Đây là công trình do KTS hoàng thúc hào và Nguyễn Duy Thanh cùng cộng sự ở văn phòng Kiến trúc 1+1> 2 hoàn thành vào cuối năm 2010. Công trình đã nhận hàng loạt giải thưởng như Giải thưởng kiến trúc xanh châu Á (Green Leadership Award 2011 (Singapore); Đứng thứ hai giải thưởng Gold Medal của Barbara Cappochin Prize 2011 (Hội Kiến trúc sư Thế giới); Shortlist hạng mục số 1 - Civic and Community tại World Architecture Festival 2011; Giải 3 giải thưởng Kiến trúc quốc gia 2010...
 |
| Toàn cảnh công trình. |
Công trình vừa kế thừa cấu trúc nhà năm gian Bắc Bộ, vừa thấp thoáng nếp nhà sàn Mường, có phong thủy đắc địa, thế tựa sơn, tránh gió bão, lũ quét, mặt hướng thẳng ra thung lũng. Cấu trúc không gian tổng thể theo lớp. Lớp trước là khoảng sân thoáng, nơi diễn ra các hoạt động ngoài trời. Không gian sinh hoạt chính ở lớp giữa, gồm hai tầng. Tầng trên là nhà trẻ, lớp mẫu giáo kết hợp thư viện, hội họp thôn..., các chức năng đan xen linh hoạt. Hàng hiên rộng gắn liền vạt cỏ xanh giữ vai lớp đệm, tầm nhìn xa. Tầng trệt ăn vào khoảng lõm triền dốc, tránh gió đông bắc, hút gió địa hình đông nam nên nhà ấm về đông, mát về hè. Không gian mở ra lớp sau, hướng lên núi và rừng tre. Dân làng tụ họp, tổ chức làm nghề phụ. Trẻ con, người già có thể sinh hoạt ở tầng trệt trong những ngày giá rét hay nắng gắt…
 |
| Đường hầm đối lưu gió. |
Ý tưởng tạo đường hầm đối lưu gió, khoảng elip thông tầng, những bậc cỏ, triền vát, mái lấy sáng... đều cùng để kết nối không gian trước - sau, trong - ngoài, trên - dưới thành chuỗi không gian mở liên hoàn. Các kiến trúc sư đã đưa ra giải pháp kết cấu đơn giản, tiết kiệm, sử dụng vật liệu địa phương sẵn có theo nguyên tắc: Thống nhất trong tương phản đa dạng. Tầng trệt xây đá gồ ghề, thô, kết hợp cửa tre, trần trúc tinh, mảnh tạo sự ấm cúng, cân bằng. Tầng trên trình đất nâu mịn. Đá đất nặng ở dưới, vì kèo tre, lợp lá nhẹ phía trên.
Hệ thống pin mặt trời, bể thu lọc nước mưa, gió địa hình, đèn LED tiết kiệm điện, bể phốt 5 khoang không ô nhiễm môi trường. Một chuỗi thử nghiệm những giải pháp kiến trúc xanh, tiết kiệm năng lượng, thân thiện với môi trường. Dân làng trực tiếp dựng ngôi nhà và chính họ sẽ thụ hưởng hiệu quả không gian cũng như tiện ích của từng yếu tố: Đá, đất, tre, lá, không khí, gió, nắng, âm thanh núi rừng.
 |
| Nơi trẻ con đọc sách. |
Công trình ra đời với mục tiêu tăng cường liên kết cộng đồng, góp phần phát triển bản sắc khu vực, là mô hình có thể nhân rộng tại các vùng nông thôn đồi núi trung du. Trên thực tế, lâu nay người dân trong thôn quanh năm bán sức lao động ra thị trấn, ra thành phố. Những người ở lại thì vẫn tiếp tục làm ruộng vất vả. Họ không còn thời gian quan tâm tới học hành, tới sự phát triển văn hóa tinh thần của con cái cũng như chính họ. Bên cạnh đó, sự gia tăng cách biệt giữa thành thị với nông thôn do quá trình bùng nổ đô thị và phát triển kinh tế đã khiến mối liên hệ cộng đồng ngày càng lỏng lẻo và có nguy cơ tan rã. Tại các thôn bản vùng núi, trung du, những không gian sinh hoạt cộng đồng, những trường lớp mẫu giáo, trạm thông tin, thư viện vẫn là thứ xa xỉ, nếu có thì hết sức tạm bợ, rơi vào hình thức, không bản sắc.
| Xem thêm hình ảnh của công trình |
Tâm Anh
Ảnh: 1+1>2
