Nhiều nông dân Chăm rất thành thạo trong việc săn bắt chuột và được xem là kế sinh nhai của họ trong cuộc sống hàng ngày. Khi cánh đồng đang vào mùa lúa chín, sáng sớm tinh mơ, những người đàn ông Chăm cầm vài ba chiếc bẫy ra đồng, đến khoảng xế trưa họ ra thăm bẫy và xách về những chú chuột đồng tươi với bộ lông vàng óng. Chuột ở đây không to, chỉ khoảng 3 ngón tay chụm lại, lông màu vàng óng, thịt thơm và xương rất mềm.
 |
| Cánh đồng quê vùng người Chăm sinh sống. |
Người Chăm có những cách chế biến thịt chuột rất riêng và đặc trưng. Chuột sau khi bắt về được thui qua lửa rơm, rồi dùng một miếng rơm cạo sạch phần lông cháy để hiện lên lớp da vàng rực. Sau đó chuột được bóc bỏ lớp da ngoài chỉ còn lại phần thịt nguyên con. Lúc này chuột đã có thể được sử dụng làm thức ăn hay miếng mồi ngon để nhấm rượu. Điều đặc biệt là chuột sau khi làm sạch không được rửa qua nước vì nó sẽ làm thịt chuột bị tanh và mất đi vị thơm ngon của thịt chuột đồng.
Người Chăm chế biến thịt chuột rất đơn giản, chỉ gồm vài món chính là thịt chuột xào hành lá, thịt chuột nướng và thịt chuột phơi khô giã nhỏ, Mỗi món có những hương vị đặc trưng làm cho người thưởng thức lúc nào cũng thèm thuồng và nhớ mãi không quên. Với những người Chăm xa quê nhà lâu ngày thì món thịt chuột xào hành lá được xem là món phải ăn đầu tiên.
Chuột sau khi làm sạch được bầm nhuyễn nguyên con, nồi chảo được bắc lên bếp lửa và tráng một ít dầu vừa phải. Sau khi nóng đều ta cho thịt chuột bầm vào trộn đều sao cho thịt chuột vừa chín tới là có thể nêm nếm gia vị như nước mắm, bột ngọt, ớt và hành củ giã nát, cộng thêm một ít bánh tráng sống được bẻ nát. Hành lá được thêm vào sau cùng và trộn đều cho thơm ngon và bắt mắt.
Theo cách lý giải của phụ nữ Chăm, bánh tráng được thêm vào để hút nước trong món thịt xào và hành lá làm giảm vị tanh của thịt chuột. Ngoài ra thịt chuột phải xào cho cạn nước thì mới ngon đặc sắc. Để miếng thịt chuột được kết hợp hoàn hảo hơn người Chăm thường ăn kèm với đọt lộc vừng non. Đọt có vị chát ăn kèm với thịt chuột xào có vị cay ngọt làm cho miếng ăn thêm những hương vị rất riêng.
 |
| Thịt chuột xào ăn với đọt lộc vừng. |
Với những người đi săn bắt chuột lâu ngày, họ thường chọn cách làm chuột khô để ăn được lâu hay làm quà và đãi khách. Chuột được làm sạch bỏ hết lớp da và bộ ruột, sau đó ướp muối và phơi trong một ngày này để miếng thịt chuột có màu đỏ au rất hấp dẫn.
Khô chuột được sử dụng với nhiều cách chế biến như nướng, ram với dầu hay giã nhỏ ăn với cơm hoặc nhâm nhi vài chén rượu đắng trong khí trời se lạnh mùa xuân. Trong đó món khô chuột nướng giã nhỏ là món ăn dân gian truyền thống mà nhiều người Chăm vẫn hay thưởng thức.
 |
| Thịt chuột nướng ướp với một ít gia vị hàng ngày. |
Khô chuột được nướng qua lửa than cho chín đều sau đó xé miếng nhỏ bỏ vào cối giã, thêm gia vị như bột ngọt, nước mắm và vài củ hành khô cho vừa miệng. Chỉ với một vài thao tác chế biến đơn giản ta đã có những miếng thịt chuột thơm phức.
Du khách ghé qua các làng Chăm vào những dịp lễ hội hãy tìm và thưởng thức cho bằng được món ngon dân dã dễ kiếm này. Ăn thử một lần du khách sẽ nhớ mãi hương vị đặc trưng của những món thịt chuột dân dã đồng quê Chăm.
Bài và ảnh: Putra Jatrai
