Với những vấn đề sức khỏe nhẹ của bé, bố mẹ không nên quá lo lắng mà có thể xử lý ngay tại nhà, theo dõi tình trạng, trước khi đưa bé đi gặp bác sĩ. Tủ thuốc trong nhà cần luôn có những loại thuốc cơ bản và dụng cụ y tế cần thiết để chăm sóc bé kịp thời.
1. Nhiệt kế
Có rất nhiều nguyên nhân khiến bé bị sốt: mọc răng, tiêm văcxin, hay bị viêm nhiễm… Mẹ nên có một chiếc nhiệt kế trong tủ thuốc để có thể xác định độ sốt của bé, từ đó có cách xử lý hợp lý, quyết định chỉ cần hạ sốt tại nhà hay phải đưa đi bác sĩ.
Trên thị trường hiện nay có nhiều loại nhiệt kế, ngoài loại truyền thống là nhiệt kế thủy ngân thì còn xuất hiện thêm nhiệt kế điện tử.
Sử dụng nhiệt kế điện tử tiện lợi hơn rất nhiều khi đo nhiệt độ cho bé. Ảnh: Babycity
Sử dụng nhiệt kế thủy ngân có vẻ khó khăn hơn khi thời gian tối thiểu đặt cố định ở nách bé là 3 phút. Ngoài ra bạn cũng phải đặc biệt cẩn trọng hơn, đề phòng nhiệt kế vỡ và thủy ngân bay hơi ra ngoài có thể gây ngộ độc. Nhiệt kế điện tử có giá bán đắt hơn nhưng dễ sử dụng và an toàn hơn, đặc biệt đối với những bé hiếu động.
Có nhiều loại nhiệt kế điện tử có thể đo ở nách, miệng và hậu môn, chính xác tới 0,1 độ C, đo nhanh, sau 1 phút.
2. Thuốc hạ sốt
Nếu bé sốt nhẹ, bố mẹ chưa cần phải cho bé uống thuốc, có thể cho bé nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát, dùng nước ấm lau bàn chân, bẹn và nách cho bé.
Thuốc hạ sốt an toàn và phổ biến nhất hiện nay là paracetamol, có nhiều dạng bào chế khác nhau. Với trẻ lớn có thể cho uống dạng viên nén hoặc thuốc bột pha đều với nước. Trường hợp trẻ nhỏ, không chịu uống thuốc, dễ bị nôn trớ có thể dùng dạng thuốc đạn (đặt ở hậu môn). Trước khi đặt thuốc cho bé , mẹ phải rửa sạch tay bằng xà phòng và nước sạch. Nếu viên thuốc bị mềm, hãy cho vào tủ lạnh khoảng vài phút để cho cứng trở lại trước khi sử dụng. Dùng tay đút viên thuốc vào hậu môn, chiều sâu khoảng 1-2,5 cm. Nếu đút không đủ sâu, viên thuốc có thể bị rơi ra ngoài.
Các loại thuốc hạ sốt paracetamol chỉ nên cho bé dùng khi sốt trên 38,5 độ C. Cách sử dụng và liều lượng dùng đều được ghi ở vỏ hộp/bao thuốc. Liều lượng dùng thuốc tỷ lệ thuận với cân nặng của bé.
3. Miếng hạ sốt
Miếng hạ sốt có thể dùng cho bé khi bị sốt trên 38 độ C. Khả năng làm mát của miếng hạ sốt thấp hơn thuốc uống trực tiếp, tuy nhiên miếng hạ sốt còn có tác dụng trị vết thương cho bé.
Nếu bé bị ngã đến sưng và thâm tím da, mẹ có thể dùng miếng dán miếng hạ sốt dán đắp lên chỗ bị ngã. Phần gel lạnh sẽ làm co mạch máu mà không khiến bé khó chịu. Tuyệt đối không bôi dầu gió khi bé ngã sưng tím da. Nếu bôi dầu gió và xoa bóp, tình trạng vết thương sẽ càng nặng hơn, chỗ sưng không giảm. Một số mạch máu nhỏ do bị day sẽ càng chảy máu liên tục.
Khi bé bị sưng trán bươu đầu, bác sĩ Thu Kim (nguyên Trưởng khoa Nhi bệnh viện Việt Nam - Cu Ba, Hà Nội) cũng hay mách các mẹ dùng muối để làm giảm chỗ sưng cho bé bằng cách gói một nhúm muối vào trong một lớp khăn xô và chà nhẹ để làm xẹp “quả ổi”.
4. Muối biển sinh lý (NaCl 9%)
Tác dụng vệ sinh của muối biển sinh lý là không phải bàn cãi, mẹ có thể dùng để nhỏ mắt, nhỏ mũi, vệ sinh họng, lợi… cho bé.
Muốn lấy gỉ mũi cho bé, mẹ cũng có thể nhỏ nước muối sinh lý làm dung dịch mũi loãng ra và lấy bông tai trẻ em từ từ kéo cục gỉ ra.
Nước muối sinh lý rất tốt và cần thiết cho các bé nhưng khi bé không có vấn đề gì về đường hô hấp thì mẹ cũng không nên lạm dụng. Mẹ chỉ nên nhỏ nước mũi cho bé một lần mỗi tuần, hoặc nhỏ sau khi bé đi đến những chỗ bụi bặm. Lúc này, nước muối sinh lý có tác dụng giúp cho tấm thảm nhầy vận chuyển dễ dàng các chất bẩn ra ngoài.
Mẹ cũng có thể nhỏ nước muối sinh lý để vệ sinh mắt bé. Khi bé bị vật gì rơi vào mắt hoặc có gỉ mắt, mẹ nhỏ nước muối sinh lý để rửa trôi dị vật cho bé.
Ngoài ra, mẹ có thể dùng muối biển sinh lý để lau vết trầy xước khi bé bị ngã.
5. Xịt muối biển
Xịt mũi muối biển cũng là một dạng muối biển sinh lý nhưng dùng tiện lợi hơn. Tuy nhiên dạng xịt chỉ có thể sử dụng để xịt mũi và họng, không được dùng để xịt mắt cho bé. Với những bé dưới 1 tuổi chưa phải đánh răng và cũng chưa biết xúc miệng, xịt một lần sau khi ăn 15 phút giúp bé vệ sinh răng miệng rất tốt. Và khi xịt họng cho bé mẹ yên tâm là bé sẽ không nuốt quá nhiều nước muối vào họng như xúc miệng bằng nước muối.
Mẹ cũng chỉ nên dùng xịt khi bé đang có vấn đề về đường hô hấp hoặc bé vừa đi đường bụi bẩn về. Còn khi bé sức khỏe bình thường, mẹ chỉ nên xịt một lần một tuần.
6. Thuốc chống hăm
Các bé đóng bỉm rất dễ bị hăm, mẹ nên có sẵn thuốc chống hăm trong nhà như:
- Thuốc tím: Pha mỗi gói nhỏ với 2 lít nước sạch rửa vùng da hăm, thấm khô.
- Xanh methylen, Betadine: Sau khi vệ sinh và lau khô vùng da hăm, lấy tăm bông chấm thuốc bôi vào đó chỗ hăm.
- Thuốc mỡ Bepanthen (Dexpanthenol): Mỗi ngày bôi 2 lần một lớp thuốc mỏng lên vùng da bị hăm sau khi đã rửa sạch và thấm khô.
Những thuốc này an toàn và tiện lợi, đều không phải là thuốc bán theo đơn. Ngoài ra, thuốc mỡ Bepanthen cũng có tác dụng hữu hiệu khi bé bị muỗi, côn trùng đốt.
Kim Kim
