Việt Nam có khoảng 20 loài chanh khác nhau, trong đó giống chanh đào là một vị thuốc quý , rất được ưa chuộng. Chanh đào thường có từ tháng 8, 9 trong năm. Khi chín vỏ chanh mỏng, màu vàng hanh chứa nhiều tinh dầu, ruột hồng đào, rất thơm. Cũng có loại chanh đào ruột vàng nghệ.
|
|
| Chanh đào thường có vào tháng 8, 9 trong năm. Vì vậy, để làm bài thuốc chanh đào chữa ho nên mua trong thời gian này. Ảnh: Phan Dương. |
Hiện nay, giá chanh đào dao động từ 40.000 đến 60.000 đồng một kg. Thông thường một kg chanh có từ 12 đến 20 quả. Nếu mua sẵn thì một bình chanh đào ngâm mật ong, đường phèn cũng có giá hơn 100.000 đồng trở lên tùy dung lượng.
Bài thuốc chanh đào ngâm rất dễ, ai cũng có thể thực hiện. Phổ biến nhất là chanh đào ngâm mật ong, đường phèn.
Chuẩn bị:
- Chanh đào: 1 kg, loại càng già càng tốt. Nên lựa những quả tươi, chín vàng, mỏng vỏ.
- Mật ong rừng: 1 lít.
- Đường phèn: 0,5 kg.
- Bình thủy tinh có nút đậy, vỉ nén bằng nan tre.
Cách 1: Ngâm chanh 3 tháng
- Chanh rửa sạch, pha một ít muối với nước sôi để nguội, ngâm 30 phút rồi vớt chanh ra để thật khô. Cắt chanh thành những miếng mỏng, ngâm cả hạt mới tốt.
- Đường phèn đập nhỏ, đổ một lớp đường vào lọ, đến một lớp chanh (làm lại cho đến hết.) Cuối cùng đổ mật ong vào. Lấy vỉ nan nén chanh xuống. Để khoảng 3 tháng sẽ dùng được.
Trong cách ngâm này mọi người cũng có thể cho chanh đào, mật ong, đường phèn vào máy xay sinh tố, xay nhỏ làm siro chanh, mật ong, đường phèn. Khi cho trẻ uống nên lọc bỏ bã cặn.
Cách 2: Ngâm chanh 6 tháng
- Chanh rửa sạch, pha một ít muối với nước sôi để nguội, ngâm chanh 30 phút rồi vớt ra để ráo. Khía dọc quả chanh vài nhát.
- Rửa sạch bình thủy tinh, tráng qua nước sôi, để ráo nước. Đổ đường phèn vào lọ rồi đến một lớp chanh (làm như vậy đến hết), cuối cùng cho mật ong vào. Lấy vỉ nan nén chanh xuống. Để 6 tháng sau sẽ dùng được.
 |
| Chanh đào chín có vỏ màu vàng hanh, ruột hồng đào, rất mọng nước. Từ lâu trong dân gian đã truyền nhau bài thuốc chanh đào ngâm mật ong trị ho, viêm họng. Ảnh: Phan Dương. |
Lưu ý: Nên sử dụng bình thủy tinh. Mua bình to hơn lượng chanh ngâm một chút vì sau một thời gian bình sẽ lên men, nước chanh tiết ra nhiều. Cũng không nên bịt miệng bình quá chặt. Để bình ngâm ở chỗ mát (không cho vào tủ lạnh).
Thời gian đầu mới ngâm nên kiểm tra bình thường xuyên, nếu sau vài ngày thấy sủi bọt thì hớt đi. Không để chanh nổi lên khỏi vỉ vì sẽ dễ bị mốc, nổi váng. Sau vài 3 tuần là có thể dùng chanh ngâm mật ong, đường phèn rồi. Nên ngâm chanh càng lâu càng tốt, mới đầu chanh còn tươi thì ăn hơi đắng, nhưng sau một thời gian dài chanh đào ăn như ô mai, vừa tốt cho họng, vừa tăng cường sức khỏe.
Bài thuốc này thích hợp với mọi gia đình, nhất là nhà có con nhỏ từ 1,5 tuổi trở lên. Vào ngày trời lạnh hay khi trẻ mới chớm ho thì buổi sáng ngủ dậy lấy một thìa cho trẻ uống. Với người lớn, hãy cắt lát quả chanh ngâm, trộn đều với nước trong hộp, nhai rồi ngậm khoảng 15-20 phút, sau đó nuốt, ngày vài lần.
Có thể chanh đào hợp với người này nhưng không hợp với người khác, hoặc khi bị ho nặng mới dùng thì cũng không có tác dụng. Với người bị nhiệt miệng thì không nên dùng chanh đào ngâm mật ong. Thay vào đó, hãy ngâm chanh đào với muối, đường.
Về cơ bản cách làm cũng như trên, cứ một kg chanh thì một kg muối. Ngâm khoảng 3 tuần cho chanh mềm, đem phơi nắng đến khi trên vỏ chanh có một lớp muối trắng bám vào là được.
Bổ quả chanh làm tư (nếu thích có thể bỏ hạt cho đỡ đắng), rồi xếp chanh vào lọ. Đun đường (tùy sở thích) với 2 bát nước, cho gừng, cam thảo băm nhỏ vào. Nấu đến khi đường sánh như mật ong rồi bắc ra cho nguội. Đổ đường vào hũ chanh, đậy kín, ngâm 3 tháng nữa là có thể dùng được.
Phan Dương
