Nếu bạn là người hâm mộ truyện tranh Doraemon của Nhật Bản, chắc chắn bạn đã quen thuộc với hình ảnh chú mèo máy Doraemon thường xuyên tận hưởng giấc ngủ trên chiếc futon trong tủ ở phòng Nobita. Cảnh tượng này không chỉ là một phần trong văn hóa truyện tranh mà còn phản ánh thói quen ngủ dưới đất của người Nhật – một lựa chọn xuất phát từ những lý do thiết thực liên quan đến không gian sống và sức khỏe.
Mặc dù Nhật Bản là một đất nước phát triển với những tòa nhà cao tầng hiện đại, nhưng người dân ở đây, bất kể giàu hay nghèo, đều có xu hướng chọn ngủ dưới đất hơn là trên giường cao. Vậy tại sao họ lại có thói quen này? Câu trả lời nằm ở những lợi ích bất ngờ mà cách bài trí chỗ ngủ này mang lại.
1. Tối ưu hóa không gian sống nhỏ hẹp
Người Nhật nổi tiếng với cách sử dụng không gian sống một cách tối giản và hiệu quả, đặc biệt là trong những ngôi nhà hoặc căn hộ có diện tích nhỏ. Với chi phí đất đai đắt đỏ, nhiều gia đình Nhật Bản sống trong những không gian hạn chế, nơi việc tiết kiệm diện tích là ưu tiên hàng đầu. Việc sử dụng giường cồng kềnh sẽ chiếm một phần lớn diện tích, khiến không gian phòng ngủ bị thu hẹp.
Ngược lại, futon – loại đệm mỏng mà người Nhật trải trực tiếp trên sàn – có thể dễ dàng gấp gọn và cất đi vào buổi sáng, tạo ra không gian rộng rãi hơn cho các hoạt động sinh hoạt khác như tiếp khách, học tập hoặc làm việc. Điều này đặc biệt hữu ích trong các căn hộ chung cư nhỏ, để mỗi mét vuông đều được tận dụng tối đa.
Sự tiện lợi này đã giúp futon trở thành sự lựa chọn phổ biến trong mọi tầng lớp xã hội tại Nhật Bản. Không chỉ người có thu nhập thấp, mà ngay cả những gia đình giàu có cũng yêu thích sự linh hoạt của việc sử dụng futon, cho phép họ tạo ra không gian sống đa năng.
2. Gần gũi với thiên nhiên và văn hóa truyền thống
Người Nhật luôn duy trì mối liên hệ mật thiết với thiên nhiên, và điều này được thể hiện qua cách họ thiết kế không gian sống. Việc nằm ngủ trên sàn giúp họ cảm nhận sự gần gũi với mặt đất – một yếu tố quan trọng trong triết lý sống của người Nhật. Họ thường sử dụng chiếu tatami, một loại chiếu truyền thống làm từ rơm khô ép, có khả năng thấm hút độ ẩm tốt, giúp không gian trở nên thoáng đãng và dễ chịu.
Với người Nhật, việc ngủ trên futon trải trên chiếu tatami không chỉ mang lại sự thoải mái mà còn giúp họ kết nối với văn hóa truyền thống của dân tộc. Chiếu tatami còn tạo ra một môi trường trong lành, tốt cho sức khỏe nhờ khả năng khử mùi và điều hòa không khí.
3. An toàn cho trẻ nhỏ và đối phó với động đất
Một yếu tố quan trọng khác khiến người Nhật ưa chuộng việc ngủ dưới đất chính là an toàn, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ. Khi trẻ em ngủ trên futon gần mặt đất, nguy cơ té ngã sẽ được giảm thiểu so với việc ngủ trên những chiếc giường cao. Điều này giúp cha mẹ Nhật yên tâm hơn, nhất là khi có con nhỏ hiếu động, thích chạy nhảy.
Ngoài ra, Nhật Bản là quốc gia nằm trong khu vực thường xuyên xảy ra động đất. Trong những trận động đất mạnh, việc nằm trên sàn đất sẽ an toàn hơn nhiều so với việc ngủ trên giường cao. Nằm trên sàn có thể cảm nhận dễ dàng các rung động và nhanh chóng di chuyển đến nơi an toàn. Thói quen ngủ trên futon cũng là cách mà người Nhật bảo vệ bản thân trong những trường hợp khẩn cấp như vậy, và đây là một trong những lý do chính mà nhiều người vẫn duy trì cách ngủ này.
4. Cải thiện giấc ngủ và tư thế
Ngoài các yếu tố về không gian và an toàn, việc ngủ dưới đất còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, đặc biệt là đối với cột sống. Khi nằm trên futon, cơ thể được giữ ở một tư thế tự nhiên, giúp hỗ trợ cột sống tốt hơn so với những chiếc giường quá mềm hoặc có độ lún lớn. Đối với những người thường xuyên gặp vấn đề về lưng, việc ngủ trên bề mặt phẳng hơn sẽ giúp giảm đau lưng và cải thiện tư thế ngủ.
Thêm vào đó, việc ngủ trên sàn giúp duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định. Vào mùa hè, mặt sàn mát mẻ giúp giảm nhiệt độ cơ thể, trong khi vào mùa đông, chiếu tatami và futon dày giữ ấm tốt hơn, tạo cảm giác thoải mái cho người ngủ. Những lợi ích này không chỉ giúp người Nhật có giấc ngủ sâu và chất lượng hơn mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể về lâu dài.
5. Duy trì thói quen sống ngăn nắp, gọn gàng
Văn hóa Nhật Bản luôn đề cao sự ngăn nắp, gọn gàng trong sinh hoạt hàng ngày. Việc sử dụng futon buộc người Nhật phải dọn dẹp và sắp xếp phòng ngủ mỗi ngày, tạo thành thói quen giữ gìn nhà cửa sạch sẽ. Sau khi thức dậy, futon sẽ được gấp gọn và cất đi, giúp phòng ngủ luôn thoáng đãng và ngăn nắp.
Việc không sử dụng giường ngủ cố định cũng giúp căn phòng không bị bừa bộn và trở nên đa năng hơn. Người Nhật thường tận dụng không gian này để làm nhiều việc khác nhau trong ngày, từ tiếp khách đến tổ chức các hoạt động gia đình. Điều này phản ánh phong cách sống tối giản và tinh tế của người Nhật, nơi mỗi vật dụng trong nhà đều được tận dụng một cách hiệu quả và khoa học.
Có thể thấy, người Nhật rất thông minh. Dù giàu hay nghèo, họ vẫn duy trì thói quen ngủ dưới đất, giúp tối ưu hóa không gian sống và còn mang lại cảm giác gần gũi với thiên nhiên, cải thiện giấc ngủ, đảm bảo an toàn trong những trường hợp khẩn cấp như động đất. Đây là một điều hữu ích mà bất kỳ ai cũng có thể học hỏi và thử áp dụng vào cuộc sống hàng ngày.
