Các bậc cha mẹ dù ở thời đại nào cũng luôn đau đáu với câu hỏi: Thế nào là tốt nhất với con? Đặc biệt, trong nhịp sống hiện đại gấp gáp, sự bùng nổ của Internet, công nghệ, các thiết bị thông minh… cùng thực tế “thế hệ trẻ ngày càng giỏi giang” đã tác động mạnh đến tâm lý nuôi dạy con của hàng triệu cha mẹ.
Cha mẹ muốn con thành tài, nhưng trẻ có hạnh phúc?
Trong chuỗi hội thảo chia sẻ kết quả “Báo cáo tiếng nói trẻ em Việt Nam” được Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững (MSD) thực hiện vào tháng 4/2021 tại 7 tỉnh, thành phố, nhiều học sinh đã chia sẻ về những vấn đề trong mối quan hệ gia đình. Theo đó, các em cho biết chưa thực sự được lắng nghe và tham gia những vấn đề liên quan đến bản thân và gia đình như việc học tập, định hướng nghề nghiệp, vui chơi giải trí… Bố mẹ cũng đặt những áp lực về điểm số, sự thành công… lên hành trang khôn lớn của các em.
Bố mẹ đặt nhiều kỳ vọng lên hành trang khôn lớn của con
Thực tế, những người làm cha mẹ đều ít nhiều đặt kỳ vọng vào con trẻ. Điều này xuất phát từ tình yêu thương, bởi bậc cha mẹ nào cũng nỗ lực dành cho con những gì tốt nhất và mong muốn con có cuộc sống viên mãn, thành công sau này. Mong muốn, kỳ vọng đó không sai nhưng nếu bố mẹ không tìm hiểu suy nghĩ, ước mơ của con thì sẽ vô tình tạo ra sự căng thẳng, mệt mỏi, lo âu cho trẻ, từ đó dẫn đến những tổn thương tinh thần.
Theo nghiên cứu năm 2021 của Bộ Lao động, Thương binh & Xã hội, tỷ lệ trẻ em và vị thành viên Việt Nam mắc các bệnh về sức khỏe tinh thần là 15-29%. Tại tọa đàm về giải pháp sức khỏe tinh thần cho học sinh do Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội tổ chức ngày 8/4/2022, một chuyên gia từ UNICEF cũng chia sẻ: Việt Nam hiện có trên 3 triệu trẻ cần chăm sóc sức khỏe tinh thần. Những số liệu trên cho thấy vấn đề sức khỏe tinh thần và tâm lý trẻ em đang gia tăng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng này, trong đó bao gồm sự kỳ vọng từ cha mẹ.
Là mẹ của cậu con trai 15 tuổi, chị Kim Ngân (37 tuổi, Hà Nội) thừa nhận bản thân cũng vô tình đặt nhiều áp lực lên con: “Khi con lên lớp 6 - giai đoạn chuyển cấp quan trọng - cả nhà dành rất nhiều sự quan tâm. Đầu tư cho con học ngoại ngữ từ sớm, tôi muốn con thi vào trường chuyên, lớp chuyên Anh để tạo bước đệm cho việc học chuyên ở cấp 3 và đi du học sau này. Con cũng biết bố mẹ tốn nhiều tiền bạc cho đi học thêm nên dành nhiều tháng tự ôn luyện, không đi chơi hay tham gia các động ngoại khóa ở trường”.
Sau này, khi con trượt trường chuyên vì thiếu 1 điểm, chị Ngân mới nhận ra con nỗ lực vì bố mẹ muốn chứ không phải điều bé thật sự mong mỏi.
“Khi thi trượt, tâm lý con rất bất ổn, khép mình suốt cả tháng hè nên tôi lo lắng, đã tâm sự cùng con và nhận ra con vốn không thích học chuyên vì nhiều áp lực, thi chỉ bởi bố mẹ muốn. Con trượt nên thấy áy náy với bố mẹ, tự ti rằng mình kém cỏi. Tôi thấy buồn và hối hận vì nghĩ đỗ chuyên sẽ khiến con tự hào, nhưng hóa ra con lại không hạnh phúc”, chị Ngân chia sẻ.
Hạnh phúc là đích đến giúp cuộc sống ý nghĩa hơn
Trường hợp của chị Kim Ngân là ví dụ điển hình trong hàng nghìn câu chuyện về cách cha mẹ nuôi dạy con cái ngày nay. Các bậc phụ huynh loay hoay tìm lời giải cho tương lai con, mà không nhận ra điểm đến cuối cùng mọi người, bao gồm cả con trẻ, tìm kiếm trong các mối quan hệ, thu nhập, công việc hay trải nghiệm học tập chính là hạnh phúc.
Trong cuốn sách Your erroneous zones (tạm dịch: Hãy sống cho chính mình), tiến sĩ Wayne W. Dyer nhấn mạnh hạnh phúc không đến từ bên ngoài mà nảy mầm từ bên trong. Cha mẹ không thể mang hạnh phúc cho trẻ dựa trên các thang đo chủ quan. Hạnh phúc đó cần do trẻ tự khám phá, tìm kiếm trên hành trình trưởng thành. Nhiệm vụ của cha mẹ là đồng hành, bao dung và thấu hiểu để giúp con tìm ra hạnh phúc của chính mình.
Cha mẹ cần đồng hành trên hành trình giúp con tự kiếm tìm hạnh phúc.
Khi được tôn trọng, thấu hiểu và sống đúng với sở thích, đam mê, trẻ sẽ có xu hướng mạnh dạn học hỏi vấn đề mới, tự tin giải quyết các tình huống trong cuộc sống, cũng như tích cực kết nối với mọi người xung quanh.
Giá trị từ những đứa trẻ hạnh phúc, cũng là nguồn cảm hứng để chiến dịch “Gieo yêu thương, ươm mầm hạnh phúc” của Unilever ra đời. Chương trình là sự hợp tác giữa 3 thương hiệu Wall’s, Lifebuoy, OMO cùng Hội Bảo vệ Quyền trẻ em Việt Nam và các chuyên gia tâm lý hàng đầu trong việc khuyến khích cha mẹ nuôi dạy con bằng tình yêu thương, sự thấu hiểu và tôn trọng.
Qua chuỗi hoạt động trên nhiều nền tảng và chia sẻ thiết thực từ các chuyên gia tâm lý, chiến dịch “Gieo yêu thương, ươm mầm hạnh phúc” truyền cảm hứng để các bậc phụ huynh xóa tan định kiến xưa cũ về việc nuôi dạy con với 3 thông điệp chính:
- “Gieo nụ cười, ươm mầm hạnh phúc” đến từ nhãn hàng Wall’s - tạo cho con trẻ không gian yêu thương, nơi con được nhận được sự tôn trọng & thấu hiểu, để trẻ luôn lạc quan, tự tin trong việc khám phá thế giới xung quanh, giao tiếp xã hội và thể hiện bản thân.
- “Gieo sạch khuẩn, ươm mầm hạnh phúc” đến từ nhãn hàng Lifebuoy - bảo vệ sức khoẻ, sạch khuẩn cho gia đình, giúp con trẻ tự do phát triển trong môi trường an toàn về mặt thể chất.
- “Gieo hành động xanh, ươm mầm hạnh phúc” đến từ nhãn hàng OMO - khuyến khích con trẻ thỏa thích vui học, tự do khám phá thế giới xung quanh trên hành trình phát triển để lớn khôn mỗi ngày.
