Rau tàu bay hay còn gọi là cây ngải rét, kim thất, lảo lộc, sra tây,… tên khoa học là Gynura crepidioides Benth, là một loại thực vật thuộc họ Cúc. Đây là cây mọc dại ở những vùng đất ẩm, mọc len lỏi trong các cánh rừng hoặc bìa rừng, ven suối. Ngày xưa, rau tàu bay là loại rau cứu đói trong thời chiến và cũng có thể làm thuốc để chữa bệnh.
Rau tàu bay là cây thân thảo, cao khoảng 1m, lá to mỏng, viền lá có hình răng cưa và mùi thơm. Cây có hoa và hoa thuộc loại lưỡng tính, mọc thành cụm, có màu hồng nhạt đến đỏ và đỏ nâu.
Hoa rau tàu bay thường ở từ tháng 9 đến tháng 2, kết quả vào tháng 10 đến tháng 3. Khi hoa khô, nó sẽ biến thành từng túm bông nhẹ, chứa hạt, khuếch tán theo gió. Một khi gặp vùng đất dễ sinh trưởng, hạt sẽ mọc thành cây non.
Trong ẩm thực, lá và ngọn của rau tàu bay được thu hái quanh năm, có thể luộc, xào hoặc nấu canh, bóp nộm,… Loại rau dại này có mùi đặc trưng như mùi xăng thơm, có phần dầu nổi lên tự nhiên khi luộc, vị hơi đắng nhưng dễ ăn và khá lạ miệng.
Không chỉ được chế biến thành các món ăn, rau tàu bay còn chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe. Trong Đông y, rau tàu bay có công dụng làm mát và bảo vệ gan, bồi bổ cơ thể, ngăn ngừa tăng men gan, điều trị nhức xương ở người già, giúp mẹ nhiều sữa cho con bú, sát khuẩn, giải độc, tiêu sưng,…
Theo nghiên cứu vào năm 2005 của hai nhà khoa học Nhật Bản là Tomoyuki Koyama, Yoko Aniya, rau tàu bay chứa một số hoạt chất có hoạt tính chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào gan khỏi các chất gây hại. Nhưng, không nên ăn quá nhiều và ăn thường xuyên rau tàu bay, nếu không sẽ bị thiếu máu.
Mặc dù chỉ là một loại rau cỏ dại nhưng rau tàu bay có giá khá đắt đỏ. Chị Trần Bình Vy (Tây Ninh) nhận bán rau này với số lượng sỉ với giá hơn 50.000 đồng/kg. Trên các trang thương mại điện tử, giá một cân rau tàu bay tươi cũng có giá khoảng 50.000 đồng.
Tuy nhiên, nếu loại rau này được phơi khô để làm thuốc, giá sẽ cao gấp 4 lần, tức khoảng 200.000 đồng/kg. Cây phơi khô làm thuốc có tác dụng trị cảm sốt, hạ nhiệt, kích thích tiêu hóa, lợi tiểu,…
Cách trồng và chăm sóc rau tàu bay
Mặc dù là loài rau mọc dại nhưng bạn hoàn toàn có thể tự trồng rau tàu bay ngay tại nhà. Rau tàu bay rất dễ trồng vì nó có sức sống mãnh liệt, ít sâu bệnh và côn trùng tấn công nhờ mùi hương đặc biệt.
Bạn có thể tìm mua hạt giống trên các trang thương mại điện tử hoặc tìm hoa rau tàu bay đã nở để lấy hạt.
Bạn có thể trồng rau tàu bay bằng cách lấy hoa, hạt ném vào đất.
Loại rau này ưa ẩm, đất tơi xốp nên bạn hãy rắc hạt lên đất hữu cơ tơi xốp, giàu chất dinh dưỡng. Có thể rắc hạt vào vườn hoặc chậu cây, thùng xốp đều được.
Loại rau dại này ưa nắng nên hãy trồng ở nơi có nhiều ánh sáng. Tưới nước hàng ngày để rau phát triển tốt hơn.
Nguồn:
