Khi nhắc đến những loài hoa có mùi thơm dễ chịu, hoa nhài, hoa mộc hương, hoa hồng hay hoa dành dành,... thường là những cái tên đầu tiên xuất hiện trong tâm trí chúng ta. Tuy nhiên, có một loài hoa không chỉ sở hữu vẻ đẹp vượt trội mà còn mang một mùi hương ngọt ngào, quyến rũ, có thể sánh ngang với nước hoa Pháp, đó chính là hoa ngọc lan.
Hoa ngọc lan, hay còn gọi là sứ ngọc lan, tên khoa học là Michelia, thuộc họ Mộc Lan và có nguồn gốc từ Ấn Độ. Hoa ngọc lan có 2 loại là ngọc lan vàng và ngọc lan trắng. Đây là cây thân gỗ, có thể cao tới 10-15m, lá hình bầu dục và xanh mướt quanh năm.
Thời gian nở hoa của loài cây này rất dài, có thể kéo dài lên đến 180 ngày trong năm, từ tháng 3 đến tháng 8. Hoa ngọc lan có hình dáng giống chuông, đường kính khoảng 15 cm. Loài hoa này tỏa ra mùi hương ngọt ngào, thanh thoát và dễ chịu, không quá nồng nhưng rất quyến rũ. Hương thơm của nó nhẹ nhàng, pha lẫn giữa sự dịu dàng của hoa nhài và một chút nồng nàn của hoa hồng, mang lại cảm giác thư giãn và dễ chịu. Sau khi hoa nở xong, cây sẽ kết quả hình ống màu nâu và chứa từ 1 đến 8 hạt nhỏ.
Bên cạnh vẻ đẹp và hương thơm đặc trưng, cây ngọc lan còn mang trong mình những ý nghĩa phong thủy rất tốt. Nó được coi là biểu tượng của sự trường tồn, sức sống mãnh liệt và may mắn. Trồng cây ngọc lan trước nhà sẽ giúp gia chủ đón nhiều may mắn và tài lộc, công việc thuận lợi và gia đình gặp nhiều niềm vui, hạnh phúc.
Nhiều người còn dâng cúng hoa ngọc lan lên bàn thờ vào ngày Rằn, mùng 1 hay ngày giỗ, ngày lễ. Khi đó, hoa ngọc lan thường được cắm xen kẽ trên mâm ngũ quả hoặc đặt lên một chiếc mẹt nhỏ. Tuy nhiên, giá hoa ngọc lan không hề rẻ, một rổ nhỏ cũng có giá dao động từ 100.000 - 200.000 đồng.
Cây ngọc lan còn có khả năng thanh lọc không khí rất tốt. Nó có thể hấp thụ các chất độc hại như formaldehyde, sulfur dioxide và khói thuốc, đồng thời cung cấp oxy và cải thiện độ ẩm trong không khí, từ đó góp phần giúp bảo vệ sức khỏe của con người.
Trong Đông y, hoa ngọc lan được đánh giá cao nhờ tính âm, vị đắng và cay, có tác dụng trị ho khan, tiêu đờm, giúp cải thiện các vấn đề về tiêu hóa, nôn mửa hay sốt. Ngoài ra, bạn cũng có thể thu hái nụ hoa ngọc lan, làm sạch rồi phơi khô trong bóng râm để pha trà, giúp giải tỏa căng thẳng và tăng cường sức khỏe.
Cách trồng và chăm sóc hoa ngọc lan
Thời điểm trồng cây hoa ngọc lan thích hợp nhất là vào mùa xuân hoặc mùa thu. Hoa ngọc lan có thể được nhân giống bằng phương pháp gieo hạt hoặc giâm cành. Với phương pháp gieo hạt, khi quả chín nở ra và xuất hiện màu đỏ, cần thu hoạch ngay. Sau khi thu hoạch, để quả khô trong 2-3 ngày, sau đó lấy hạt ra và rửa sạch bằng nước. Hạt giống nên được gieo vào chậu đất đã được phủ một lớp cát dày khoảng 1,5 cm, sau khoảng 3 tuần sẽ nảy mầm. Ngoài ra, có thể bảo quản hạt trong cát cho đến mùa xuân năm sau để gieo.
Tuy nhiên, phương pháp này thường tốn thời gian hơn so với phương pháp giâm cành. Nếu muốn, bạn cũng có thể mua cây giống về để trồng, như vậy sẽ nhanh cho hoa hơn.
Hoa ngọc lan cũng rất dễ chăm sóc, thậm chí còn dễ hơn cả trầu bà. Tuy nhiên, muốn cây phát triển nhanh và cho nhiều hoa, tỏa hương thơm ngát thì bạn cần chú ý tới những yếu tố sau:
- Đất trồng:
Hoa ngọc lan ưa thích đất có độ pH axit. Nên sử dụng đất đã được ủ phân từ lá thông và mùn mục, kết hợp với một nửa lượng đất vườn. Loại đất này có khả năng giữ nước tốt mà không bị ngập úng, rất thích hợp cho việc trồng hoa ngọc lan.
Rễ của hoa ngọc lan thuộc loại rễ thịt, không giống như nhiều loại cây khác có rễ chính to. Chúng có nhiều rễ nhỏ, vì vậy nếu đất không thoáng khí hoặc tưới nước không đúng cách, cây có thể bị ngập rễ. Ngược lại, nếu thiếu nước, rễ cũng có thể bị khô. Do đó, việc chọn loại đất có khả năng giữ nước tốt là rất quan trọng. Bằng cách này, nếu quên tưới nước một chút, cây vẫn có thể duy trì độ ẩm mà không bị khô rễ, đồng thời đảm bảo đất luôn trong trạng thái ẩm mà không bị úng, giúp ngăn ngừa tình trạng thối rễ.
- Ánh sáng:
Hoa ngọc lan là loại cây ưa sáng, vì vậy nên đặt chúng ở những nơi có ánh sáng đầy đủ trong gia đình. Vào mùa hè, nếu nhiệt độ không vượt quá 35 độ C, cây vẫn có thể được tiếp xúc với ánh sáng mặt trời cả ngày. Tránh để cây ở những nơi tối tăm, vì điều này sẽ khiến cành cây yếu ớt và không thể ra hoa.
- Tưới nước:
Khi bề mặt đất khô khoảng 1-2 cm, bạn hãy dùng tay kiểm tra độ ẩm bên dưới. Nếu cảm thấy đất đã khô, hãy tưới nước cho cây và tưới thật kỹ. Điều này giúp đảm bảo cây không bị thiếu nước, đồng thời tránh tình trạng rễ cây bị thối do tưới nước quá nhiều.
- Bón phân:
Bạn cần lựa chọn loại phân phù hợp theo mùa sinh trưởng và mùa ra hoa của cây. Vào cuối mùa xuân, nên bắt đầu bón phân chứa photpho và kali. Cứ mỗi tháng, nên bón phân từ 2 đến 3 lần cho đến khi các nụ hoa nở hoàn toàn, sau đó ngừng bón phân.
Sau khi hoa nở, cần tiến hành cắt tỉa cành một cách hợp lý và chuyển sang sử dụng phân đa nguyên tố hoặc phân có hàm lượng nitơ cao, đảm bảo các nguyên tố khác cũng đầy đủ. Điều này sẽ giúp cây nhanh chóng phát triển cành và lá mới. Tần suất bón phân nên được duy trì ít nhất 2 đến 3 lần mỗi tháng, theo nguyên tắc bón phân ít nhưng thường xuyên.
