Tiếng Việt là một môn học quan trọng trong hệ thống giáo dục của Việt Nam. Trong chương trình học tiếng Việt, học sinh được trang bị kiến thức về văn học, ngữ pháp, từ vựng, chính tả và các kỹ năng ngôn ngữ cơ bản như nghe, nói, đọc, viết. Các nội dung này được thiết kế một cách logic và theo từng cấp độ, từ đơn giản đến phức tạp, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển ngôn ngữ của học sinh ở từng giai đoạn. Tuy nhiên phải thừa nhận rằng ngày nay, ngay cả trẻ tiểu học cũng đối diện với không ít khó khăn đối với môn học này.
Một trường hợp điển hình như mới đây, phụ huynh của một học sinh tiểu học đã đăng tải bức ảnh chụp lại bài tập tiếng Việt của con mình lên mạng xã hội với mục đích nhờ vả sự hỗ trợ từ mọi người giúp tìm ra đáp án chính xác. Đứng trước bài điền từ vào chỗ trống trong câu, cả bố mẹ đều "bó tay", mãi vẫn không suy luận được đáp án phù hợp để hướng dẫn con làm bài.
Không còn cách nào khác, phụ huynh này đành phải "cầu cứu" cộng đồng mạng. Theo như hình ảnh được chị chia sẻ, đề bài yêu cầu điền vào dấu ba chấm để hoàn thành từ có nghĩa đang còn khuyết: ...ua ...ềnh với các chữ cái cho sẵn là "c/k/qu". Mặc dù đây là một bài tập tiếng Việt dành cho học sinh lớp 1, thế nhưng lại gây "vò đầu bức tai" cho cả phụ huynh. Nhiều bố mẹ đã lắc đầu chịu thua, không biết nên giải quyết thế nào. Thử thách này còn gây khó dễ cho người lớn thì làm sao một đứa trẻ lớp 1 có thể giải đáp được - không ít người thắc mắc.
Sau một số tranh luận về mức độ khó dễ của bài tập điền từ trên, chỉ có số ít phụ huynh gợi ý đáp án chính xác là một từ địa phương: "Cua kềnh". Trong đó, từ "kềnh" theo từ điển mang nghĩa là "quá cỡ, to hơn rất nhiều so với đồng loại". "Cua kềnh" ý chỉ những con cua có kích cỡ to.
Trên thực tế, "Cua kềnh" là từ địa phương khá phổ biến được nhiều người sử dụng ngày xưa. Tuy nhiên, từ này ở ngôn ngữ thời hiện đại lại gây khó hiểu với một số người, đặc biệt là những thế hệ trẻ không quen thuộc với những từ này. Đáp án "Cua kềnh" khiến không ít người ngao ngán vì quá khó đối với học sinh ở bậc tiểu học, và lại còn là năm đầu cấp 1.
Tuy nhiên, có ý kiến khác cũng đáng lưu ý là học sinh có thể đoán ra đáp án bằng cách áp dụng các quy tắc chính tả mà trẻ đang được học ở trường. Trong tiếng Việt, kết hợp nguyên âm "ua" thường đi cùng với phụ âm "c", còn kết hợp với nguyên âm "ênh" thì thường đi cùng với phụ âm "k".
Vì vậy, học sinh không nhất thiết phải hiểu rõ nghĩa của từ "Cua kềnh", mà chỉ cần vận dụng thành thạo được các quy luật ghép âm tiết. Với sự hướng dẫn và giải thích đơn giản từ giáo viên hoặc cha mẹ, trẻ hoàn toàn có thể tìm ra được đáp án chính xác khi rơi vào các dạng bài tập điền từ còn thiếu vào chỗ trống tương tự như trường hợp này.
Đối với các dạng bài tập điền từ, để giúp con học tốt thì bố mẹ có thể rèn luyện cho trẻ bằng những cách sau:
Thứ nhất, bố mẹ cần rèn luyện kỹ năng đọc và hiểu nghĩa từ cho trẻ. Điều này rất quan trọng vì để hoàn thành tốt bài tập điền từ, trẻ phải hiểu được ý nghĩa của từng từ và câu. Bố mẹ có thể đọc cùng con, thảo luận về nghĩa của các từ vựng trong bài, đồng thời yêu cầu con giải thích lý do lựa chọn một từ cụ thể nào đó, trẻ sẽ nắm vững kiến thức từ vựng và ứng dụng chúng hiệu quả hơn trong bài tập.
Thứ hai, bố mẹ cần hướng dẫn trẻ về các quy tắc chính tả khi viết. Các bài tập điền từ thường yêu cầu trẻ vận dụng kiến thức về kết hợp nguyên âm, phụ âm, cách viết đúng các vần, âm tiết. Vì vậy, bố mẹ cần giải thích rõ ràng các quy tắc này và hướng dẫn trẻ nhận biết, phân biệt chúng trong quá trình làm bài.
Thứ ba, bố mẹ cần rèn luyện kỹ năng suy luận, đoán từ cho trẻ. Trong nhiều bài tập điền từ, trẻ phải dựa vào ngữ cảnh, logic của câu để phán đoán từ phù hợp. Bố mẹ có thể khuyến khích trẻ suy nghĩ, phân tích câu, từ ngữ để đưa ra lựa chọn thích hợp. Điều này giúp trẻ phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề.
Thứ tư, bố mẹ cần tạo môi trường luyện tập tích cực cho trẻ. Việc chuẩn bị nhiều bài tập điền từ khác nhau, tạo không khí vui vẻ và khuyến khích con tích cực thực hiện sẽ giúp trẻ dần nắm vững kiến thức và kỹ năng cần thiết.
Cuối cùng, bố mẹ cần thường xuyên kiểm tra, nhận xét và giải thích cho trẻ. Việc chỉ ra những chỗ sai và giải thích lý do, đồng thời hướng dẫn con cách tự kiểm tra, chữa bài sẽ giúp trẻ rút ra được những bài học quý giá, từ đó hoàn thiện kỹ năng làm bài tập điền từ ngày càng tốt hơn.
Với việc kết hợp các giải pháp trên, bố mẹ sẽ góp phần rất lớn vào việc nâng cao khả năng hoàn thành các bài tập điền từ của trẻ.
