Rau bông tuyết tên khoa học là Mesembryanthemum, bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp, trong đó “mesembria” có nghĩa là “buổi trưa” và “anthemum” nghĩa là “hoa”, hàm ý rằng loài cây này chỉ nở hoa vào giữa trưa. Ngoài tên gọi phổ biến là rau bông tuyết, loại cây còn được biết đến với nhiều tên khác như rau kim cương, rau băng tuyết, rau đá pha lê, rau sương giá,…
Loại rau này xưa mọc dại ở sa mạc Namib thuộc châu Phi, nhưng hiện nay được nhân giống và trồng ở nhiều nơi trên thế giới, trong có đó Việt Nam.
Rau kim cương có thể phát triển tốt trên nhiều loại đất khác nhau, sống được vài năm tùy theo cách chăm sóc. Lá của cây có hình giọt nước với mép lá lượn sóng, bên trên lá và thân có những “tinh thể băng” lấp lánh.
Clip: Cận cảnh rau kim cương
Ban đầu, lá có màu vàng nhạt hoặc xanh cỏ non, sau đó chuyển sang màu nâu gỉ sét khi già đi. Hoa của cây mọc đơn độc, có nhiều cánh mỏng, thường nở từ tháng 7 đến tháng 9, mở vào buổi sáng và khép lại vào ban đêm.
Lá và thân cây kim cương có kết cấu mọng nước, dày và mang vị hơi mặn, độ giòn tan và cảm giác tươi mát khi ăn. Bạn có thể dùng rau kim cương để hấp, nấu chín hoặc ăn sống, trộn salad đều được. Ngoài ra, rau kim cương cũng có thể pha trà bằng cách hãm trong nước sôi. Một cách khác để bổ sung loại rau giàu dưỡng chất này vào bữa ăn hằng ngày là chế biến thành món salad.
Không chỉ có hương vị đặc trưng, loại rau này còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe nhờ chứa các hợp chất chống viêm và chống oxy hóa như isoflavone và flavonoid. Lượng muối trong rau kim cương có hàm lượng natri thấp nên rất tốt cho cơ thể, đặc biệt phù hợp với người cao tuổi, người bị cao huyết áp.
Bên cạnh đó, rau kim cương còn hỗ trợ điều trị lao phổi, cải thiện tim mạch, giảm huyết áp và cholesterol xấu, hỗ trợ hệ tiêu hóa và tâm lý, cải thiện tình trạng xơ cứng động mạnh,… Nhựa cây giúp làm dịu các vấn đề da nhẹ, hỗ trợ điều trị vảy nến và chống tia UV. Quả có tác dụng nhuận tràng, trị táo bón. Ngoài ra, nhựa lá giúp làm lành vết loét miệng và viêm họng.
Tại Việt Nam, rau kim cương được trồng chủ yếu ở Đà Lạt, số lượng cung cấp ra thị trường còn hạn chế nên có giá rất cao, khoảng 120.000 đồng/kg.
Cách trồng và chăm sóc rau kim cương tại nhà
Rau kim cương có thể trồng bằng phương pháp gieo hạt hoặc giâm cành. Thời điểm thích hợp nhất là vào mùa xuân, mùa thu và mùa đông.
Với phương pháp gieo hạt, chỉ cần cho 3-5 hạt vào một bầu đất, phủ một lớp đất thật mỏng lên trên, phun sương giữ ẩm rồi phủ nilon trắng hoặc màng bọc thực phẩm lên khay ươm để giữ độ ẩm. Đặt khay ươm hạt ở nơi có ánh sáng nhẹ, mát mẻ, khi hạt nảy mầm và có 2-3 lá, hãy tách ra để trồng chậu hoặc ngoài vườn.
Với phương pháp giâm cành, hãy chọn những đoạn cành khỏe mạnh, lấy từ cây mẹ sinh trưởng tốt. Để đầu cắt khô lại nhằm tránh thối rễ rồi trồng vào đất tơi xốp thoát nước tốt. Đặt cây ở nơi có ánh sáng tán xạ và phun sương tạo ẩm cho đến khi rễ phát triển ổn định, sau đó có thể chăm sóc như các loại cây mọng nước thông thường.
Khoảng 2 tháng sau khi gieo hạt, bạn có thể thu hoạch lứa rau đầu tiên. Khi thu hoạch, hãy dùng kéo cắt các nhánh bên, tiếp tục chăm sóc phần gốc như bình thường để thu hoạch đợt rau mới.
Trong quá trình chăm sóc rau kim cương, hãy chú ý tới những yếu tố sau:
- Đất trồng: Tuy rau kim cương phù hợp với nhiều loại đất, nhưng rau sẽ phát triển tốt nhất trong đất tơi xốp, thông thoáng và thoát nước tốt.
- Ánh sáng: Rau kim cương ưa ánh sáng tán xạ, không gian trồng nên sáng sủa và thoáng đãng. Nếu thiếu ánh nắng trong thời gian dài, cây sẽ có xu hướng vươn cao yếu ớt, thân giòn dễ gãy, màu sắc ban đầu dần phai nhạt. Lâu dần, cây sẽ trở nên yếu, thân lá chuyển sang màu xanh úa hoặc vàng nhạt, và khả năng đề kháng cũng suy giảm.
Ngược lại, ánh nắng quá gắt vào mùa hè có thể gây cháy lá và thân cây. Khi tiếp xúc trực tiếp với nắng nóng, cây sẽ sinh trưởng chậm hoặc ngừng phát triển, các lá mọc san sát và các đốt thân ngắn lại khiến hình dáng cây trở nên thấp, dày. Vì vậy, vào mùa hè, bạn nên che nắng cho cây bằng lưới hoặc di chuyển chậu vào trong nhà nơi có ánh sáng nhẹ, thông thoáng để cây tiếp tục phát triển ổn định.
- Bón phân: Để rau kim cương phát triển khỏe mạnh, nên bón phân định kỳ. Trong mùa sinh trưởng, bón mỗi tháng một lần với liều lượng pha loãng. Khi bước vào mùa đông, giai đoạn cây phát triển chậm, nên giảm tần suất xuống còn 2 tháng một lần.
