Vào mùa hè, những ngôi nhà hướng Tây hấp thụ nhiệt rất cao. Vì vậy, không gian sống thường trở nên nóng bức, gây cảm giác khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe của các thành viên trong gia đình. Làm thế nào để ngôi nhà hướng Tây trở nên dịu mát hơn, mời chị em lắng nghe những chia sẻ bổ ích từ kts Nguyễn Khắc Quyết (8 năm kinh nghiệm) công ty Kiến trúc Beta Việt.
KTS. Nguyễn Khắc Quyết
Chào anh, trước tiên xin anh cho biết những giải pháp chống nóng cơ bản cho nhà hướng Tây?
Cần tìm giải pháp xử lý chống nóng một cách tổng thể và đồng bộ bằng cách phối hợp sử dụng một hoặc nhiều các phương pháp sau đây:
- Phương pháp 1: Xây tường 2 lớp (tường nhìn chung có độ dầy 330 với hai lớp gạch lỗ 110 xây song song nhau đảm bảo duy trì ở giữa một khe tường khoảng 10cm). Lớp không khí trong khe tường này giúp cách nhiệt khá tốt - khi lớp tường ngoài bị nung nóng thì lớp tường trong sờ vào vẫn mát tay) hoặc nếu có điều kiện các bạn đổ tất cả các bức tường hướng tây đều là tường bê tông dày khoảng 25~30cm, đảm bảo với các bạn là nhiệt sẽ không thể xuyên qua được lớp bê tông dày này. Tôi đã thi công nhiều và cũng kiểm nghiệm nhiều, với bức tường bê tông dày 25cm thì mặt ngoài dưới trời nắng có thể lên đến 50 độ nhưng mặt trong vẫn mát như thường bằng nhiệt độ không khí ở trong bóng râm.
- Phương pháp 2: Làm cửa gỗ loại 2 lớp (khuôn 360) (trong kính - ngoài chớp). Cửa sổ cần hạn chế dùng cửa nhôm kính (vì nhôm và kính gây bức xạ nhiệt rất cao). Nếu phải dùng, bạn nên tham khảo dùng các loại kính cách nhiệt. Xử lý tốt phần tường và cửa ngôi nhà, bạn sẽ có ngôi nhà dịu mát và dùng điều hòa đỡ tốn kém hơn.
- Phương pháp 3: Giảm tối đa lượng nhiệt truyền qua tường bằng cách sơn mặt ngoài nhà màu trắng bằng sơn bọt công nghệ Mỹ.
- Phương pháp 4: Phần tường cửa vào chính thụt vào trong 1-2m, để tận dụng phần lầu trên kết hợp với ban công che nắng cho tầng trệt, phần diện tích thụt vào đó tận dụng bố trí mặt nước và trồng cây, gắn thêm cho mặt tiền phía trên 1 hệ giàn bằng thép hay gỗ rồi trồng dây leo, phần tường mặt tiền nếu xây dày thêm tốn kém quá thì có thể làm cách nhiệt bằng cách sử dụng loại vách ván ép kết hợp khung gỗ hay thép gắn trực tiếp vào bên trong tường mặt tiền (không khí cách nhiệt rất tốt), xử lí trát thạch cao hoặc dán giấy trang trí cho ván ép, mái nhà đổ mê gắn ngói gạch vào (giả mái ngói).
- Phương pháp 5: Cải tạo mặt trong của các bức tường ở hướng tây bằng các vật liệu cách nhiệt (sơn chống nóng, xốp PU, ốp gỗ tạo khe cách nhiệt...) vừa cải tạo được nội thất của nhà vừa là các vật liệu dễ xử lý mà không sợ ảnh hưởng nhiều tới kết cấu chung.
- Phương pháp 6: Tăng diện tích che bóng mát bởi cây xanh bằng nhiều phương pháp như làm dàn hoa, trồng cây leo bám tường, trồng cây lớn tán rộng hướng có nắng để che chắn bớt lượng ánh nắng chiếu vào nhà
Với những giải pháp anh đưa ra trên đây, thì giải pháp nào là quan trọng và hiệu quả nhất cần làm đầu tiên đối với những ngôi nhà hướng Tây?
Với tùy từng đặc thù công trình và tùy từng hiện trạng kiến trúc, kết cấu (đối với công trình cải tạo) thì lại có những giải pháp chủ chốt riêng, ví dụ như nếu hiện trạng kiến trúc đẹp, kết cấu khó tác động thì chúng ta chỉ nên sử dụng các phương pháp ít ảnh hưởng đến kiến trúc như sơn lại tông màu sáng hơn và sử dụng sơn bọt chống nóng cộng với cải tạo mặt trong nội thất của các bức tường hướng tây như dán xốp PU, ốp gỗ tạo khe cách nhiệt……
Còn đối với các công trình mà hiện trạng kiến trúc đã cũ cộng với kết cấu cho phép thì chúng ta có thể có những giải pháp mạnh tay hơn. Khi xây dựng, sửa chữa nhà nên hỏi ý kiến tư vấn của kiến trúc sư để có những giải pháp phù hợp và đúng đắn cho căn nhà của bạn.
Có những nhà mặt tiền không phải hướng Tây, nhưng bên hông lại là hướng Tây khiến không gian các phòng cũng tăng nhiệt vào mùa hè. Anh có thể chia sẻ những giải pháp riêng dành cho những ngôi nhà này?
Với mặt bên hông không cần phải có những yêu cầu cao về trang trí kiến trúc như mặt tiền các bạn có thể có những giải pháp đơn giản và “xanh” hơn như sau:
- Phương pháp 1: Ốp thêm vật liệu bên ngoài tường, vừa có tác dụng trang trí, vừa có tác dụng cách nhiệt.
- Phương pháp 2: Phủ một lớp lưới nilon, trồng một dàn hoa lên trên lưới nilon kể trên
- Phương pháp 3: Lắp một sensor đo nhiệt và phun nước lên tất cả các chi tiết trên
Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại vật liệu cách nhiệt. Tuy nhiên, không phải loại vật liệu nào cũng mang lại hiệu quả tốt nhất. Vậy cần lựa chọn vật liệu gì và sử dụng như thế nào để phù hợp với nhà hướng Tây, thưa anh?
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại vật liệu cách nhiệt hiệu quả, giá thành hợp lý, tôi xin giới thiệu một số loại như sau:
1. Sơn cách nhiệt chống nóng, trong sơn có chứa các cầu rỗng thủy tinh nên sẽ ngăn ngừa việc truyền nhiệt.
2. Tấm xốp PU dùng để lót hay ốp tường có công dụng cách âm cách nhiệt tốt.
3. Bê tông bọt siêu nhẹ công nghệ Mỹ, tỷ trọng thấp 0,35-0,9 (350-900kg/m3, nhẹ và nổi trong nước). Cấu tạo bởi vữa XM liên kết - bao bọc các bọt khí kín bền vững, nhỏ li ti và không bị nối với nhau làm cho bê tông nhẹ, cách nhiệt, bền vững và không thấm nước. Loại bê tông này dùng để xây tường hoặc lát mái chống nóng rất tốt và hiệu quả
4. Bông thủy tinh cách nhiệt được làm từ sợi thủy tinh tổng hợp chế xuất từ đá, xỉ, đất sét… Chúng có tính năng cách nhiệt, cách âm, cách điện cao, không cháy, mềm mại và có tính đàn hồi tốt.
5. Nhựa UPVC hiện nay cũng là vật liệu được sử dụng nhiều nhằm giảm thiểu bức xạ nhiệt bên ngoài. Với ưu điểm nổi trội về cách âm, cách nhiệt vật liệu này được sử dụng thay thế cửa sổ, cửa đi, vách ngăn bằng gỗ, nhôm tại các khu vực trực tiếp hứng chịu ánh sáng trong ngôi nhà. Giá vật liệu này hiện đang giao động từ 1.200.000 – 2.000.000 /m2
6. Nhiều gia đình băn khoăn với việc giảm sức nóng của ánh nắng mặt trời chiếu vào vách tường, đặc biệt là tường hướng Tây. Cách xây thêm một mảng tường dày để cách nhiệt trở nên không hiệu quả thậm chí đó còn là nguyên nhân làm căn nhà trở nên nóng hơn bởi một nguyên tắc đơn giản “Cấu kiện nào càng đặc chắc thì dẫn nhiệt càng nhiều”. Giải pháp khắc phục cho vấn đề này chính là sử dụng sản phẩm gạch Tuynel 3 lỗ chống nóng (kích thước 200x105x200, có cấu tạo độ rỗng 58%, cường độ chịu nén: ≥ 75 kg/cm2, độ hút nước: 8 ÷ 14%, trọng lượng: 3,40 kg/viên), lưu ý khi tăng thêm độ dày cho tường nhà nên để một khe hở giữa bức tường cũ và mới khoảng 5 – 10cm để có hiệu quả cách nhiệt cao hơn.
7. Túi khí Ap: Mặt ngoài là lớp màng nhôm phủ trên tấm nhựa tổng hợp Polyethylene chứa túi khí, tiếp đến là một lớp màng nhôm mạ. Ngăn được 95-97% nhiệt bức xạ bên ngoài, ngăn chặn quá trình hấp thụ nhiệt vào mùa hè và thoát nhiệt vào mùa đông.
Ngoài ra còn rất nhiều những loại vật liệu cách nhiệt khác nữa, các bạn có thể tham khảo thêm tại các cửa hàng bán vật liệu xây dựng hoặc nhờ tư vấn kiến trúc sư.
Đối với những mảnh đất hướng Tây, gia chủ chuẩn bị xây dựng, theo anh cần lưu ý những gì từ khâu thiết kế và xây dựng?
Ngôi nhà hướng tây không thể thiếu ý kiến tư vấn chống nóng từ khâu thiết kế. Xem nhẹ sự cần thiết của các nhà tư vấn thì chắc chắn các bạn sẽ phải chịu tốn kém trong khắc phục sửa chữa vì xử lý chống nóng sau khi xây dựng vừa tốn tiền, vừa làm thay đổi kiến trúc mặt tiền.
Từ kinh nghiệm nhiều năm trong nghề, bản thân anh đã đưa ra những sáng tạo đặc biệt gì cho các công trình nhà hướng Tây mà anh trực tiếp thiết kế?
Tôi xin đưa ra đây một số ví dụ minh họa về một ngôi nhà hướng tây mà tôi đã thiết kế để các bạn tham khảo
Đây là một căn biệt thự khá đặc biệt bởi 2 mặt tiền của căn nhà hướng về phía tây và tây nam, cho nên khi thiết kế tôi đã phải sử dụng tổng thể tất cả các giải pháp từ kỹ thuật cho đến kiến trúc để tạo ra một không gian sống thực sự mát mẻ cho gia chủ.
Biệt thự này mang phong cách cổ điển Châu Âu mang vẻ bề thế, ấn tượng, cách sử dụng những chi tiết trang trí hoa văn khá tinh xảo. Điểm tạo nên sức cuốn hút của công trình chính là mặt tiền nhiều lần giật cấp vừa tạo dáng vẻ khỏe khoắn, bề thế, quy mô, vừa tạo sự che nắng hiệu quả do các mảng lồi chắn nắng cho các mảng lõm.
Khi thiết kế biệt thự này tôi đã sử dụng tông màu trầm của mái kết hợp với màu sắc tươi sáng của diện tường tạo ra sự bắt mắt độc đáo và hạn chế sự hấp thụ nhiệt hiệu quả, lớp sơn tường sử dụng sơn cách nhiệt bọt sứ sơn hai lớp, toàn bộ tường mặt tiền xây tường hai lớp gạch rỗng dày 360mm (cả vữa).
Xung quanh ngôi nhà được bao bọc bởi tiểu cảnh xanh, cây lớn tán rộng chắn phần lớn ánh nắng hướng tây và tạo cảnh quan đẹp mắt, làm biệt thự đẹp hơn trong toàn khung cảnh. Ấn tượng đẹp của mỗi ngôi nhà bao giờ cũng bắt đầu từ những không gian chào đón, khoảng sân rộng uốn lượn lát gạch chèn cỏ cùng hồ nước nhân tạo mang đến cảm giác thoải mái, thư thái và mát mẻ.
Qua bậc tam cấp là không gian tiền sảnh rộng dạng cuốn vòm. Trong bản thiết kế biệt thự này tiền sảnh giống như hành lang đệm trước khi vào phòng khách giúp tạo một túi khí cách nhiệt tự nhiên cho các không gian bên trong. Hai bên tiền sảnh có thể tạo sự độc đáo bằng tiểu cảnh nhỏ.
Qua khu tiền sảnh bước vào nhà là phòng khách. Phòng khách là không gian mở, được thiết kế cửa sổ lớn sử dụng hệ thống vách kinh cách nhiệt hai lớp, kết hợp hệ thống rèm cửa có tác dụng chắn nắng hiệu quả, vừa mang lại vẻ đẹp sang trọng cho một biệt thự đẹp. Ngồi trong phòng khách có thể thư giãn ngắm cây xanh và tiểu cảnh bên ngoài. Vì diện tích đất rộng, nên các không gian xung quanh được thiết kế sân vườn tiểu cảnh khô tạo nên sự sinh động và hấp dẫn.
Ban công được thiết kế với hình thức lan can họa tiết sắt mỹ thuật làm cho ngôi nhà trở nên thanh thoát mà không có cảm giác khô cứng. Sân chơi với thiết kế nan che bê tông bên trên trồng dàn hoa dây leo, kiểu trang trí này mang lại vẻ thẩm mỹ cao và gần gũi vừa cách nhiệt một cách tự nhiên, chủ đầu tư có thể đặt bàn trà, bàn cờ, ngồi thư giãn, view bao quát toàn bộ không gian vườn tiểu cảnh của ngôi nhà.
Công trình mang kiến trúc Pháp cổ kết hợp với cách bài trí sân vườn khoa học, tạo nên một tổng thể hài hòa, ấn tượng, tinh xảo, không gian sống bên trong mát mẻ, vi khi hậu, mang tính thẩm mỹ cao và bền vững.
Xin cảm ơn KTS đã dành thời gian tư vấn!
