Ở thành phố hay trên đường làng, nhiều người thường bắt gặp loại cây này được trồng thành từng luống, từng hàng để trang trí cảnh quan. Đó chính là cây rẻ quạt, hay còn gọi là lan rẻ quạt, cây lưỡi đồng, xạ can.
Loại cây này có nguồn gốc từ Nhật Bản và Trung Quốc, được du nhập vào Việt Nam từ rất lâu trước đây. Lá có hình ngọn giáo, mảnh và dài khoảng 30cm, gân lá song song, mọc thẳng đứng xen lẫn nhau trên một mặt phẳng. Lá mọc xòe ra từ thân chính, tỏa thành hình chiếc quạt nên mới được gọi là cây rẻ quạt.
Hoa của cây rẻ quạt mọc thành từng chùm, mỗi một bông hoa có 6 cánh, thường có màu cam, vàng xen với các đốm màu đỏ. Loại cây này có quả màu đen bóng, sọc ngang, trông giống trứng chim sẻ và chứa nhiều hạt nhỏ bên trong.
Vì cây có hình dáng tỏa đều xung quanh như chiếc quạt, hoa có màu sắc sặc sỡ nên nhiều người chọn rẻ quạt làm cây cảnh trang trí trong nhà. Tuy nhiên ít ai biết rằng, ngoài được trồng làm cảnh, toàn thân cây rẻ quạt từ thân, lá, rễ đều là vị thuốc quý, chữa được nhiều loại bệnh khác nhau, điển hình là trị ho.
Trong y học cổ truyền, rẻ quạt có tác dụng ức chế virus gây ra bệnh viêm nhiễm hô hấp và các loại nấm da thường gặp, tiêu và tống đờm mạnh, cải thiện chức năng hô hấp, kháng khuẩn, giải nhiệt, hạ sốt,…
Trước khi được dùng làm thuốc, người dần thường cắt lấy phần lá, thân và rễ cây, đem rửa sạch để loại bỏ đất cát và ngâm qua nước vo gạo khoảng 1 ngày để loại bỏ độc tố. Sau đó, thái mỏng và phơi khô để dùng dần.
Cách trồng và chăm sóc cây rẻ quạt
Trước đây là loại cây mọc hoang nên cây rẻ quạt rất dễ trồng và dễ chăm sóc. Tuy nhiên nếu muốn cây phát triển tốt, ra hoa nhiều thì bạn nên chú ý tới những yếu tố sau:
- Đất trồng: Cây rẻ quạt thích đất tơi xốp, màu mỡ, thoát nước tốt vì cây không chịu được ngập úng.
- Tưới nước: Tưới nước cho cây ngày 2 lần là thích hợp nhất, nhưng lưu ý tránh tưới vào buổi trưa nắng gắt hay buổi tối để tránh cây bị sốc nhiệt, nấm bệnh. Tốt hơn hết là tưới vào buổi sáng và buổi chiều.
- Ánh sáng: Cây có thể thích nghi tốt trong môi trường ánh sáng đầy đủ hoặc bóng râm bán phần. Nhưng, để cây siêng ra hoa thì tốt nhất nên cho cây nhận đủ ánh sáng, đảm bảo cây được ánh sáng từ 3-6 tiếng mỗi ngày.
- Phân bón: Nên bón cho cho rẻ quạt các loại phân bón hữu cơ như phân chuồng, phân ủ hoai mục để cây phát triển nhanh nhất.
