Đối với người Việt, trong thờ cúng tổ tiên, lễ chạp, các ngày sóc, vọng (ngày Rằm, mùng Một) và thờ phụng tâm linh, đặc biệt là thờ cúng dịp Tết… việc dâng hoa cúng lên bàn thờ gia tiên một cách thanh khiết, thể hiện tâm thành rất quan trọng (hương, hoa, trà, quả).
Hoa tươi là món đồ không thể thiếu trên bàn thờ người Việt. Dâng hoa cúng có ý nghĩa dâng những điều thiện lành, tốt đẹp đã làm được trong cuộc sống, như là những đóa hoa tươi thắm, thơm tho dâng cúng chư Phật, Thánh, gia tiên, là hành động thành kính, bày tỏ tâm biết ơn dù giá trị vật chất không nhiều.
Tuy nhiên, không phải loại hoa nào cũng có thể cúng lễ. Theo chuyên gia phong thủy Mai Văn Sinh (Hà Nội), hoa nào dâng cúng trên bàn thờ cũng cần hiểu ý nghĩa, tùy vùng miền mà linh hoạt dùng hoa bày cúng lễ. Điều quan trọng hơn cả vẫn là thành tâm của mỗi người.
Không cúng hoa giả, hoa nhựa trên bàn thờ
Các nhà tâm linh cho rằng, không nên dùng hoa nhựa, hoa giả để dâng cúng trên bàn thờ, tuy không mất trang nghiêm nhưng theo quan niệm đó là sự giả dối. Hoa cúng cũng biểu hiện tấm lòng, do đó không nên dùng lễ giả để biểu thị tấm lòng chân thật.
Bàn thờ là nơi thể hiện sự thành kính của con cháu với gia tiên nên khi dâng hoa cúng cần phải có thái độ kính cẩn. Hoa cúng nên chọn loại hoa thơm và có tên đẹp, hoa còn tươi và độ nở đang vừa tới.
Những loại hoa kiêng cúng trên bàn thờ
Chuyên gia phong thủy Hoàng Anh Hùng (Hà Nội) cho biết, đã là hoa thơm thì hoa nào cũng dùng thắp hương được, cái quan trọng nhất đó chính là lòng thành kính. Tuy nhiên, theo quan niệm của người phương Đông, đặc biệt là người Việt Nam, hoa ly, hoa loa lèn, hoa lay ơn là loại hoa ngoại lai không phải là hoa truyền thống, không nên dùng để thắp hương.
Hoa cúc có thể cúng trên bàn thờ, trừ cúc vạn thọ vì nhiều người cho rằng loại hoa này có mùi hôi. (Ảnh minh họa)
Một số loại hoa kiêng kỵ cúng khác:
- Hoa phong lan: Phong lan bền đẹp, được nhiều người mua cắm ban thờ, nhưng dâng Phật không nên dùng phong lan, vì có nhiều màu rực rỡ, chữ “phong” gần nghĩa với chữ phong tình, phóng túng.
- Hoa đại (sứ, chămpa): Loại hoa này tuy thơm, màu đẹp, nhưng không dùng cúng trên bàn thờ vì theo tích Lào, nó liên quan chuyện tình yêu trai gái nên cũng không dùng.
- Hoa lan móng rồng (phía Nam gọi là lan cua): Hoa tuy thơm nhưng không dùng để thờ cúng bởi cánh hoa giống móng rồng và tên gọi cũng không đẹp.
- Hoa nhài: Tuy là biểu tượng trong sạch, tinh khiết nhưng trong dân gian, nhài là loại hoa không đứng đắn, nên không được đem vào cả lễ Phật, thánh và gia tiên.
- Hoa cúc vạn thọ: Ở Hà Nội, Sài Gòn và nhiều địa phương khác không cúng trên ban thờ vì nhiều người cho rằng loại hoa này có mùi hôi.
Bên cạnh đó, không nên chọn những loại hoa có gai sắc nhiều sát khí, hoặc những loại hoa có mùi quá gắt, làm mất đi sự thanh tịnh, trang nghiêm trên bàn thờ.
Loại hoa nào thích hợp cúng trên bàn thờ?
Hoa trên ban thờ có hoa cắm bình và hoa để trên đĩa. Đối với bàn thờ ngày Tết, người ta thường duy trì cả hai loại này. Ngoài ra, để mang đậm không khí xuân cổ truyền, các gia đình thường cắm một cành đào hoặc cành mai trong lọ sứ lớn.
Chọn hoa cúng không nên chọn những hoa đã nở to mà chọn những bông mới chớm nở. (Ảnh minh họa)
Để đặt lên bàn thờ ngày Tết, người ta thường dùng hoa bền màu, có mùi hương thơm, không gây khó chịu cho mọi người như hoa cúc, hoa hồng, hoa huệ, hoa sen, mẫu đơn (thích hợp cúng trên bàn thờ Phật)...
Cũng cần lưu ý thêm, hoa cúng lễ Phật nên chọn hoa có màu vàng hoặc đỏ là những màu tượng trưng cho nhà Phật như cúc vàng, hồng đỏ.
Hoa huệ có nhiều loại, nhiều màu, nhưng để cúng thì nên mua huệ ta, trưng được lâu và chỉ nên cúng một màu để tạo sự trang nghiêm cho bàn thờ gia tiên.
Lưu ý khi cúng hoa trên bàn thờ
- Tính đến sự cân đối khi đặt hoa trên bàn thờ: Bàn thờ là nơi tôn nghiêm, trang trọng nên khi cắm hoa cũng cần tính đến sự cân đối. Không nên đặt một lọ hoa quá to trên bàn thờ nhỏ, khiến các đồ thờ cúng khác đặt trên đó bị che khuất.
- Không nên kết hợp quá nhiều loại hoa cùng lúc: Bày hoa trên bàn thờ gia tiên ngày Tết nếu kết hợp quá nhiều loại hoa cùng lúc sẽ làm giảm mất sự thanh tao, khiến bàn thờ mất thẩm mỹ.
- Chọn hoa cúng nên chọn kĩ từng bông, không nên chọn những hoa đã nở to mà chọn những bông mới chớm nở.
Các bạn có thể tham khảo cách giữ hoa tươi lâu để bày được cả Tết tại đây.
