Ông James Watt (1736-1819), người được lấy tên để đặt cho đơn vị công suất điện (watt = W) cũng là người đầu tiên sử dụng đơn vị hp. Trong một chuyến đi công tác trên chiếc xe chạy bằng đầu máy hơi nước của mình, ông đã cho ra định nghĩa một con ngựa có thể kéo 1 lực 150.000 Newton (15 tấn!) với vận tốc 30cm/phút.
Để tôn vinh những thành quả ông đã đóng góp cho việc phát triển động cơ hơi nước, vào năm 1889 Hội Đồng Khoa Học Tối Cao của Chính phủ Anh đã chính thức lấy tên Watt để đặt cho đơn vị đo công suất điện. (1W = 1J/s)
Tuy nhiên, chúng ta cũng thường thấy có rất nhiều cách viết thể hiện loại công suất này, và chúng thường được sử dụng trong các bảng thông số kĩ thuật xe hơi ngày nay. Dưới đây là một số đơn vị thông dụng đang được sử dụng để biểu diễn sức mạnh của xe :
HP
Theo định nghĩa thông dụng nhất thì 1 mã lực sẽ bằng con số chính xác là:
1 hp = 745.69987158227022 W
PS
Tiếng Ðức là Pferdestärke, cũng nghĩa là mã lực. Mặc dù không còn thể hiện trên giấy tờ pháp lý nhưng đơn vị này rất phổ thông tại Ðức và Trung Âu cho đến tận ngày nay.
1 PS = 735.49875 W
PK
Dân Hà Lan thì lại gọi là paardekracht, cũng tương đương với Pferdestärke của người Ðức, do đó:
1 pk = 735.49875 W
CV
Chevaux Vapeur: nếu dịch sát nghĩa là "sức ngựa của máy hơi nước", cũng là một đơn vị để tính thuế mã lực của Pháp, tương tự như RAC hp của Anh.
CH
Ðây mới là ký hiệu của Pháp nói lên công suất thực của xe. Nó là chữ viết tắt của Chevaux, nghĩa là "ngựa". Một số tài liệu ghi giá trị của nó bằng 735.5 W, nghĩa là bằng với PS của Ðức.
BHP
Brake horsepower là cụm từ thường dùng trước thập niên 1970 tại Mỹ và hiện nay vẫn được sử dụng tại Anh. Ðơn vị này liên quan đến cách đo công suất thật của động cơ bằng loại thiết bị hãm phanh. Khi dùng bhp để nói lên công suất máy thì mới là công suất thực tế, vì nó chính xác hơn so với cách tính toán hoặc phỏng định. Tuy nhiên, một vài nhà sản xuất xe hơi vì lý do tiếp thị cho sản phẩm của mình, lại muốn ghi công suất của xe cao lên nên loại đơn vị quan trọng này ít khi được nhắc đến.
Ở Mỹ thì cụm từ này không sử dụng nữa sau khi có ý kiến của Hiệp Hội Các Kỹ Sư Xe Hơi Mỹ gọi tắt là SAE (American Society of Automotive Engineers) khuyên các hãng xe nên dùng đơn vị "hp (SAE)" để chỉ công suất của động cơ. Nhiều khi nó cũng được ghi là "SAE net hp" hoặc "net hp" cho đơn giản. Tại thị trường Anh thì dường như sự điều chỉnh này không cần thiết lắm.
Ý nghĩa
Cách xác định công suất theo mã lực cũng là công việc phức tạp và tốn kém. Công suất động cơ mà các nhà sản xuất ghi trong bảng thông số kỹ thuật xe là công suất cực đại, nghĩa là công suất lớn nhất mà chiếc xe có thể đạt được tại vòng tua nhất định.
Đường cong biểu diễn công suất theo số vòng tua máy luôn tồn tại một điểm cực đại, và giá trị công suất tại điểm đó là công suất tối đa của động cơ. Công suất thể hiện cho khả năng đạt vận tốc tối đa của chiếc xe nhưng nó không đại diện cho khả năng tăng tốc. Vì vậy, công suất cao chưa chắc xe đã “bốc” mà còn phụ thuộc vào mô-men xoắn và vòng tua máy.
Nguồn : Otosaigon
