tình trạng bệnh bị biến chứng nặng và anh này đã tử vong một tháng sau đó.
Những sai lầm trong cách xử lý hóc dị vật của cha me có thể gây nguy hại cho con. Ảnh minh họa
- Tức tốc bế đi bệnh viện mà không sơ cứu: Đối với trẻ bị hóc dị vật thì khâu cấp cứu tại chỗ rất quan trọng cần được làm ngay sau đó mới đưa đi bệnh viện. Khi thấy bé bị hóc, mặt tím tái không tiến hành sơ cứu ngay mà tức tốc bế đi bệnh viện thì nguy cơ tử vong của trẻ rất lớn. Ngược lại, để lâu mới đến bệnh viện sẽ khiến bị viêm nhiễm, áp xe chỗ hóc.
Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng – nguyên Trưởng khoa Nhi (BV Bạch Mai), đã có nhiều trường hợp trẻ bị tử vong vì bố mẹ không biết cách sơ cứu. Giống như hóc thạch, khi trẻ bị học hạt nhãn, hạt vải cũng nguy hiểm không kém.
Đối với trẻ chẳng may bị hóc dị vật, người lớn cần thực hiện ngay thủ thuật Heimlich để lấy dị vật. Nếu dị vật không bắn ra cần lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất.
Nguyên tắc của Heimlich là tạo một lực tác động mạnh, đột ngột vào 2 buồng phổi bằng cách vỗ từ lưng hoặc ép vào cơ hoành, mục đích tạo ra một áp lực lớn đột ngột trong đường hô hấp đẩy dị vật ra ngoài. Với trẻ nhỏ dưới 1 tuổi cần đặt trẻ nằm sấp đầu thấp trên một cánh tay, dùng lòng bàn tay kia vỗ lưng 5 lần mạnh và nhanh vùng giữa 2 xương bả vai, sau đó lật ngửa trẻ lại. Nếu còn khó thở, dùng 2 ngón tay ấn ngực 5 lần. Trẻ 5 – 7 tuổi thì đặt em bé vắt qua đùi, vỗ 5 cái vào vùng lưng phía sau phía trên ngực.
Nếu dị vật không ra thì cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất. Tuyệt đối không được thực hiện các cách như nói ở trên.
Các chuyên gia khuyến cáo, không chỉ có thức ăn mà ngay cả các đồ vật trong nhà cũng trở thành kẻ “giết người” với trẻ em. Vì thế ngoài việc quan sát trẻ, cha mẹ cần biết các cách sơ cứu dị vật, đặc biệt là đường thở cho trẻ để tránh những đáng tiếc xảy ra.
Khi cho trẻ ăn hoa quả, đặc biệt hoa quả có hạt cha mẹ cần để ý trẻ. Cha mẹ tuyệt đối không nên để trẻ tự ý ăn những thực phẩm dễ có nguy cơ khiến trẻ bị hóc như nho, nhãn, chôm chôm, lạc rang, hạt điều, xúc xích, kẹo cứng… mà nên có kiểm soát.
Hoa quả nên bóc hết hạt cho trẻ, kẹo nên cắn nhỏ không để cả viên để hạn chế nguy hiểm đối với trẻ. Tuyệt đối không được cho trẻ chạy, đùa nghịch hay nằm xuống trong khi ăn.
