Lan hồ điệp là loài hoa đẹp được nhiều người ưa chuộng, vì hoa có màu sắc sặc sỡ, hoa lâu tàn và được mệnh danh là “nữ hoàng hoa lan”. Trưng một chậu lan hồ điệp trong nhà sẽ khiến cả không gian bừng sáng và khiến nhà trông sang hơn hẳn.
Tuy nhiên, việc chăm sóc lan hồ điệp không hề đơn giản, nó có yêu cầu tương đối cao về môi trường, không phù hợp với người mới bắt đầu trồng hoa hoặc những người không có thời gian. Chính vì vậy, nhiều người đã đưa nó vào “danh sách đen”. Dưới đây là 5 lý do chính khiến nhiều người e ngại khi trồng lan hồ điệp.
1. Lan hồ điệp có yêu cầu rất cao về nhiệt độ và độ ẩm
Lan hồ điệp có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, thích môi trường ấm áp và ẩm ướt. Nhiệt độ thích hợp để lan hồ điệp phát triển là 16-30 độ C, không thể vượt quá 32 độ C vào mùa hè và không thể thấp hơn 10 độ C vào mùa đông.
Nếu nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, lan hồ điệp sẽ ngừng phát triển hoặc bị hư hại do sương giá. Vì vậy, cần chú ý che nắng, làm mát vào mùa hè, cách nhiệt và chống lạnh vào mùa đông.
Lan hồ điệp cũng rất nhạy cảm với độ ẩm và cần duy trì độ ẩm tương đối từ 60-80%. Nếu không khí quá khô, lá sẽ co lại, chuyển sang màu vàng và rụng. Nếu không khí quá ẩm, rễ cây lan hồ điệp sẽ dễ bị thối rễ, nấm mốc, nhiễm bệnh và côn trùng gây hại.
Vì vậy, hãy chú ý tăng độ ẩm không khí trong mùa khô, có thể dùng bình xịt phun nước lên lá hoặc đặt khay nước xung quanh chậu cây. Trong mùa mưa chú ý thông gió để tránh ứ đọng nước trong chậu.
2. Lan hồ điệp có yêu cầu rất khắt khe về đất và nước tưới
Lan hồ điệp là một loại cây biểu sinh không cần đất để cung cấp chất dinh dưỡng nhưng hấp thụ độ ẩm và chất hữu cơ từ không khí thông qua hệ thống rễ của nó. Vì vậy, giá thể trồng lan hồ điệp thường được sử dụng bao gồm lá thông, vỏ đậu phộng, xơ dừa,… Nếu bạn sử dụng đất thông thường để trồng lan hồ điệp thì hệ thống rễ sẽ bị thiếu oxy, đen và thối.
Lan hồ điệp cũng rất khắt khe trong việc tưới nước. Khi tưới nước, đợi cho đến khi bề mặt giá thể khô mới tưới thật kỹ, không tưới quá nhiều hoặc quá thường xuyên, nếu không sẽ gây thối rễ. Khi tưới nước, chú ý không để nước nhỏ giọt vào giữa lá hoặc hoa để tránh cây mắc bệnh hoặc rụng hoa.
Thời điểm tưới nước tốt nhất là vào buổi sáng hoặc buổi chiều khi trời trong và có nắng, nhiệt độ nước phải gần bằng nhiệt độ phòng. Tần suất tưới nước nên được điều chỉnh theo sự thay đổi theo mùa và môi trường. Thông thường, tưới nước 2-3 ngày một lần vào mùa xuân và mùa thu, mỗi ngày một lần vào mùa hè và cách tuần một lần vào mùa đông.
3. Lan hồ điệp có yêu cầu khắt khe về ánh sáng và phân bón
Lan hồ điệp là loại cây bán bóng râm, cần lượng ánh sáng khuếch tán vừa phải để thúc đẩy sinh trưởng và ra hoa, nhưng không chịu được ánh nắng mạnh trực tiếp chiếu vào. Nếu không đủ ánh sáng, lá của lan hồ điệp sẽ chuyển sang màu xanh đậm, sinh trưởng chậm và có ít hoặc không có hoa. Nếu ánh sáng quá mạnh, lá lan hồ điệp sẽ chuyển sang màu vàng, có vết cháy hoặc khô héo.
Vì vậy, để đáp ứng đúng nhu cầu về ánh sáng của lan hồ điệp, người ta thường đặt cây trong nhà trên bậu cửa sổ có ánh sáng tán xạ hoặc phủ tấm chắn bên trên để chắn một phần ánh sáng mặt trời.
Lan hồ điệp là loại cây không cần đất, nguồn dinh dưỡng chủ yếu là chất hữu cơ trong không khí và muối vô cơ do phân bón cung cấp. Vì vậy, hãy bón phân cho lan hồ điệp đúng cách để bổ sung các yếu tố cần thiết cho cây phát triển và nở hoa.
Khi bón phân, chú ý sử dụng phân lỏng pha loãng và thực hiện sau khi tưới nước để tránh dư lượng phân bón gây hư hại bộ rễ.
Tần suất bón phân cần được điều chỉnh theo mùa vụ và tình trạng sinh trưởng. Thông thường, bón phân cách tuần trong mùa sinh trưởng cao điểm, cách tháng trong mùa sinh trưởng chậm và ngừng bón phân khi nhiệt độ thấp. Tùy theo từng giai đoạn sinh trưởng khác nhau mà lựa chọn loại phân bón, phân đạm thường được sử dụng trong thời kỳ sinh trưởng, phân lân và kali chủ yếu được sử dụng trước và sau thời kỳ ra hoa.
4. Việc phòng trừ sâu bệnh cho lan hồ điệp là rất quan trọng
Mặc dù lan hồ điệp rất đẹp nhưng nó cũng dễ bị nhiễm các loại sâu bệnh khác nhau, ảnh hưởng đến sự phát triển và giá trị làm cảnh của nó. Vì vậy, hãy chú ý kiểm tra thường xuyên và phun thuốc phòng bệnh cho lan hồ điệp để hạn chế sâu bệnh xuất hiện.
Các bệnh thường gặp bao gồm:
- Thối rễ: Nguyên nhân do tưới quá nhiều nước hoặc thoát nước kém dẫn đến thiếu oxy hoặc nhiễm nấm ở rễ. Các triệu chứng bao gồm rễ bị đen, mềm và có mùi hôi. Biện pháp phòng trừ là ngừng tưới nước kịp thời, cắt bỏ rễ thối và khử trùng bằng hóa chất. Đồng thời, cải thiện điều kiện thoát nước và điều chỉnh tần suất tưới nước.
- Cháy lá: Điều này là do mô lá bị hoại tử do ánh nắng trực tiếp chiếu vào hoặc nhiệt độ quá cao. Các triệu chứng bao gồm xuất hiện các mảng khô màu vàng hoặc nâu trên lá. Biện pháp phòng trừ là che nắng, làm mát kịp thời, tránh ánh nắng trực tiếp, đông thời duy trì độ ẩm không khí và điều kiện thông gió.
- Héo, vàng lá: Nguyên nhân là do mô lá bị mất nước vì nhiệt độ thấp hoặc không đủ nước. Các triệu chứng bao gồm lá chuyển sang màu vàng, khô, rụng,… Biện pháp phòng trừ là tăng lượng nước kịp thời và giữ ẩm cho rễ. Đồng thời, tăng nhiệt độ để tránh hư hỏng do đóng băng ở nhiệt độ thấp.
Các loài gây hại phổ biến bao gồm:
- Rệp: Đây là loài côn trùng nhỏ hút nhựa cây làm lá chuyển sang màu vàng, biến dạng và rụng. Phương pháp kiểm soát là phun cây bằng nước xà phòng hoặc thuốc trừ sâu để diệt rệp, đồng thời nên loại bỏ cỏ dại xung quanh.
- Mạt: Là loại bọ nhỏ sống đặc biệt trên cây lan hồ điệp, có thể gây ra các đốm trắng bạc hoặc khiến lá bị biến dạng. Phương pháp kiểm soát là phun thuốc diệt trừ sâu, đồng thời cải thiện độ ẩm không khí và điều kiện thông gió.
- Bướm đêm: Đây là loài bướm nhỏ ăn hoa lan hồ điệp, gây ra các lỗ hoặc vết khía trên lá và hoa. Biện pháp kiểm soát là sử dụng tấm dính hoặc đèn màu vàng để bẫy sâu bướm. Đồng thời phun thuốc trừ sâu hữu cơ hoặc vô cơ cho cây để diệt ấu trùng và trứng.
5. Lan hồ điệp có yêu cầu rất tỉ mỉ trong việc cắt tỉa và nhân giống
Lan hồ điệp là một loại cây lâu năm cần được cắt tỉa và nhân giống thường xuyên để duy trì sức đề kháng và vẻ đẹp của nó.
Thời điểm và phương pháp cắt tỉa, nhân giống phải được lựa chọn theo các giống và điều kiện sinh trưởng khác nhau, không thể thực hiện ngẫu nhiên.
Mục đích của việc cắt tỉa là loại bỏ những phần già hoặc hư hỏng để thúc đẩy sự phát triển và ra hoa của những chồi mới. Thời điểm cắt tỉa thường là sau thời kỳ ra hoa hoặc trước khi bắt đầu thời kỳ sinh trưởng. Khi cắt tỉa, dùng kéo hoặc lưỡi dao đã tiệt trùng cắt dọc theo gốc cuống lá hoặc thân hoa rồi bôi bột vôi hoặc bột than lên vết cắt để tránh nhiễm trùng.
Mục đích của việc nhân giống là tăng số lượng cây mới. Thời điểm nhân giống thích hợp là trong thời kỳ sinh trưởng mạnh mẽ của cây.
Có hai phương pháp nhân giống lan hồ điệp: Đó là phương pháp chia chậu và phương pháp cắt.
- Phương pháp chia chậu: Là chia một chậu cây thành 2 hoặc nhiều chậu cây nhỏ. Trước khi chia chậu, nên tưới nước thật kỹ để giảm tổn thương bộ rễ. Sau khi cây tách ra khỏi chậu, chúng phải được cấy vào chậu mới kịp thời và cố định chất nền thích hợp.
- Phương pháp cắt: Với phương pháp này, bạn có thể cắt các chồi bên hoặc chồi ngọn mọc trên cây, cho vào chậu mới để tạo thành cây mới. Khi cắt, chú ý chọn những chồi bên hoặc chồi ngọn khỏe mạnh, có 2-3 lá và 1-2 mắt rễ, tưới nước thật kỹ trước khi cắt để giảm tổn thương chồi.
Khi cắt, hãy dùng kéo hoặc lưỡi dao đã tiệt trùng, bôi bột kích thích ra rễ hoặc hormone lên vết cắt để thúc đẩy quá trình ra rễ. Sau khi cắt, đưa nó vào chậu mới và lấp đầy chất nền thích hợp.
