Bên cạnh ứng dụng làm đồ trang trí cho các văn phòng, nhà ở, cây còn có nhiều công dụng thiết thực như đuổi muỗi, giảm căng thẳng, tăng cường trí nhớ, chữa bệnh,.. nhờ vào tinh dầu và hương thơm.
1. Đặc điểm cây hương thảo
Cây hương thảo hay cây tây dương chổi là loại thực vật có hoa thuộc họ nhà hoa môi. Hương thảo có danh pháp khoa học là Rosmarinus officinalis L. Cái tên Rosmarinus được đặt theo tiếng Latin, trong đó Ros có nghĩa là sương, marinus ý chỉ biển, gọi đầy đủ là sương của biển. Chúng nhắc người ta nhớ đến bờ biển vùng Địa Trung Hải – nơi khai sinh ra giống cây hương thảo. Cây sống tốt trong điều kiện khí hậu nhiệt đới, nên Việt Nam là môi trường lý tưởng cho cây phát triển mạnh.
Thân hương thảo nhỏ, phân nhánh, cao từ 1 – 2 m, thường mọc thành bụi. Lá cây hình dải, dẹp, có màu xanh sẫm, có mép gập xuống, nhẵn ở mặt trên và có lông trắng ở mặt dưới. Hoa hương thảo dài cỡ 1cm, có màu lam nhạt. Điểm đặc trưng của hương thảo là có mùi thơm dễ chịu nên được nhiều gia đình và văn phòng lựa chọn bài trí trong phòng.
2. Cây hương thảo có tác dụng gì?
Hương thảo được xem là loại cây dễ trồng, dễ sống và không tốn nhiều thời gian chăm sóc. Bên cạnh công dụng làm đồ trang trí cho các văn phòng, nhà ở, cây còn có nhiều công dụng thiết thực nhờ vào tinh dầu và hương thơm.
Hương thảo có vị chát, hơi se, nóng, có mùi nên được ứng dụng trong quá trình điều trị chứng rối loạn tiêu hóa, đau dạ dày nhờ khả năng chuyển máu, tẩy uế, gây sự dồn máu ở vùng bụng, kích thích sự tiết ở ruột, dạ dày. Hương thảo chủ yếu chứa tình dầu. Trong đó gồm: borneol, camphor, terpen, acetat bornyl, cineol, sesquiterpen, a-pinen. Lượng tinh dầu trong cây khô chiếm 1,1 – 2 % ở lá, 1,4% ở hoa. Do đó, người ta thường sử dụng tinh dầu hương thảo để thông ruột, lợi mật, lợi tiểu.
Ngoài ra, tại Châu Âu, lá hương thảo được dùng làm thuốc pommat, xoa trị đau nửa đầu và thấp khớp. Nước hãm từ một nắm lá với 500ml nước dùng còn có công dụng tốt trong việc rửa vết thương, nhiễm trùng lâu khỏi.
Không chỉ dừng lại ở đó, hương thảo còn cực tốt cho sản phụ và trẻ nhỏ. Các bà mẹ rơi vào tình trạng mệt mỏi, căng thẳng và thường xuyên cáu gắt nhờ hương thơm của hương thảo mà thấy nhẹ nhõm, vui vẻ và đặc biệt là đỡ nghén hơn. Ngoài ra, tinh dầu của cây còn kích thích phát triển trí não của trẻ, giúp trẻ hoạt bát hơn, học tốt và nhanh thuộc bài hơn.
Mùi thơm cây hương thảo có thể giúp giải tỏa căng thẳng, chống buồn ngủ, tăng cường khả năng ghi nhớ. Điều này rất quan trọng với dân văn phòng bởi chúng quyết định lớn đến hiệu quả làm việc của bạn. Đồng thời, tinh dầu hương thảo còn là vũ khí mạnh trong việc đuổi các loại côn trùng gây hại một cách tự nhiên nhờ việc cây tiết ra tinh dầu mà không cần dùng đến các chất hóa học. Do đó, đừng chần chừ mà hãy sắm ngay cho mình chậu hương thảo đặt ban công, cửa sổ và cầu thang nhé.
Trong thực phẩm, hương thảo dùng để làm cây gia vị cực kỳ đặc biệt vì nó có vị đắng nhẹ rất quyến rũ, mùi của hương thảo có thế át mùi tanh của thịt cá, tạo thêm vị đặc biệt khi làm các món nướng như pizza, gà nướng, tôm nướng.
Không chỉ có tính ứng dụng cao trong chữa bệnh, nấu ăn, hương thảo là thành phần không thể thiết trong công nghệ sản xuất dược mỹ phẩm. Các chất chiết xuất từ hương thảo thường được đưa vào xà phòng, kem dưỡng da và trị liệu xoa bóp.
3. Ý nghĩa cây hương thảo
Từ xưa, người ta đã tin rằng: hương thảo là biểu tượng cho lòng trung thành đồng thời có khả năng kết nối giữa 2 thế giới, có khả năng trừ tà ma, mang lại may mắn, bình an cho gia chủ.
4. Cách trồng cây hương thảo
Một loại cây nhỏ bé mà sở hữu vô vàn ứng dụng thiết thực như vậy, bạn đã có chưa? Nếu chưa, hãy cùng bắt tay vào trồng cây với vài bước đơn giản chúng tôi đề cập dưới đây nhé.
- Chọn cây:
Hương thảo có thể trồng từ cắt cành nhân giống hoặc mua sẵn cây tại các cửa hàng có bán. Nếu như cắt cành thì chiều dài cành cắt khoảng 5 - 10cm tỷ lệ sống của cành sẽ khoảng 70 - 90%. Có nhiều loại hương thảo với những đặc điểm riêng biệt. Có những cây phát triển cao và rậm, một số cây có xu hướng leo. Cây có hoa màu tím, cây lại có hoa sắc xanh hoặc trắng. Người ta ưa chuộng nhất là cây Hương Thảo thân thẳng trồng chậu hoặc nở hoa tím. Do đó, nếu lựa chọn mua sẵn thì giống thân trắng là đẹp nhất.
- Giâm cành:
Trước hết, chọn nhánh hương thảo khỏe mạnh, dùng dao cắt một đoạn khoảng 10cm, tuốt sạch 3 – 4cm ở đoạn đã cắt. Sau đó, cắm cành vào ly nước lạnh (đảm bảo nước không ngập đến lá để tránh ngập úng). Cuối cùng, đặt nhánh cây ở nơi khô thoáng, ánh sáng nhẹ. Sau 3 tuần khi nhánh mọc rễ thì đem trồng chậu. Lưu ý rằng, cây hương thảo rất phù hợp nơi có khí hậu mát mẻ nên kỹ thuật trồng hương thảo giâm cành cho hiệu quả tốt nhất trong điều kiện khí hậu ấm ấp vào cuối xuân, đầu thu.
- Đất trồng:
Do cây hương thảo có bộ rễ khá nhạy cảm và cần sự thoát nước tốt nên hương thảo hợp với đất tơi xốp, đủ ấm và giàu chất dinh dưỡng.
5. Cách chăm sóc cây hương thảo
- Ánh sáng:
Chọn nơi có bóng râm mát hoặc nơi có độ ẩm là phù hợp, nếu đặt ở chỗ nắng nóng thì lá sẽ bị cháy, teo dần, khô tinh dầu và cây sẽ chậm phát triển hoặc chết. Vị trí nên để cây ở nơi có ánh nắng vào buổi sáng sẽ giúp lá cây hương thảo xanh hơn.
- Tưới nước:
Hương thảo dễ sống nên bạn chỉ cần tưới đẫm vào buổi sáng là được. Trong trường hợp thời tiết hành khô, có thể bổ sung thêm nước cho cây vào chiều giúp làm mát cây. Tuy nhiên, đừng tưới quá nhiều trong một lần bởi chúng dễ gây ứ đọng nước dưới đáy chậu, gián tiếp gây thối rễ.
- Phân bón:
Chế độ phân bón cần đều đặn mỗi tuần với liều lượng nhỏ. Cây hương thảo cao từ 35 - 50cm chỉ cần 100 - 200ml/gốc mỗi tuần. Ngâm một muỗng cafe phân NPK tím (15-5-20- 3,5 TE) trong 1 lít nước khoảng 12 giờ để phân tan hết rồi tưới đều dưới gốc cây vào chiều mát. Thỉnh thoảng có thể thay đổi bằng phân Super Lân, phân hạt Dynamic lifter với liều lượng ngâm tương tự. Kèm vào đó là sử dụng phân bón lá như B1 và phân NPK để bón cho cây.
- Phòng bệnh:
Khi hương thảo bị sâu ăn lá hoặc lá đổi sang màu trắng bạc, có đốm lá, bạn nên dùng thuốc bảo vệ thực vật Sec Saigon phun nhẹ cho cây. Tuy nhiên, chú ý chỉ phun khi cây trồng ngoài vườn. Đối với cây trồng chậu trong nhà có thể thay thế bằng thuốc xịt muỗi, hoặc mang cây ra vườn rồi mới phun thuốc để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Đồng thời, thường xuyên cắt tỉa lá, loại bỏ cành héo khô cũng là phương pháp tốt phòng sâu bệnh cho cây.
