Có người bảo tôi phải dạy cháu nhưng tôi không biết cách nào, nhờ chuyên gia tư vấn giúp. (Ngọc Minh, Hà Nội)
 |
| Ảnh minh họa: Myfamilyadvices.com. |
Trả lời
Trẻ nói ngọng có thể do các nguyên nhân sau:
- Trẻ nói ngọng một phần do sự yếu kém của các cơ hàm, làm chậm sự phát triển của bộ máy phát âm ở trẻ. Vì vậy, để luyện tập cho con, bạn hãy để con thường xuyên vận động cơ hàm bằng việc cho trẻ nhai bánh quy giòn, trái cây, rau, các loại thịt.
Để phát triển các cơ má và lưỡi, hãy cho con luyện tập động tác súc miệng. Dạy con lăn một vật từ má này sang má khác. Với các biện pháp này, con sẽ nói rõ ràng hơn. Không để con mút tay vì mút tay cũng khiến con nói ngọng.
Hoặc nếu cần thiết hơn bạn nên đưa con đến chuyên gia chỉnh âm để được sự hỗ trợ tốt nhất.
- Nguyên nhân thứ 2 có thể do trẻ tập nhiễm từ người khác (bạn bè hoặc người giúp việc nói ngọng). Cách sửa:
+ Khi trẻ nói ngọng những âm như thế thì bạn nên nhắc lại từ đó thật chậm và rõ ràng, bảo trẻ hãy nhìn vào miệng mẹ và thử nhắc lại xem có đúng không? Trẻ thích thú thì sẽ sửa được ngay. Thường thì trẻ sẽ quên và lặp lại điều đó nhưng mình nên kiên trì tập cho trẻ, sau vài lần là trẻ sẽ nói chính xác.
+ Trò chuyện hằng ngày sẽ khiến con cải thiện và tăng nhanh chóng vốn từ vựng.
+ Với những từ trẻ hay nói nhầm, cha mẹ nên làm mẫu (ví dụ phải uốn lưỡi, đặt lưỡi ra sao...). Bạn có thể giúp con tập đọc trước gương, khi đọc sai thì khuyến khích đọc lại ngay. Mỗi khi trẻ làm đúng thì cha mẹ nên khen ngợi để trẻ vui và phát huy.
+ Bạn tuyệt đối không nên nhại lại hoặc cười phá lên với giọng nói ngọng của trẻ, dù chỉ là trêu đùa cho vui. Làm như vậy, con sẽ không ý thức được việc mình cần phải phát âm chuẩn quan trọng như thế nào, thậm chí, trẻ càng phát huy cách nói ngọng để mọi người thấy vui.
Cha mẹ phải thật kiên trì dạy con nói thật chậm, từng từ, từng câu và hỗ trợ con tối đa.
Chúc bé của bạn nhanh tiến bộ!
Thạc sĩ Trần Thành Nam
Trung tâm hỗ trợ tâm lý cộng đồng SPC
