Rau dền cơm có tên khoa học là Amaranthus viridis, đây là một loại rau mọc dại phổ biến ở vùng quê Việt Nam. Cây thuộc họ Dền (Amaranthaceae), có thân mềm, mọc thẳng, cao khoảng 20 – 60cm.
Lá rau dền cơm có hình bầu dục hoặc hơi mũi mác, màu xanh non hoặc xanh đậm tùy theo đất trồng. Một điểm dễ nhận biết là hoa dền cơm rất nhỏ, mọc thành từng chùm ở nách lá và đầu cành, cho hạt màu trắng ngà, nhỏ li ti như hạt cơm, cũng chính vì vậy mà cây có tên gọi là dền cơm.
Loại rau này mọc rất khỏe, không cần chăm sóc nhiều, thích nghi tốt với nhiều điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng. Trước kia, dền cơm thường mọc hoang ở bờ ruộng, bờ mương, người dân quê thường hái về để làm thức ăn cho gà, lợn, hoặc luộc ăn chống đói vào những mùa giáp hạt.
Tuy nhiên, với xu hướng ăn xanh – sạch – lạ của người thành phố, dền cơm giờ đây đã "lên đời", trở thành loại rau đặc sản được nhiều người săn lùng.
Hoa của rau dền cơm.
Hiện nay, rau dền cơm được bày bán tại nhiều chợ dân sinh và cửa hàng thực phẩm sạch ở thành phố. Giá bán dao động từ 20.000 đồng đến 30.000 đồng/kg, nhưng nếu đã được rửa sạch, sơ chế, có nơi bán tới 50.000 đồng/kg. Một mức giá khá cao so với nhiều loại rau khác, nhưng vẫn được người tiêu dùng ưa chuộng bởi hương vị đặc biệt thơm mát, ngọt hậu và lành tính.
Theo Đông y, rau dền cơm có tính mát, giúp thanh nhiệt, lợi tiểu, giải độc. Chính vì vậy, nhiều người sẵn sàng chi tiền để mua rau dền cơm, không chỉ để ăn mà như một liều thuốc tự nhiên. Loại rau này có thể chế biến thành nhiều món ăn như luộc, xào, nấu canh,...
Cách trồng và chăm sóc rau dền cơm
Rau dền cơm là loại rau dễ trồng, phù hợp với nhiều vùng đất khác nhau. Người trồng thường sử dụng hạt khô để gieo, tuy nhiên do hạt rất nhỏ nên cần trộn đều với tro bếp hoặc cát khô trước khi gieo để đảm bảo phân bố đều, tránh mọc quá dày khiến cây còi cọc.
Dền cơm có thể trồng quanh năm, nhưng vụ chính và cho năng suất tốt nhất là đầu mùa mưa, từ tháng 4 đến tháng 6. Khi độ ẩm và nhiệt độ thuận lợi, hạt nhanh nảy mầm, cây phát triển nhanh và ít sâu bệnh.
Loại rau này phát triển tốt trên đất thịt nhẹ, đất phù sa, tơi xốp, thoát nước tốt. Trước khi gieo, nên cải tạo đất bằng phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ vi sinh để cung cấp đủ dinh dưỡng.
Sau khi làm đất, gieo rải đều hạt lên luống, rồi phủ một lớp đất mỏng khoảng 0,5 cm, tiếp đó tưới nước nhẹ bằng vòi sen để giữ ẩm. Lưu ý không gieo quá dày, cây sẽ vống cao và cho ít lá.
Rau dền cơm không cần quá nhiều công chăm sóc. Trong thời gian đầu, nên tưới nước 1 – 2 lần mỗi ngày, vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát. Sau khoảng 7 – 10 ngày, cây nảy mầm thì tiến hành tỉa thưa để cây có không gian phát triển và làm cỏ, xới đất nhẹ quanh gốc.
Sau khoảng 10 – 15 ngày kể từ khi gieo, có thể bón thúc bằng phân đạm, lân pha loãng hoặc sử dụng các loại phân bón hữu cơ sinh học để đảm bảo cây phát triển xanh tốt, ít sâu bệnh.
Rau dền cơm có thể thu hoạch sau 20 – 30 ngày. Khi thu hoạch, hãy dùng dao cắt sát gốc. Nếu thu hoạch khéo léo, cây sẽ tiếp tục nảy mầm từ gốc cũ, cho phép thu lứa thứ hai sau khoảng 10 – 12 ngày nữa.
