Nói đến ẩm thực, không thể không nhắc đến ẩm thực Trung Quốc, Nhật Bản và Pháp. Những quốc gia này có nền ẩm thực truyền thống lâu đời, với nhiều món ăn ngon nổi tiếng trên thế giới. Tuy nhiên mới đây, ba món ăn được xem là “đắt nhất thế giới” từ các đất nước này gây ra làn sóng tranh cãi dữ dội, khi những hình ảnh về quá trình săn bắt nguyên liệu được tiết lộ.
Mọi người thực sự rùng mình trước sự tàn nhẫn trong việc tìm nguyên liệu làm nên món ăn ấy. Ba món ăn được kể trên chính là súp vi cá mập từ Trung Quốc, sushi cá ngừ vây xanh (Kuro maguro) của người Nhật và món gan ngỗng trứ danh của Pháp.
1. súp vi cá mập của Trung Quốc
Cận cảnh món súp vi cá của Trung Quốc. (Ảnh: Internet)
Súp vi cá mập từ lâu được xem là một trong những món ăn đắt tiền nhất mà bạn nên thử khi đặt chân đến Trung Quốc. Món súp này được sáng tạo bởi một vì hoàng đế thời Tống, nhằm mục đích thiết đãi quan thần trong yến tiệc. Chính vì vậy mà từ lâu, món ăn này đã được xem là món ăn của tầng lớp thượng lưu. Hiện tại, giá của một phần súp vi cá mập dao động từ 65-120 đô la (tầm hơn 1 triệu đến gần 3 triệu đồng).
Tuy nhiên, bỏ qua nguồn gốc, giá tiền hay đánh giá chuyên môn về món ăn này, cách tìm và chế biến nguyên liệu của nó mới thật sự gây ra sự tranh cãi và phẫn nộ trong một bộ phận cộng đồng thực khách. Nhiều bài báo về súp vi cá mập cũng được ồ ạt đăng tải vén bức màn bí mật cho những công đoạn chế biến được cho là vô cùng tàn nhẫn.
Vây cá mập sau khi được cắt. (Ảnh: Internet)
Nguyên liệu chính cho món ăn này là vây cá mập. Và hiển nhiên, để có được vây cá, người ta buộc phải bắt, thậm chí là giết cá mập. Tùy vào mức độ chống cự, hung dữ của từng con cá mà người săn sẽ quyết định chỉ cắt vây rồi thả đi hay giết luôn để dễ kiểm soát. Từng con cá sẽ bị cắt hết 2 vây lưng, 2 vây ngực, 3 vây cận đuôi và vây đuôi dưới. Sau đó, họ sẽ ném những con cá xuống biển mặc kệ nó còn sống hay đã chết. Vốn dĩ cá mập sau khi bị cắt vây sẽ bị thương và không bơi được, nên khả năng cao chúng sẽ vẫn chết vì mất máu hoặc bị cá khác tấn công.
Hàng loạt vây cá đang được phơi khô. (Ảnh: Internet)
Tùy theo mục đích sử dụng mà vây cá được chế biến khác nhau. Thông thường, người ta sẽ đánh sạch và phơi khô rồi bán cho nhà hàng hoặc đóng hộp xuất khẩu. Mỗi năm có khoảng hàng triệu con cá mập bị giết chết.
Theo giáo sư Michael Mc Carthy, ĐH Melbourne (Úc), có đến 1/4 loài cá mập đang có nguy cơ tuyệt chủng vì bị khai thác vây cá quá mức. Hồng Kông chính là nơi buôn bán vi cá lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 50% ngành này. Năm 2012, Trung Quốc và Hồng Kông đã ra lệnh cấm sử dụng các món ăn từ vi cá mập trong các bữa tiệc của chính phủ. Ngoài ra, Đài Loan cũng đã cấm hoàn toàn việc khai thác vi cá mập.
Vây cá được phơi khô. (Ảnh: Internet)
Dù nhiều nhà nghiên cứu động vật học, đại dương học, môi trường học hay nhiều người khác phản đối việc đánh bắt cá mập, hiện nay vẫn chưa có biện pháp nào kiểm soát hoàn toàn vấn đề này. Và ngay cả người tiêu dùng vẫn còn thích thú với những món ăn làm từ vi cá.
2. Sushi cá ngừ vây xanh
Sushi cá ngừ vây xanh - Kuru maguro. (Ảnh: Internet)
Thịt cá ngừ vây xanh có rất nhiều dinh dưỡng. (Ảnh: Internet)
Sushi không chỉ được thế giới biết đến như món ăn truyền thống của Nhật Bản, mà còn được xem là một trong những món ăn thịnh hành và ngon nhất thế giới. Sushi có rất nhiều loại, với nhiều mức giá khác nhau tùy vào nguyên liệu. Và sushi cá ngừ vây xanh - Kuro maguro chính là loại đắt nhất, khoảng 65 đô la một miếng. Song, cũng như món súp vi cá, quá trình đánh bắt cá ngừ vây xanh làm nguyên liệu cũng đang là một vấn đề nhức nhối gây tranh cãi.
Cá ngừ vây xanh loại lớn. (Ảnh: Internet)
Cá ngừ vây xanh được tìm thấy chủ yếu ở Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương, Đại Tây Dương và Địa Trung Hải. Con trưởng thành có thể đạt trọng lượng hơn 450kg. Chuyên gia nói rằng thịt cá ngừ vây xanh mang lại nguồn dinh dưỡng khổng lồ, có lợi cho cơ thể. Vì vậy mà cá ngừ vây xanh đã trở thành một trong những nguyên liệu đắt nhất. Giá một con có khi lên đến 1,76 triệu đô la.
Đấu giá cá ngừ. (Ảnh: Internet)
Cận cảnh cá ngừ bị làm thịt. (Ảnh: Internet)
Chính vì quý và hiếm nên quá trình săn bắt cá ngừ vây xanh để làm sushi khiến người ta phẫn nộ. Cá sau khi được bắt lên đều bị giết nhanh chóng tránh để cá quẫy quá mạnh, chất lượng thịt giảm đi. Hoặc cũng có thể cho cá ướp lạnh không quá 10 ngày.
Chợ Tsukiji (Ảnh: Internet)
Bán đấu giá cá ngừ. (Ảnh: Internet)
Người mua hàng đang xem cá. (Ảnh: Internet)
Có 3 khu chợ chính, trong đó nổi tiếng nhất là chợ Tsukiji có bán cá ngừ vây xanh lớn nhất. Tại đây, người ta sẽ đấu giá cá ngừ. Thịt cá ngừ được chia làm ba loại, lưng, lườn và bụng. Những miếng sushi làm từ thịt bụng bao giờ cũng có giá đắt nhất, một suất sushi cá ngừ có thể lên đến 375 đô la. The Independent, mỗi năm, người Nhật tiêu thụ khoảng 3/4 lượng cá ngừ vây xanh trên thế giới và 80% lượng cá ngừ đánh bắt từ Địa Trung Hải.
Cá ngừ vẫn bị săn bắt và đem bán. (Ảnh: Internet)
Cũng giống như cá mập, dù đã có rất nhiều sự phản đối từ người dân, những nhà động vật học hay môi trường học, tình trạng đánh bắt cá vẫn diễn ra bởi nhu cầu ăn những món ăn như thế vẫn luôn tồn tại. Bởi họ cho rằng, cá mập hay cá ngừ vây xanh thì cũng là động vật như heo, chó, bò. Chính điều này đã tạo ra một cuộc chiến hạn chế đánh bắt phi pháp cá mập và cá ngừ vây xanh.
3. Gan ngỗng
Nhắc đến những món ăn đắt nhất thế giới không thể thiếu món gan ngỗng – niềm tự hào của nước Pháp. Và để có món pa tê gan ngỗng ngon nhất, người ta phải có một quy trình nuôi ngỗng lấy gan nghiêm ngặt mà theo nhiều người, quy trình này quá tàn nhẫn.
Để có được món gan ngỗng đẳng cấp thì phải tìm được lá gan lớn, béo. Gan ngỗng thường được lấy từ ngỗng đực béo tốt. Nhưng sau này, người ta bắt đầu một quy trình khác là nuôi ngỗng để gan chúng nhiễm mỡ. Sau đó, lại chọn lựa tiếp giữa số ngỗng này để tìm ra con ngỗng có lá gan ngon nhất. Bằng cách này, gan ngỗng khi ăn vào sẽ có vị béo nhẹ, mềm mại, thanh, thay vì ngấy như thông thường.
Món gan ngỗng đắt đỏ nhất thế giới. (Ảnh: Internet)
Tuy Pháp là cái nôi của món gan ngỗng, nhưng Ai Cập mới là quốc gia tiên phong trong quy trình vỗ béo ngỗng đáng sợ này. Và dĩ nhiên, cách mà người ta “vỗ béo” ngỗng hoàn toàn khác với tưởng tượng của hầu hết mọi người nếu chỉ đọc đến đây.
Để có những con ngỗng có lá gan béo tốt, hàng ngày, mỗi con ngỗng sẽ bị banh miệng, nhét ống kim loại vào sâu cổ họng và bơm khoảng hơn 2kg ngũ cốc vào. Và hành động tàn nhẫn này lặp đi lặp lại từ 2 đến 4 lần trong ngày. Lá gan ngỗng càng lúc càng to lên. Vì lá gan to đè lên phổi nên ngỗng sẽ khó thở. Cân nặng tăng khiến chúng khó khăn trong việc di chuyển và có khi bị gãy chân. Ngoài ra, nhiều con ngỗng trở nên phát điên lên, tự cắn lẫn nhau dẫn đến bị thương.
Gan ngỗng khi chưa chế biến. (Ảnh: Internet)
Gan ngỗng được vỗ béo (trái) và gan ngỗng thường (phải). (Ảnh: Internet)
Cận cảnh ngỗng bị ép ăn. (Ảnh: Internet)
Ở các nhà máy nuôi ngỗng, những con ngỗng này thường bị nhốt trong chuồng rất hẹp, không thể cựa quậy được. Chúng cũng không được tắm nên toàn thân bị bao bởi lớp dầu chống thấm nước. Chưa kể, vết thương ở chân lâu ngày sẽ dẫn đến nhiễm trùng, cực kì đau đớn.
Ngỗng bị nhốt trong chuồng chật hẹp. (Ảnh: Internet)
Sống trong môi trường như địa ngục, những con ngỗng này còn có khả năng bị những bệnh như tiêu chảy, viêm phổi, rách thực quản, suy giảm chức năng gan, áp lực căng thẳng. Dần dần dẫn đến chết. Và những con ngỗng chết sẽ bị vứt đi không thương tiếc.
Mỗi năm, có khoảng 15.000 con ngỗng bị vỗ béo đến chết. Điều kinh khủng nhất là việc cho ngỗng cái vào máy xay để làm phân bón hay thức ăn cho mèo, vì người ta chỉ lấy gan của ngỗng đực. Nhiều nhà máy vì tiếc số ngỗng đã chết, họ đã lấy gan của những con này đem chế biến và bán bình thường cho người tiêu dùng.
Quá trình nuôi ngỗng bất nhân này sau khi được phát tán, truyền tai đã gây ra làn sóng tranh cãi, phẫn nộ dữ dội giữa những nhà bảo vệ động vật và đầu bếp, giữa người yêu động vật và người mê món gan ngỗng. Một bên thì bảo vệ món ăn xứng tầm đẳng cấp thế giới, một bên thì lên án việc nuôi ngỗng một cách tàn nhẫn.
Bất kể là những quá trình trên tàn nhẫn ra sao, chúng vẫn được duy trì và tiến hành. Bởi lẽ chỉ cần có cầu, hẳn sẽ còn cung. Bên cạnh những người phản đối lên án hành động này, vẫn luôn có những người yêu ẩm thực ra sức lên tiếng bảo vệ. Cuộc chiến này có lẽ sẽ còn giằng co rất lâu nữa.
