Thị trường 2013 với bước đi lùi về doanh số là chỉ dấu cho việc đến lúc cần thay đổi. Tổng doanh số của 5 hãng xe thuộc VAMM là Honda, Yamaha, Piaggio, Suzuki, SYM (chiếm 99% thị phần) là 2,78 triệu xe, giảm nhiều so với con số 3 triệu của 2012 và 3,3 triệu của 2011.
Ảnh hưởng của kinh tế khó khăn cũng như dung lượng thị trường tới hạn khiến khách hàng không mặn mà với xe máy, mặc dù tần suất ra xe mới trong 2013 của các hãng vẫn đều đặn. Trước thực tế đó, nhiều chuyên gia trong ngành đều đưa ra nhận định chung rằng thị trường xe ga, xe số phổ thông như hiện nay đang dần thoái trào, nhường chỗ cho môtô lên ngôi như các nước trong khu vực.
 |
| Yamaha FZ150i. |
Khởi điểm cho việc xoay chuyển thị trường chính là 2014, khi kinh tế dần phục hồi, khả năng chi trả của người dân tốt hơn, nhu cầu về xe côn tay , môtô cỡ nhỏ của giới trẻ tăng cao. Thực tế, những đơn vị làm nghề kinh doanh xe máy, bao gồm cả các hãng lớn và những nhà nhập khẩu đơn lẻ cũng bắt tay vào cuộc.
Phân khúc sôi động vẫn là 150 phân khối, với mức giá dưới 100 triệu đồng. Những cái tên quen thuộc như CBR150R, R15, FZ-S được các đơn vị nhập khẩu không chính hãng đưa về ồ ạt, nhất là phiên bản mới với thiết kế bắt kịp xu hướng. Bên cạnh đó, các mẫu xe có xuất xứ Trung Quốc như Honda Fortune, Yamaha YBR cũng là những sản phẩm được cân nhắc bởi mức giá "dễ chịu".
Nếu xét về số lượng sản phẩm, thị trường môtô cỡ nhỏ phong phú không kém thị trường xe máy truyền thống. Bởi lẽ ngoài những cái tên kể trên, còn nhiều đại diện khác của các thương hiệu Visitor, Benelli và ngay cả Pulsar của Ấn Độ cũng xuất hiện, nhấp nhổm đặt chân vào phân khúc mới.
Cuối cùng và cũng luôn được mong đợi nhất, là các hãng xe lớn với sản phẩm "chính hãng". Năm 2014 là thời điểm thăm dò thị trường phù hợp khi bắt đầu rơi vào thời kỳ quá độ từ xe ga sang môtô. Yamaha tiên phong với FZ150i từ đầu năm, Honda dè dặt hơn khi đưa MSX125 vào khi đã gần cuối năm. Nhưng phải kể tới trước đó đã lâu là Suzuki với EN-150A nhưng không tạo tiếng vang bởi dáng vẻ trung niên kén khách.
 |
| Visitor Bios 175. |
Với mức giá tương đương những mẫu xe ga đắt tiền, môtô cỡ nhỏ chưa thể ngay lập tức tạo làn sóng thay thế ngay sản phẩm truyền thống. Nguyên nhân đến từ cả mức giá, thói quen sinh hoạt, sử dụng xe và tính "gia đình" trong văn hóa mua xe của người Việt.
Yamaha FZ150i mỗi tháng chỉ bán được vài trăm xe trên cả nước, Suzuki EN-150A còn thấp hơn khi trên dưới 100 xe. Honda MSX125 lại càng kén khách bởi dáng vẻ quá cá tính, khó hợp với phần đông người tiêu dùng.
Ở một mảng khác, chiếm phần lớn thị trường môtô cỡ nhỏ là các nhà nhập khẩu không chính hãng. Doanh số mỗi tháng có thể 30-40 chiếc nếu vào mùa cuối năm, nhưng ngày bình thường có mẫu xe cả tháng chỉ bán được một vài chiếc. Nhiều người mới tham gia kinh doanh xe nhập khẩu, nhưng cũng nhiều người phải đóng cửa vì doanh số không đủ kéo lãi ngân hàng.
Anh Nam, một người kinh doanh xe máy nhập khẩu cho biết không dám mạo hiểm với những xe trên 100 triệu bởi rất dễ tồn kho lâu ngày, vốn chết. Chính những mẫu xe chỉ khoảng 50 triệu, động cơ 125-150 phân khối, dáng vẻ không quá nổi bật mới là phần dễ bán hơn vì độ cân nhắc của khách hàng không quá co giãn.
 |
| Những mẫu xe như Honda Fortune 125 dễ mua hơn bởi mức giá vừa phải. |
Tuy thị trường chưa thực sự hình thành đúng nghĩa, nhưng theo các chuyên gia trong ngành đây mới là phản ứng thật theo lộ trình chuyển đổi. Tâm lý e dè chưa sẵn sàng tiếp cận cái mới đẩy những mẫu xe môtô cỡ nhỏ lên kệ, nổi bật nhưng cũng có phần cô lập so với những chiếc xe bình dân khác trong mỗi cửa hàng.
Đánh giá về tổng dung lượng, những chủ đại lý xe nhận định thị trường 2014 dễ bán hơn nhưng không có nghĩa doanh số tăng so với năm ngoái, nhiều khả năng vẫn chỉ quanh quẩn ở mức tương đương 2013.
Hãng xe lo ngại nhu cầu của khách hàng chưa tới, khách hàng lo ngại giá xe đưa về vẫn cao. Khi hai yếu tố này gặp nhau là lúc thị trường bùng nổ. Thị trường nhích từng bước, chờ đợi những biển đổi lớn hơn vào 2015. Khách hàng thì vẫn giữ niềm "ao ước" các hãng xe lắp ráp môtô cỡ nhỏ trong nước, đưa mức giá về bình dân hơn, giống như xe máy phổ thông hiện nay.
Đức Huy
