Để phân biệt các loại lan hoàng thảo là một điều không dễ dàng bởi loại lan này có tất cả 1600 loài phân bố ở nhiều nơi trên thế giới. Bài viết dưới đây sẽ chỉ giới thiệu cho bạn các loại lan hoàng thảo phổ biến và cách chăm sóc sao cho cây phát triển thật khoẻ mạnh.
1. Đặc điểm của lan hoàng thảoLan hoàng thảo là loài cây thuộc họ phong lan. Loại lan này có tất cả 1600 loài phân bố từ Triều Tiên, Nhật Bản ,Đông Dương, Malayisia, Thái Lan, đặc biệt là Việt Nam có tới trên 100 loài trên 14 tông. Do đó để phân biệt về chi lan Hoàng thảo này rất phức tạp và rất khó, chỉ biết qua phân biệt bằng màu hoa, thân lá củ giả, cấu kết hoa. Một số loại lan hoàng thảo có thể kể đến như:
- Lan hoàng thảo kèn:
Hoàng thảo kèn có tên khoa học là Dendrobium Lituiflorum là loài lan tuyệt đẹp và rất quý hiếm. Hoàng thảo kèn phát triển tốt trong điều kiện nhiệt độ mát đến nóng, ngoài ra khả năng chịu lạnh của loài này cũng rất cao. Ánh sáng ở mức trung bình đã đủ cho cây phát triển tốt, nên tránh ánh nắng trực tiếp. Về đặc điểm, thân hoàng thảo kèn có chiều dài khoảng từ 50 -80 cm, rủ xuống mềm mại, dáng hình trụ và căng tròn nhẵn bóng. Lá thuôn dài và hay rụng vào mỗi độ thu đến. Hoa hoàng thảo kén nở vào độ cuối đông đầu xuân, mang sắc tím vô cùng quyến rũ trải màu từ nhạt đến đậm. Mỗi bông hoa có hình loa kèn, vành môi trắng thướt tha.
- Lan hoàng thảo xoắn:
Đây là loại phong lan rừng phổ biến ở khắp các tỉnh miền Bắc và miền Trung Việt Nam. Cây cao 40-50 cm, thân to, gốc cứng, lá 4-5 chiếc, thuôn dài. Hoa to 7-8 cm, mọc từng chùm dài 4-8 cm, có màu trắng, phớt tím hay xanh. Ở các đốt gần ngọn, thường chỉ mọc 2-3 bông nhưng rất thơm và lâu tàn. Thời điểm hoa lan hoàng thảo xoắn nở đẹp nhất là vào mùa xuân - hạ.
- Lan hoàng thảo tam bảo sắc:
Là loại cây có nguồn gốc từ lan tam bảo sắc, hoàng thảo tam bảo sắc được các gia chủ ưa thích sử dụng vì rất dễ trồng, hoa thơm với màu sắc bắt mắt. Hoa thường nở đẹp vào mùa hè khoảng từ tháng 4 – 7 dương lịch. Đặc trưng của hoàng thảo tam bảo sắc là hoa có màu tím vàng kết hợp với trắng, rất độc đáo. Lá cây hình thoi, màu sắc của đuôi lá sẽ phụ thuộc vào mực độ nắng cây hấp thụ được mà quyết định là màu xanh đậm hay vàng. Ngoài ra, tam bảo sắc hoàng thảo còn là một vị thuốc dùng để chữa bệnh mà ít người biết đến.
- Lan hoàng thảo vạch đỏ:
Hoàng thảo vạch đỏ là lan sống phụ, thân gãy khúc, hình trụ, dài 20-40 cm, có lông đen. Lá thuôn tròn, dài 5-8 cm, rộng 1,5 -3 cm, đính hẹp có 2 thùy tròn không đều, gốc có bẹ. Cụm hoa 1-2 hoa, ngắn, mọc ở nách lá. Hoa hoàng thảo vạch đỏ lớn, có màu vàng với cánh hoa quăn. Cánh môi chia 3 thùy, hai thùy bên tròn, thùy giữa răn reo, dầu lõm, màu cánh gián có 3 đường phụ kéo dài tận mép.
- Lan hoàng thảo long nhãn:
Trong số các loại lan thì lan hoàng thảo long nhãn có chiều cao vượt trội hơn hẳn, lên đến hơn 1m thậm chí có những cây to cao đến tận 2m là chuyện bình thường. Thân hình trụ dày và có phần lông dài và lá hình mác rộng đỉnh nhọn và dài khoảng 15cm. Hoa hoàng thảo long nhãn thường ra hoa vào khoảng 3 đến tháng 7. Đây là loại cây ưa thích khí hậu mát mẻ, có ánh nắng trung bình là 50%.
- Lan hoàng thảo lông trắng:
Hoàng thảo lông trắng là một loài hoa phong lan có tên khoa học Dendrobium senile, đang được nhiều người ưa chuộng. Tại Việt Nam, hoàng thảo lông trắng được tìm thấy chủ yếu ở vùng Tây Bắc Bộ như Điện Biên,… Về đặc điểm, thân cây hơi phình ra đoạn giữa, màu trắng xanh, rất nhiều lông màu trắng. Cây nảy mầm và ra lá từ gốc vào dịp đầu năm đến cuối năm thì thường sẽ ngừng phát triển nên bạn cần cân nhắc trồng loại này. Hoàng thảo lông trắng nở hoa vào cuối đông đầu xuân, mọc theo chùm và tương đối dày.
- Lan hoàng thảo u lồi:
Lan hoàng thảo u lồi đúng như tên gọi, nổi bật với phần thân mập mạp chắc khỏe. Chiều dài thân khoảng 40cm và dày đến 1cm với những long dài khoảng 4-5cm ở đỉnh mỗi long sẽ phình to ra. Lá dài từ 8-11cm và rộng từ 5-6cm. Hoa của lan hoàng thảo u lồi có mọc ra từ các đốt của thân cây đã rụng lá. Mỗi cuống hoa thường có từ 5-6 bông hoa với đường kính mỗi bông khoảng từ 5-6cm và cuống có phần bầu dài khoảng 4cm. Cánh hoa hình bầu dục, đỉnh hơi nhọn có phần chót đỉnh lá dài và cánh hoa màu tím. Lan hoàng thảo u lồi nở hoa vào cuối đông, đầu xuân, mang màu sắc nổi bật nên được dùng nhiều trong trang trí và trưng bày ngày Tết.
- Lan hoàng thảo nhất điểm hồng:
Đây là một loài lan trong chi lan hoàng thảo, phân họ lan biểu sinh có nguồn gốc tại vùng Đông Nam Á. Loại cây này sinh sống phụ thuộc vào đất, trong đó các chất dinh dưỡng chủ yếu được lấy từ không khí, gió, bụi, nắng, mưa. Thân lan có khoảng 7-9 đốt, có lông hơi đen. Lá trái xoan, có 7 gân, dài 4-6cm, rộng 1,5-3cm, có bẹ ôm lấy gốc. Cây khá thấp so với những loại lan khác, chỉ khoảng 20-40cm. Nhưng đổi lại hoa lan hoàng thảo nhất điểm hồng lại khá lớn ở đỉnh, cánh hoa màu trắng, trong họng lại có màu đỏ hoặc đỏ cam, mùi thơm như mùi cam, quít.
- Lan hoàng thảo hoa vàng:
Loài lan này có thân dài 1,2 m, đường kính thân 0,8 cm. Thân non, nhiều bẹ lá bao bọc lấy đốt thân. Về lá, lan hoàng thảo hoa vàng có màu xanh đậm, mỏng, đầu lá xẻ 2 thuỳ lệch kích thước lá 12x2,5 cm. Chùm hoa mọc ra từ đốt thân, có 1-3 hoa/chùm. Hoa màu vàng, kích thước hoa 3x2,5 cm. Tâm cánh môi có 2 đốm nâu đỏ đậm, độ bền 20 ngày, mùi thơm nhẹ. Thời gian nở hoa thường diễn ra trong khoảng tháng 4, tháng 5.
- Lan hoàng thảo môi tua:
Hoàng thảo môi tua có gốc nhỏ, thân phình ra giữa thân rồi thuôn tròn lên đến ngọn, lá tập trung ở đỉnh, ít rụng lá vào mùa đông. Kích thước của loại cây này rơi vào khoảng 20-30 cm về chiều cao. Hoa lan hoàng thảo môi tua nở vào khoảng tháng 5-6 dương lịch, thơm, hoa to cỡ 3-4.5 cm, mọc từ các đốt ngọn của thân trưởng thành, có màu vàng lạ mắt. Với loại lan này, bạn có thể ghép gỗ, trồng chậu dớn hay trồng chậu với giá thể vỏ thông, chú ý để cây trong mát sau khi ra rễ mới để lan tiếp xúc với nắng nhẹ.
- Lan hoàng thảo hương duyên:
Lan sống phụ sinh, mọc bụi, thân mềm, dài 40 - 50cm, có rãnh dọc sâu. Lá xếp dày đặc ở đỉnh, dạng trái xoan dài, đầu tù, gốc có bẹ. Hoa hương duyên rất nhỏ, chưa đến 1cm đường kính, có màu vàng xanh hay trắng, thơm nhẹ. Mùa nở hoa là vào khoảng tháng 3 cây bắt đầu ra hoa. Điều đặc biệt là loại lan rừng này có tuổi thọ hoa rất lâu, có thể tươi trong vòng 45 – 50 ngày.
Đối với loại lan hoàng thảo này, phương pháp mọi người dùng phổ biến là trồng cây trong chậu nhỏ bởi nhược điểm của lan hoàng thảo là không lan rộng. Do đó, bạn nên chọn các loại chậu không rộng hơn bầu rễ quá 2,5 cm.
Bởi lan hoàng thảo không sinh trưởng khoẻ trong đất trồng cây thông thường, vì vậy, bạn nên chuẩn bị giá thể dành riêng cho hoa lan (có thể mua ở cửa hàng bán cây hoặc trên mạng). Ngoài ra, bạn cũng có thể lựa chọn các loại giá thể khác như vỏ thông, rêu, xơ dừa, đều được.
2.2 Cách chăm sóc câyLan hoàng thảo sinh trưởng tốt nhất trong khoảng nhiệt 18-24 độ C. Vào ban đêm, cây có thể chịu được nhiệt độ hạ xuống đến 13 -16 độ C. Bạn nên trồng cây trong nhà là tốt nhất, bởi đây là nơi có thể theo dõi và điều chỉnh nhiệt độ, đặc biệt trong các mùa có thời tiết cực đoan như mùa hè và mùa đông. Thi thoảng đem cây ra ngoài trời trong thời tiết ấm vừa phải, để cây dưới ánh nắng mặt trời trực tiếp và đem vào nhà khi nhiệt độ hạ thấp vào ban đêm.
Cũng giống như nhiều loại cây khác, lan hoàng thảo cần nhiều ánh sáng để phát triển. Do đó, việc đặt cây gần cửa sổ có bóng mát một phần là điều hết sức cần thiết. Trong trường hợp không có ánh sáng tự nhiên, bạn có thể đặt cây dưới ánh sáng của đèn trồng cây trong khoảng 14-16 tiếng vào ban ngày để mô phỏng ánh sáng mặt trời, cây vẫn phát triển được.
