Bệnh tay chân miệng (HFM) là một bệnh nhiễm trùng do vi rút phổ biến gây ra các vết phồng rộp đỏ gây đau đớn trong miệng và cổ họng, trên bàn tay, bàn chân và vùng quấn tã (đối với trẻ đang còn dùng bỉm, tã). HFM dễ lây lan và dễ dàng lây lan cho người khác khi tiếp xúc với tay chưa rửa sạch, phân, nước bọt (khạc nhổ), chất nhầy từ mũi hoặc chất lỏng từ các mụn nước.
Bệnh chân tay miệng thường gặp ở trẻ từ sơ sinh đến dưới 5 tuổi. (Ảnh minh họa)
Trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ cao nhất đối với bệnh chân tay miệng, vì bệnh nhiễm trùng phổ biến ở các trung tâm chăm sóc trẻ em, trường mầm non và những nơi khác có trẻ em ở gần.
Ngoài mụn nước, trẻ em thường bị sốt trong vài ngày và có thể bị mất nước vì khó nuốt chất lỏng. Các triệu chứng thường hết trong vòng một tuần và trẻ hồi phục hoàn toàn. Không có cách chữa khỏi bệnh chân tay miệng và không có vắc xin để ngăn ngừa nó, nhưng bác sĩ có thể đề nghị chăm sóc tại nhà để giúp bé thoải mái hơn trong quá trình hồi phục.
Trẻ bị chân tay miệng kiêng gì cho nhanh khỏi?
Đối với chế độ ăn uống
- Tránh ăn các loại thực phẩm giàu arginine: Arginine là một loại axit amin có khả năng làm virus sản sinh nhiều hơn. Nếu bé ăn những loại thực phẩm này có thể khiến tình trạng bệnh nặng hơn. Do đó, mẹ không nên cho trẻ ăn các loại thực phẩm có chứa nhiều thành phần arginine như đậu phộng, socola, nho khô, các loại hạt.
Trẻ bị chân tay miệng cần chú ý đến chế độ ăn uống. (Ảnh minh họa)
- Tránh ăn các loại thức ăn cứng, cay nóng hoặc quá mặn: Do trẻ bị chân tay miệng sẽ xuất hiện các vết loét trong khoang miệng và cổ họng. Khi ăn phải thức ăn cứng, cay nóng hoặc quá mặn sẽ khiến cho các vết loét bị kích ứng nặng làm bé cảm thấy đau rát, khó chịu và lâu lành hơn.
- Tránh các loại thực phẩm giàu chất béo bão hòa: Trẻ nên tránh ăn nhiều thịt, các loại thực phẩm giàu chất béo khác như bơ, phô mai vì có thể khiến da tiết dầu nhiều, làm cho tình trạng phát ban trở nên trầm trọng hơn.
Thay đổi chế độ ăn mềm trong vài ngày và khuyến khích uống nhiều nước. Đồ uống mát lạnh, sữa chua, món tráng miệng, bánh pudding thường được khuyến khích. Cho trẻ súc miệng bằng nước sạch sau bữa ăn.
Đối với chế độ sinh hoạt
- Kiêng cho trẻ đến những nơi đông người: Khi bị nhiễm virus, trẻ thường bị sốt hoặc nổi mụn nước trên da và trong miệng. Do đó, để ngăn chặn sự lây lan của bệnh tay chân miệng, cha mẹ hãy cho trẻ nghỉ học và ở nhà từ 7-10 ngày để theo dõi các biểu hiện.
- Kiêng gãi hoặc chạm vào các vết ban: Những nốt phát ban thường xuất hiện tại bàn tay hoặc bàn chân nên cần được giữ sạch sẽ và không được che đậy. Cần phải rửa sạch vùng da bằng xà phòng và nước ấm rồi lau khô.
Cha mẹ nên kiêng cho trẻ gãi hoặc cào lên các nốt ban. (Ảnh minh họa)
Nếu vết ban nổi phồng rộp lên, hãy chấm một chút thuốc mỡ kháng sinh để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và băng lại bằng một miếng băng nhỏ. Đồng thời, không nên đụng vào những vết loét ở đầu lưỡi và môi sẽ khiến trẻ đau và dẫn đến biếng ăn, sợ hãi.
- Không nên cho trẻ dùng các loại thìa, dĩa sắc nhọn: Những vật dụng này có thể sẽ làm tổn thương các vết loét miệng của bé, khiến cho bé cảm thấy khó chịu hơn.
- Không nên kiêng tắm: Hầu hết, rất nhiều cha mẹ thường hạn chế cho trẻ tiếp xúc với nước để không làm ảnh hưởng đến những nốt ban. Tuy nhiên, điều này là hoàn toàn sai lầm bởi có thể sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, dễ dẫn đến nhiều biến chứng khác.
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh chân tay miệng ở trẻ
Các vết phồng rộp do chân tay miệng gây ra có màu đỏ với một bong bóng dịch nhỏ ở trên. Chúng thường bong tróc, để lại vết loét, vết loét có nền hơi đỏ. Lòng bàn chân và lòng bàn tay có thể nổi mẩn đỏ trông giống như những nốt đỏ phẳng hoặc mụn nước đỏ.
Đôi khi, phát ban màu hồng có thể được nhìn thấy trên các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như mông và đùi. Tuy nhiên, một số trẻ sẽ không gặp vấn đề gì ngoài vết loét ở phía sau cổ họng.
Cha mẹ có thể khó nhận biết trẻ (đặc biệt là trẻ rất nhỏ) có bị bệnh tay chân miệng hay không nếu vết loét chỉ ở bên trong miệng hoặc cổ họng. Trẻ rất nhỏ có thể không thông báo được rằng chúng bị đau họng, nhưng nếu trẻ bỏ ăn hoặc uống, hoặc muốn ăn hoặc uống ít hơn, đó là dấu hiệu cho thấy có điều gì đó không ổn.
Khi trẻ bị chân tay miệng cũng có thể có các biểu hiện như:
- Bị sốt, đau nhức cơ hoặc các triệu chứng giống cúm khác.
- Trở nên cáu kỉnh hoặc ngủ nhiều hơn bình thường.
- Bắt đầu chảy nước dãi (do nuốt đau).
- Chỉ muốn uống chất lỏng lạnh.
Bệnh tay chân miệng ở trẻ em được điều trị như thế nào?
Phụ huynh có thể cho trẻ uống acetaminophen hoặc ibuprofen nếu bé bị đau nhức hoặc khó chịu. Không bao giờ cho trẻ em hoặc thanh thiếu niên uống aspirin vì nó có thể gây ra một chứng bệnh hiếm gặp nhưng nghiêm trọng gọi là hội chứng Reye .
Hiện nay, chưa có thuốc hoặc vacxin điều trị bệnh chân tay miệng ở trẻ. (Ảnh minh họa)
Thực phẩm lạnh như kem, sinh tố và kem que cũng giúp làm tê khu vực này và sẽ là món ăn được khuyến khích cho những trẻ khó nuốt (và cả những trẻ không nuốt được!). Tránh đồ uống nóng, nước ngọt và thức ăn có tính axit (nước cam quýt, nước sốt cà chua,...) vì chúng có thể làm cơn đau trở nên tồi tệ hơn.
Trẻ em bị phồng rộp ở bàn tay hoặc bàn chân nên giữ các khu vực này sạch sẽ và không được che đậy. Rửa sạch da bằng xà phòng ấm và nước, và lau khô. Nếu vết phồng rộp nổi lên, hãy chấm một chút thuốc mỡ kháng sinh để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và băng lại bằng một miếng băng nhỏ.
Đảm bảo rằng con bạn uống nhiều nước để giữ đủ nước. Hãy gọi cho bác sĩ nếu bé vẫn rất cáu kỉnh, không thể dỗ dành được, trở nên uể oải hoặc có các dấu hiệu mất nước, chẳng hạn như miệng khô hoặc dính, mắt trũng hoặc giảm lượng nước tiểu.
Có thể phòng ngừa bệnh tay chân miệng ở trẻ em không?
Để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh tay chân miệng, hãy để trẻ em ở nhà không đi học và chăm sóc trẻ em trong khi chúng bị sốt hoặc nổi mụn nước trên da và trong miệng.
Rửa tay là cách bảo vệ tốt nhất. Nhắc nhở mọi người trong gia đình bạn rửa tay sạch sẽ và thường xuyên, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh hoặc thay tã, và trước khi chuẩn bị hoặc ăn thức ăn. Đồ chơi dùng chung trong các trung tâm chăm sóc trẻ em, khu vui chơi nên được làm sạch thường xuyên bằng chất khử trùng vì nhiều loại vi rút có thể sống trên đồ vật trong vài ngày.
Nuôi con khoẻ, dạy con khôn lớn
