Việt Nam có 3 miền Bắc - Trung - Nam, mỗi địa phương sẽ có những nét khác biệt trong menu ẩm thực với hương vị rất riêng. Và món cơm cũng vậy, dọc dải đất hình chữ S hội tụ những món cơm đặc trưng nổi tiếng khắp vùng, từ cơm lam của núi rừng Tây Bắc đến cơm hến của người dân xứ Huế, hay cơm niêu, cơm tấm nức tiếng miền Nam. Đây là những món ngon mà thực khách có thể thưởng thức tại chỗ.
Cơm lam
Cơm lam là món ăn không thể thiếu trong bữa cơm hàng ngày của người dân miền núi Tây Bắc. Món ăn này là sự kết hợp độc đáo giữa nếp, nứa, củi, lửa, cơm lam được nướng trong ống tre, ống nứa với nguyên liệu là gạo nếp nương.
Hương vị núi rừng Tây Bắc
Khi thưởng thức cơm lam, thực khách sẽ dùng dao bóc tách lớp vỏ bên ngoài của ống cho tới khi gặp các lớp màng lụa mỏng màu trắng bọc lấy cơm, dài thành khúc đúng bằng chiều dài ống nứa. Thưởng thức cơm lam đúng điệu là phải dùng với gà đồi nướng, bò nướng ống tre và cảm nhận độ mằn mặn, bùi bùi của muối vừng giã nhỏ chấm ăn kèm.
Sẽ là một trải nghiệm lạ khi bẻ khúc cơm thành miếng và cảm nhận độ dai dai, mềm mịn của lớp màng lụa mỏng hòa quyện trong từng hạt cơm. Hương vị núi rừng thấm đẫm, hòa trộn trong ống cơm lam nhỏ xinh, vị dẻo thơm của thứ nếp nương, ngọt dịu của nước cốt dừa hòa quyện nhịp nhàng lay động mọi giác quan.
Cơm cháy
Cơm cháy Ninh Bình từng được công nhận là món ngon kỷ lục châu Á trong danh sách 10 món đặc sản nổi tiếng của Việt Nam. Món ăn này đã trở thành đặc sản và khi tới Ninh Bình, du khách đều không quên mua cơm cháy về làm quà.
Cơm cháy có nhiều phiên bản khác nhau nên thử
Để chế biến cơm cháy cần trải qua nhiều công đoạn cầu kỳ, từ cách chọn gạo phải là gạo nếp Hương, hạt tròn và trong; nấu trong nồi gang, cho đến dùng than củi để nấu; phải chăm chút để lửa thật đều để tạo cháy ở khắp đáy nồi và đặc biệt lưu ý không để cháy chỗ dày, chỗ mỏng. Cơm cháy lấy ra xong phải phơi hai ba nắng hoặc sấy khô, rồi đem bọc kín trong túi nilon dùng dần, khi ăn mới đem chiên giòn.
Cơm cháy sẽ mang hương vị hoàn hảo nếu được dùng với thức ăn đi kèm, đặc biệt là nước xốt làm từ thịt bò, thịt dê hoặc tim, cật xào với hành tây, nấm rơm, cà rốt và cà chua tạo màu, thêm chút bột dong để đủ độ sánh, thơm mùi mỡ hành béo ngậy.
Cơm hến
Cơm hến là đặc sản vùng đất Cố đô, giống như một món trộn với những nguyên liệu phong phú mà giản dị. Cơm nguội được đánh tơi, nấu từ thứ gạo ngon nên vẫn mềm dẻo. Những con hến bé xíu được trộn với cơm, ăn kèm là các loại rau như xà lách, húng thơm, hoa chuối, khế chua, rau răm… thêm đậu phộng rang vàng nguyên vỏ, một vài lát da heo chiên phồng, hành phi và cuối cùng là mắm ruốc Huế. Tất cả đều để nguội duy có nước hến luôn được giữ nóng hổi để sau khi trộn các thành phần, chan vào là sẽ có ngay món cơm cay giòn, đúng vị.
Cơm hến là đặc sản xứ Huế
Cơm hến thường được ăn với ớt thật cay đúng như khẩu vị của người dân xứ Huế. Vị đậm đà của mắm ruốc, chua chua của khế dậy mùi rau thơm, vị béo ngậy của da heo chiên hòa quyện cùng nước hến luôn được giữ nóng để món cơm mang hương vị đậm đà, chân quê đầy quyến rũ.
Cơm niêu
Cơm niêu có ở khắp các vùng miền và địa phương khác nhau, đây là món ăn dân gian quen thuộc của người dân xưa. Cơm được nấu trong lò đất, lửa than để có độ thơm ngon đặc biệt. Để nấu cơm niêu, đầu bếp phải chọn được gạo ngon như gạo tám, gạo Nàng Hương, chọn niêu không rỉ nước, vung niêu không được vênh, lệch.
Cơm niêu ngon đúng điệu
Khi đã có đầy đủ dụng cụ thì quá trình nấu cơm cũng là cả một nghệ thuật, tính toán lượng gạo vừa đủ, ngọn lửa nấu cơm vừa phải, cơm sôi đều và ghế cơm bằng đũa cả. Cơm lục bục sôi nắp và cạn nước, người nấu phải nhanh chóng vùi trong tro, than nóng từ 20 phút trở lên để cơm chín.
Khi xới cơm vào bát cũng cần dùng đôi đũa cả mới tạo được độ xốp, mang đến cảm giác ngon miệng khi thưởng thức. Cơm niêu ăn cùng với món nào cũng ngon, đặc biệt với cá bống kho tiêu sẽ ngon miệng vô cùng.
Cơm tấm
Với người Sài Gòn xưa, tấm là loại gạo thứ phẩm, là hạt gạo bị gãy nứt trong quá trình xay xát. Song với sự sáng tạo theo thời gian, tấm đã được nâng lên thành món ăn hấp dẫn với tên gọi mộc mạc “cơm tấm”. Tự thuở nào, cơm tấm đã trở thành món ngon có mặt khắp nơi trên đất Sài thành, từ những quán nhỏ bình dân tới nhà hàng sang trọng.
Cơm tấm Sài Gòn thách thức vị giác
Cơm tấm thường được ăn kèm với sườn cốt lết heo nướng mật ong là ngon nhất. Để đĩa cơm bắt mắt và sang trọng, ngoài việc lựa tấm ngon để nấu đúng cách, đầu bếp còn bài trí kèm bì heo trộn thính phi tỏi thật thơm.
Người ta còn làm thêm món chả, chủ yếu từ thịt xay nhỏ trộn trứng vịt đánh nhuyễn, nêm thêm gia vị cùng nấm mèo xắt nhỏ, bún tàu để món chả dẻo hơn. Món chả này được hấp trong xửng và được cắt khéo léo cho dĩa cơm càng bắt mắt. Có nơi còn chiên trứng ốp la hoặc lạp xưởng tươi ăn kèm. Ăn cơm tấm muốn ngon phải kèm với đồ chua được làm từ đu đủ, cà rốt, củ cải, dưa leo, nhưng để cơm tấm đúng điệu thường bao giờ cũng có nước mắm chuyên dùng.
