dầu láp hay còn gọi là dầu cầu vẫn còn là khái niệm khá mới mẻ với nhiều người sử dụng xe tay ga do không để ý đến. Không giống như xe số, xe tay ga sử dụng hệ thống truyền động vô cấp dẫn động bằng dây đai thay cho xích và hộp số. Ở cầu sau xe tay ga sử dụng hệ thống bánh răng dẫn động đến trục bánh xe và dầu để bôi trơn gọi là dầu láp.
 |
| Hệ thống bánh răng dẫn động trục bánh sau xe tay ga. Ảnh: Lương Dũng. |
Do các bánh răng truyền động hoạt động thường xuyên với cường độ và tải trọng cao, nếu không được bôi trơn thường xuyên dẫn đến bị mài mòn, tạo ra độ rơ dẫn đến tăng tính va đập giữa các bánh răng tạo nên tiếng kêu và làm giảm công suất truyền động. Nếu tình trạng này kéo dài làm tăng độ mài mòn nhanh, tiếng kêu càng lớn và thâm chí có thể gây vỡ, mẻ và bị trượt khiến xe không hoạt động.
Có những trường hợp còn sử dụng dầu động cơ (dầu máy) thay cho dầu láp. Đây là một sai lầm rất nghiêm trọng. Trên thực tế, thông số kỹ thuật của dầu cầu khác hẳn dầu máy và độ nhớt gấp vài lần dầu máy. Phương pháp thay thế này gây ra phản ứng phụ là sau 2 đến 3 tháng, khi tăng ga xe có tiếng hú ở phần láp.
 |
| Ống thông hơi hộp số chưa gắn vào lỗ định vị. Ảnh: Thành Gia Motor |
Với những xe tay ga do cấu tạo đặc biệt, đường ống thông hơi của hộp số tự động thấp nên nước rất dễ lọt vào và làm cho dầu láp bị axit hóa chuyển từ màu vàng sang màu trắng đục và giảm tính bôi trơn. Bánh răng sẽ nhanh chóng bị phá hủy và gây ra tiêng hú to và rất tốn xăng.
Với Vespa, để kiểm tra, chỉ cần tháo que thăm dầu hộp số xem tình trạng dầu có khác thường hay không. Còn trên các xe như Honda, Yamaha, có thể tháo ốc nạp ra kiểm tra. Nếu có hiện tượng bị nước lọt vào, tốt nhất nên thay dầu láp mới. Cần kiểm tra thêm ống thông hơi hộp số đã định vị vào đúng vị trí chưa.
Đôi khi còn có trường hợp phớt láp bị rò rỉ, dầu sẽ vào khu vực dây đai truyền động, làm trượt đai và dầu láp cũng bị hao, dẫn đến không đảm bảo chức năng truyền động.
 |
| Hộp đai truyền động. Ảnh: Lương Dũng. |
Nhiều trường hợp sau khi kiểm tra bộ bánh răng truyền động còn bị mòn hoặc sứt mẻ, thì phải thay thế. Chi phí thay thế bộ bánh răng rất tốn kém, những dòng xe cao cấp như Honda SH khoảng 6 triệu đồng, đối với các dòng xe khác như Honda Air Blade hay Lead hay SCR cũng từ 1 đến 2 triệu đồng. Với những trường hợp sau khi xe đi vào chỗ ngập nước sâu thì cần đưa xe đi kiểm tra.
Các kỹ sư khuyến cáo khách hàng sử dụng xe tay ga nên thường xuyên kiểm tra, thay thế dầu láp và bảo dưỡng xe theo định kỳ. Trường hợp máy kêu to hoặc có tiếng hú, máy gằn và ì hơn bình thường thì cần đưa xe đi kiểm tra sớm.
Tùy từng loại xe tay ga và điều kiện hoạt động thực tế của xe, các kỹ thuật viên sẽ tư vấn loại dầu và thời gian định kỳ phù hợp. Quy trình thay dầu láp đơn giản, chi phí không lớn nhưng nếu bạn không lưu ý thì tuổi thọ của bộ láp cũng như hệ thống truyền động của xe sẽ giảm đi đáng kể. Theo kinh nghiệm thì cứ 3 lần thay dầu máy thì một lần thay dầu láp.
Lương Dũng
